وجه اشتراک عجیب داروین، گوته و پروست

 
پروست به ندرت از آپارتمان یک‌خوابه خود در پاریس بیرون می‌آمد. این نویسنده منزوی زمانی که می‌خواست بنویسد، در گوش خود صداگیر قرار می‌داد. پرده اتاق را می‌کشید تا تاریک شود و از چوب‌پنبه برای جلوگیری از ورود صدا یا نور ناخواسته به اتاقش استفاده می‌کرد.
 
به نظر می‌رسد که زمینه‌ی حواس‌پرتی فرد مانع خلق یک اثر خلاقانه می‌شود. این نتیجه یک پژوهش جدید است که نشان داده این عامل از مولفه‌های یک نابغه خلاق و تیزهوش است. روانشناسان دانشگاه نورث وسترن یافته‌اند که افراد بسیار خلاق نسبت به افراد معمولی به راحتی با کوچکترین صدایی حواسشان کاملا پرت می‌شود.
 
این پژوهش که در شماره مارس ژورنال Neuropsychologia منتشر شده است، پدیده‌ای را بررسی می‌کند که به «پالایش حسی» مشهور است. این پدیده تعیین می‌کند که چه حجمی از اطلاعات محیط وارد هشیاری یک فرد می‌شود.
 
مغز معمولا اطلاعات نامرتبط را به صورت خودکار پالایش می‌کند. اما روانشناسان می‌گویند افرادی که پالایش حسی «نامتراکم یا رخنه داری» دارند، تلاش می‌کنند تا جلوی دریافت اطلاعات نامرتبط نظیر صدای تیک‌تیک ساعت یا مکالمه دیگران را حذف کنند. داریا زابِلینا دانشجوی دکتری روانشناسی در دانشگاه نرث وسترن و نویسنده اصلی این مقاله به هافینگتون پست گفت: «(در این افراد) اطلاعات حسی وارد می‌شود. مغز این افراد نسبت به افراد معمولی اطلاعات بیشتری را پردازش می‌کند.»
 
فرضیه این پژوهشگران این بود که حساسیت بیش از حد با خلاقیت در ارتباط است، زیرا بازه توجه فرد را گسترده‌تر می‌کند. بنابراین، احتمال ایجاد ارتباط جدید و غیرعادی بین اطلاعات گوناگون در افرادی که اطلاعات بیشتری را دریافت می‌کنند بیشتر است. برای بررسی صحت فرضیه، آن‌ها از 97 شرکت‌کننده خواستند تا در آزمون تفکر خلاقانه شرکت کنند و به سوالاتی پاسخ دهند. این سوالات راجع به سنجش دستاوردهای واقعی هنر و علم بود. در یک آزمون جداگانه، پژوهشگران چندین صدای کوتاه را برای آن‌ها پخش کردند تا فعالیت الکتریکی مغزشان را بررسی کنند. نتیجه نشان داد که بخش زیادی از اطلاعات شنیداری در هشیاری پالایش می‌شود.
 
یافته‌های تحقیق نشان داد که افراد خلاق نسبت به صدای محیطی حساس‌تر هستند. کسانی که بازه توجه گسترده‌تری دارند از مزایای خاصی نیز برخوردار هستند. داشتن تجربیات واقعی‌تر و بهتر، یکپارچه کردن اطلاعات نسبتا نامرتبط و توانایی مرتبط ساختن مفاهیم و ایده‌های نسبتا دور از ویژگی‌های این افراد به شمار می‌آید.
 
یک نتیجه دیگر نیز در این پژوهش مشخص شد. یک بحث قدیمی بین نبوغ و دیوانگی ارتباطی خاص در نظر می‌گرفت. این پژوهش نشان داد که بین افراد مبتلا به شیزوفرنی و افراد خلاق وجه اشتراک عجیبی وجود دارد. پالایش یا صافی حسی ضعیف از ویژگی‌های شیزوفرنی نیز به حساب می‌آید.