بیماری "تکثر احزاب"

فرارو- یک فعال سیاسی اصلاح اصلاح طلب درباره ضرورت تشکیل حزب فراگیر در کشور به خصوص میان اصلاح طلبان گفت: من به جای به کار بردن عنوان ضرورت تشکیل حزب فراگیر از گزاره معتقد به ضرورت نظام دهی به سامانه حزبی کشور در دو حوزه اصللاح طلبی و اصولگرایی هستم.

حسن رسولی، عضو بنیاد باران با بیان اینکه احزاب سیاسی یکی از نمادها و علائم جوامع پیشرفته در به کارگیری روش های دموکراتیک برای اداره جامعه و کشورشان هستند گفت: دموکراسی و تحزب دو واژه همزاد هستند که در صورت وجود یکی از این دو پدیده در جامعه ای وجود دومی نیز الزام آور است.

وی افزود: به این معنا که بدون تحزب نمی شود به مردمسالاری واقعی رسید و مردم سالاری واقعی هم لازمه کارکرد جامع و کامل احزب و گروه های سیاسی است.

رسولی ادامه داد: در یک جامعه مردم سالار مثل ایران که البته هنوز در آغاز این راه هم قرار دارد، به طور متوسط هر یک سال یکبار برای تعیین تکلیف برخی مراکز قانون گذاری به آرای عمومی مراجعه می شود که مهمترین این رفراندوم ها، انتخابات های ریاست جمهوری و مجلس شورای اسلامی است.

این فعال سیاسی اصلاح طلب تصریح کرد: در غیاب یک سامانه حزبی توانمند هیچ کدام از این انتخابات های که برگزار کرده ایم، قبل از اعلام نتایج به صورت نسبی قابل پیش بینی نبوده اند که به نظر من دلیل این غیر قابل پیش بینی بودن به خصوص در ادوار ریاست جمهوری فقدان احزاب گسترده و توانمد و سازمان یافته است.

وی ادامه داد: اساسا حزب وظیفه دارد که تحولات داخلی و بین المللی در ارتباط با حوزه منافع ملی هر کشوری را رصد کند و متناسب با منافع ملی که منافع آحاد جامعه هم هست، راهبردها و سیاست ها و جهت گیری های معینی را حداکثرسازی کند و خیر ملی را به افکار عمومی ارایه کند.

رسولی تاکید کرد: از این طریق حزب می تواند چراغ راهنما و آدرسی باشد که آحاد ملت بتواند با استفاده از این علامت رفتار سیاسی و انتخاباتی را پای صندوق های رای به معنای بله گفتن به یک جهت گیری خاص و نه گفتن به سایر جهت گیری با استفاده از خدمات سامانه حزبی به انتخابات دقیق تر بپردازند.

عضو بنیاد باران در ادامه گفت: شاید دور از واقعیت نباشد که اگر بگوییم احزاب در صورت توانمند بودن در مقام مشاوری آگاه در کنار افکار عمومی هستند برای تنظیم انتخابات و رفتار سیاس آنها.

وی افزود: من تداوم مردم سالاری بدون سامانه حزبی قدرتمند را دموکراسی ناقص می دانم بر این اساس فکر می کنم یکی از مهمترین موانع و تنگناهای فراروی سامانه حزبی در کشور ما تکثر و تنوع بیش از حد احزاب و گروه های سیاسی است.

رسولی تصریح کرد: در حال حاضر بیش از 260 حزب، تشکل و انجمن سیاسی به صورت رسمی از وزارت کشور پروانه گرفته اند و علی الظاهر در حوزه سیاسی فعال هستند و این امر در جهان بی سابقه است چه در سطح کشورهای پیشرفته و چه حتی در میان کشورهای هم سنخ ایران. وجود این تعداد حزب هم ناشی از جدی نگرفتن و نقش و جایگاه احزاب در کشور است.

این فعال سیاسی اصلاح طلب ادامه داد: در جامعه ای که به طور میانگین سالی یک بار دست به انتخاب می زند، در خلع احزاب توانمد، ناگزیر است که از ساز و کارهای جایگزین و مکمل استفاده کند که این ساز و کارهای مکمل نقش آفرینی و راهبری شخصیت های معتدل و معتبر کاریزماتیک هستند.

