(بشنوید) قطعه "زیرکش سلمک"

نوبانگ کهن در اواخر دهه 60 در ایران منتشر شد. اما سیزده سال بعد بر سر اینکه صاحب واقعی اثر کیست میان حسین علیزاده و خسرو سلطانی اختلاف افتاد. ابتدای سال 82 خسرو سلطانی در گفتگویی با سایت "گفتگوی هارمونیک" گفت: «... متاسفانه به این خاطر که من در ایران نبودم و پیگیری نکردم این آلبوم در اینجا به نام ایشان شناخته شده و خود آقای علیزاده هم هیچگاه متذکر نشده اند که در این اثر تنها نوازندگی را به عهده داشته اند...»

تاریخ انتشار: ۱۶:۴۱ - ۱۷ خرداد ۱۳۹۳

فرارو- مرتضی واعظ، نوبانگ کهن در اواخر دهه 60 در ایران منتشر شد. اما سیزده سال بعد بر سر اینکه صاحب واقعی اثر کیست میان حسین علیزاده و خسرو سلطانی اختلاف افتاد. ابتدای سال 82 خسرو سلطانی در گفتگویی با سایت "گفتگوی هارمونیک" گفت: «... متاسفانه به این خاطر که من در ایران نبودم و پیگیری نکردم این آلبوم در اینجا به نام ایشان شناخته شده و خود آقای علیزاده هم هیچگاه متذکر نشده اند که در این اثر تنها نوازندگی را به عهده داشته اند...»

یک سال بعد علیزاده در جوابیه ای پاسخ داد که: «...بعضي قطعات مستقيما و عينا از رديف به عاريت گرفته شده و بعضي هم به صورت اقتباس يا به صورت دگره در يك مجموعه تدوين شده است. بنابراين قطعه خاصي جدا از ملودي هاي رديف ساخته نشده است تا عنوان آهنگساز براي آن در نظر گرفته شود.»

علیزاده در همان یادداشت در خصوص سهم خود در این اثر نیز افزود: «نوازندگان صرفا نقش اجراكننده را نداشته بلكه در تدوين و تنظيم نيز نقش اساسي داشته اند. به اين ترتيب قطعات منتخب و تدوين شده از رديف به صورتي كه در مجموعه آمده اند از قبل تنظيم قطعي نشده اند بلكه طرح هاي كلي آن توسط تنظيم كننده نوشته شده بود و بعد زير نظر من تكميل، تنظيم و همزمان در هنگام ضبط در استوديو رنگ آميزي شده است.»

حسین علیزاده خود در تشویق نامه ای که در جلد اثر منتشر شده خسرو سلطانی را اینگونه معرفی کرده است:«او مهارت خاصی در نواختن سازهای بادی قدیمی ایرانی و اروپایی دارد. سلطانی در اجرای سازهایی نظیر سرنا تکنیک ویژه ای دارد و کلیه نوانس ها، حالات و ظرافت های موسیقی ایرانی را به وسیله این ساز قابل اجرا نموده است.»

نوبانگ کهن تلاشی است برای رسیدن به یک فضای صوتی جدید. استفاده از سرنا، کرنا و دهل در کنار عود، رباب، سه تار و دف و تدوین قطعات بر اساس ردیف و دستگاه شور به نوعی شناساندن توانایی های سازهای محلی است که به دلایلی در زمره سازهای ملی جای نگرفته اند.

اگرچه سرنا در هندوستان با نام «شهنای» در مجموعه سازهای مجلسی و کنسرتی قرار دارد اما در ایران به دلیل رنگ صدایی متفاوت و یا ناتوانی نوازندگان تنها در حد یک ساز محلی باقی مانده و در اعیاد و عزاداری ها از آن استفاده می شود. نو بانگ کهن و «ماهر کبیر» (اثر بعدی خسرو سلطانی که در ایران منتشر نشده است) تلاشی برای گسترش دامنه سازبندی در موسیقی ایرانی بوده است.

قطعه «زیر کش سلمک» حاصل بیشترین همکاری حسین علیزاده و خسرو سلطانی در این اثر و نشان دهنده سهم بداهه نوازی علیزاده و تدوین خسرو سلطانی بر اساس ردیف دستگاه شور به روایت میرزاعبدالله است.

از میان اخبار