ورود به مرحله نگارش توافق جامع در ابهام

به گزارش فرارو، عباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای ایران، شب گذشته در پایان روز نخست مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 در "وین5" با حضور در جمع خبرنگاران ایرانی ابراز امیدواری کرده بود که از امروز (چهارشنبه) دو طرف وارد مرحله نگارش متن توافق جامع شوند.

تیم مذاکره کننده هسته ای ایران پیش از این هم اعلام کرده بود روز سه شنبه نگارش متن پیش نویس توافق جامع آغاز می شود. با این حال در پایان این روز دو طرف نگارش متن را آغاز نکردند.

بر اساس آنچه که خبرگزاری های بین المللی اعلام کرده اند، اختلافات میان ایران و گروه 1+5 همچنان باقی است و با وجود این اختلافات ورود به مرحله نگارش پیش توافق نامه آسان نیست.

در همین حال دو دیپلمات غربی در گفت‌وگو با خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته‌اند: مذاکرات اخیر مقامات ارشد ایران و آمریکا که به منظور هموار کردن مسیر دستیابی به یک توافق هسته‌ای انجام شده بود تنها اختلافات بزرگ میان دو کشور را برجسته کرده است.

به گفته این دو دیپلمات «در مذاکرات هفته گذشته میان معاون وزیر خارجه آمریکا با همتای ایرانی‌اش در ژنو اختلافات زیادی حل نشده باقی مانده است.»

این خبرگزاری در ادامه به نقل از این دیپلمات‌های غربی آورده است که تعداد سانتریفیوژهای ایران، ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم در این کشور، تاسیسات فردو و راکتور آب سنگین اراک از اختلافات اصلی میان ایران و گروه 1+5 است.

آمریکا از ایران می‌خواهد تا تنها از چندصد سانتریفیوژ برخوردار باشد و ظرفیت غنی‌سازی خود را محدود کند. این در حالی است که ایران هم‌اکنون حدود بیست هزار سانتریفیوژ در اختیار دارد و خواستار افزایش و ارتقای برخی از این سانتریفیوژهاست.

«وانگ چون»، نماینده چین در مذاکرات ایران و 1+5 (آمریکا، انگلیس،فرانسه،روسیه، چین بعلاوه آلمان) و مدیرکل دپارتمان کنترل تسلیحات وزارت خارجه چین هم با بیان اینکه مهم است که تا ضرب‌الاجل 20 ژوئیه در خصوص توافق جامع هسته‌ای ایران به سازش و مصالحه رسید تاکید کرد که ظرفیت اورانیوم ایران یک موضوع کلیدی در مذاکرات است.

سیدحسین موسویان، عضو پیشین تیم مذاکره کننده هسته ای ایران هم امروز در گفتگو با دیپلماسی ایرانی اعلام کرد که گره اصلی در خصوص ظرفیت غنی سازی اورانیوم در ایران است. امریکا و سایر کشورهای مقابل ایران در این مذاکرات اصل غنی سازی در ایران را پذیرفته اند اما اصرار دارند که ظرفیت غنی سازی ایران را در سطح محدودی باشد.

این همان موضوعی است که لورن فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه هم هفته گذشته به آن اشاره کرده بود که «تعداد سانتریفیوژها موضوع اصلی مورد اختلاف در مذاکرات است.»

به گفته فابیوس «پیشنهاد 1+5 به ایران چند صد سانتریفیوژ است، اما ایران خواستار چندصد هزار سانتریفیوژ است.»

این اختلاف اگر چه تنها اختلاف ایران و گروه 1+5 نیست اما به نظر می رسد که جدی ترین اختلاف محسوب می شود. همین امر نیز سبب شد که وزیر خارجه ایران پیش از آغاز دور مذاکرات هشدار لازم در این رابطه را به طرف مقابل بدهد.

محمد جواد ظریف ابتدای هفته جاری در یکصدوپنجاهمین نشست برگدورف، که در مجموعه تاریخی کاخ گلستان و در جمع برخی مقامات و اندیشمندان آلمانی از جمله نماینده آلمان در گروه 1+5 برگزار می شد خطاب به شش قدرت جهانی اعلام کرد که «اکنون دیگر نمی‌توان با پیشنهادهای سال ۲۰۰۵ به میز مذاکرات بیایید و دیگر نمی‌توان از غنی‌سازی نمادین با ایران صحبت کرد.»

مذاکره برای کاهش همین اختلافات و دستیابی به راه حلی به منظور دستیابی به توافق است. در مسیر این مذاکرات هر کدام از طرفین باید امتیازاتی بدهند تا امتیازاتی بگیرند.

سخن شب گذشته، عضو ارشد تیم مذاکره کننده ایران در همین مسیر قابل تحلیل و تفسیر است.

عباس عراقچی در جمع خبرنگاران اعلام کرد که تحریم ها نمی تواند یک دفعه برداشته شود چون اقدامات ما هم نمی تواند یک دفعه برداشته شود. این یکی از سخت ترین بخش های مذاکره است که در حال بحث بر روی آن هستیم.

پیش از این محمد جواد ظریف مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران اعلام کرده بود که در پایان توافق جامع ایران و 1+5 باید همه تحریم ها برداشته شود.

بر این اساس می توان گفت دو طرف در حال ارزیابی راه حل های دستیابی به توافق هستند که یکی از آنها کاهش سطح انتظارات دو طرف است. با این حال شکاف میان ایران و گروه 1+5 آنقدر زیاد است که بعید به نظر می رسد که دو طرف بتواند امروز و یا حتی این دور از مذاکرات وارد مرحله نگارش توافق شوند. هر چند این نکته هم باید توجه داشت که هیچ چیز مطلق نیست و این امکان وجود دارد تا همچون ژنو3 در آخرین لحاظات دو طرف بتوانند به یک توافق تاریخی دست پیدا کنند.