رسولی با بیان اینکه در صحنه سایسی امروز ایران، وزن و نقش شخصیت های سیاسی در مقایسه با احزاب سیاسی پر رنگ تر و به نوعی پیشی گرفته است. آخرین نمونه اثبات این ادعا را در انتخابات ریاست جمهوری سال 92 شاهد بودیم گفت: در آن انتخابات احزاب اصلاح طلب در قالب شورای هماهنگی فعالیت می کردند ولی به دلیل ناکافی بودن شعاع و عمق تاثیرگذاری این مجموعه، شخصیت های مثل آقایان هاشمی، خاتمی و عارف توانستند در مقام پاسخ دهی به نیاز واقعی جامعه یعنی تحول طلبی و اصلاح طلبی به کمک این سامانه حزبی کم توان بیایند.

وی افزود: مخرج مشترک برآیند این دو بخش یعنی شخصیت های معتبر و احزاب اصلاح طلب، آرزوی ملی ایران که خروج از دوران 8 ساله گذشته و ورود به دوره جدید همراه با آرامش و امید در بخش سیاست داخلی ایران را محقق کرد. با این حال به عقیده من تدام این وضعیت بیمارگونه به مصلحت نیست.

عضو بنیاد باران ادامه داد: به جای آنکه شاهد تحول حزب ضعیف الجثه جدید باشیم مصالح ملی اقتضا می کند که روند تکثر گرایی موجود در این دوره را متوقف کنیم به امر تجمیع و ادغام در مسیرهمگرایی احزاب فعال برویم.

رسولی تصریح کرد: به طور مثال امروز ما در حوزه اصلاح طلبی تشکل هایی همچون انجمن مدرسین دانشگاه و یا انجمن اسلامی معلمان را داریم. آیا این دو تشکل فعالیت سیاسی نمی کنند و فعالیت آنها محدود به قشر خاصی می شود و این دو در حوزه های دیگر به غیر از حوزه صنفی خود بی توجه هستند، قطعا این طور نیست.

این فعال سیاسی اصلاح طلب ادامه داد: اگر از یک پختگی سیاسی برخوردار شویم این امکان وجود دارد که انجمن هایی از این دست به عنوان زیر مجموعه حزب تمام عیار ایفای نقش کنند.

وی افزود: همین قاعده در حوزه اصولگرایی نیز صادق است. لذا بنده هر اقدامی برای توسعه تکثر حزبی فاصله گیری از منافع ملی می دانم و هر رفتاری که باعث ادغام و انسجام بخشی شود به نظر من به تحقق خیر عمومی نزدیک تر است.

رسولی تصریح کرد: در صورتی مردم سالاری ناقص ایران تکمیل می شود که حداکثر دو یا سه حزب گسترده و شناسنامه دار متشکل از به هم پیوستن احزاب هم سنخ تشکیل شود که در این صورت هر کدام بخش قابل توجه ای از بدنه جامعه و نیروهای فکری و اجتماعی را نمایندگی خواهند کرد.

عضو بنیاد باران گفت: در این صورت می توان از انرژی حاصل از این نمایندگی، چه در دوره ی پذیرش مسوولیت اداره کشور و دوره حاکمیت خوب و چه بنا به تغییر سلیقه رای دهندگان حزبی در اقلیت قرار می گیرند و به عنوان رقیب حزب حاکم با تشکیل دولت در سایه امکان نظارت و کنترل بر افراد و منش حزب حاکم را فراهم کنند، استفاده کرد.

وی افزود: در چنین شرایطی دولت ها و جریاناتی که در مجلس و سایر نهادها به حداکثر تبدیل می شوند از نعمت وجود یک مخالف قدرتمند برخوردار خواهند شد. در صحنه سیاست هم مانند صحنه های ورزشی یک فرد و تیم قدرتمند زمانی به اوج می رسد که رقیب قوی داشته باشد.

این فعال سیاسی اصلاح طلب ادامه داد: گفته تاریخی جناب آقای خاتمی را به یاد دارم که «زند باد مخالف من»، مخالف و منتقد دشمن نیستند. مخالف و منتقد جریانی است که متفاوت از من می اندیشد و کمک می کند که ضریب خطاها کاهش پیدا کند.

رسولی در خاتمه گفت: بنابراین اینکه بگوییم دنبال حزب فراگیر هستم شاید سابقه بد حزب رستاخیر را متبادر کند. از این رو شاید تعبیر درستی نباشد. اما انسجام بخشی و ادغام و توسعه همگرایی بین احزاب همسو حداکثر در وجه حزبی در حوزه اصلاح طلبی واصولگرایی و بینابینی و تقلیل بیش از 200 حزب و تشکل سیاسی به دو تا سه حزب بزرگ یم تواند قدرت نفوذ و تاثیرگذاری بیشتری داشته باشد که در این شرایط منافع آن شامل ملت می شود و فعالان سیاسی در ساز و کار مناسب تر به امر مقدس سیاست ورزی خواهند پرداخت.