گام دوم همکاری ایران و آژانس برداشته می‌شود

به گزارش فرارو، در راستای اجرای هفت گام مرحله دوم همکاری‌های ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی به منظور حل و فصل سوالات و ابهامات حول محور ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران، رئیس بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی امشب برای بازدید از معدن ساغند و کارخانه اردکان یزد وارد تهران می‌شود.

ماسیمو آپارو، مدیرکل پادمان منطقه B آژانس بین المللی انرژی اتمی و رییس بازرسان آژانس و دو تن دیگر از بازرسان آژانس همراهی می کنند.

هفته گذشته بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران با اعلام خبر سفر بازرسان آژانس اعلام کرده بود که «طی دو هفته آینده ایران گام‌های تعیین شده در مرحله دوم از همکاری با آژانس را تکمیل می‌کند.»

ایران و آژانس 20 آبان‌ماه سال گذشته در بیانیه مشترکی که به امضای یوکیانو آمانو، مدیرکل آژانس و علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی رسید، توافق کردند تا ابهامات و سوالات آژانس حول محور برنامه هسته ای ایران ابعاد نظامی احتمالی این برنامه در چارچوبی تعیین شده و با همکاری داوطلبانه ایران رفع شود.

در این راستا از 20 آبان تا 20 بهمن‌ماه سال 1392، دوره اول همکاری ایران و آژانس به منظور رفع ابهام شش موضوع صورت گرفت.

بر اساس توافق ایران و آژانس، گام دوم همکاری های مشترک تا 25 اردیبهشت ماه با 7 اقدام مورد توافق انجام می‌گیرد:

1- ارائه اطلاعات مورد توافق دو طرف و دسترسی مدیریت‌شده مرتبط با معدن ساغند یزد.

2- ارائه اطلاعات مورد توافق دو طرف و دسترسی مدیریت شده مرتبط با کارخانه تغلیظ اردکان.

3- تحویل پرسشنامه اطلاعات طراحی (DIQ) به‌روز شده راکتور اراک (IR-40).

4- اتخاذ اقدام در جهت به نتیجه رساندن رهیافت پادمان برای راکتور اراک (IR-40).

5- ارائه اطلاعات مورد توافق دو طرف و تنظیم بازدید فنی از مرکز لیزر لشکرآباد.

6- ارائه اطلاعات مواد چشمه source material، که هنوز به ترکیب و خلوص لازم برای ساخت سوخت یا غنی‌سازی نرسیده‌است،شامل واردات چنین موادی به ایران و استخراج اورانیوم از فسفات توسط ایران.

7- ارائه اطلاعات و توضیحات به آژانس به‌منظور ارزیابی اظهاریه ایران در مورد نیاز یا کاربرد توسعه EBW (نسل جدید چاشنی‌های ایمن).

در راستای برداشتن گام دوم همکاری ایران و آژانس به منظور رفع ابهام حول مور 7 مورد اشاره شده، تِرو واریورانتا٬ معاون امور پادمان‌های آژانس دو هفته پیش بدون علام و اطلاع قبلی به تهران آمده بود.

کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی با اعلام خبر عزیمت معاون پادمان های آژانس اعلام کرد که در جریان این سفر معاون آژانس و همراهان از مرکز لیزر لشگرآباد بازدید کردند.

بنابراین در عمل یک بند از 7 بند مورد توافق ایران و آژانس حذف شد بود. بر این اساس ماسیمو آپارو، رئیس تیم بازرسان آژانس در سفر خود به تهران باید برای حل و فصل 6 موضوع باقی مانده تلاش کنند.

هیات بازرسان آژانس پس از ورود به کشور فردا صبح ابتدا باب گفتگو درباره راکتور آب سنگین اراک را در محل سازمان انرژی اتمی باز خواهد کرد.

اقدام در جهت به نتیجه رساندن رهیافت پادمان برای راکتور اراک (IR-40) و تحویل پرسشنامه اطلاعات طراحی (DIQ) به‌روز شده راکتور اراک (IR-40) دو موضوعی است که در 7 اقدام مورد توافق گام دوم همکاری ایران و آژانس به بحث راکتور آب سنگین اراک اختصاص دارد.

در بحث تحویل پرسشنامه اطلاعات طراحی به روز شده راکتور اراک قرار است، سازمان انرژی اتمی طراحی تازه کارکرد این راکتور را اراهی کند.

جمهوری اسلامی برای رفع نگرانی های غرب در مورد راکتور آب سنگین اراک طرح بازطراحی این راکتور را ارایه کرده است که به نظر می رسد این طرح در چارچوب مذاکرات سیاسی هسته ای، مورد موافقت گروه 1+5 قرار گرفته است.

پیش از این یکی از درخواست های گروه 1+5 از جمهوری اسلامی ایران تعطیلی راکتور آب سنگین اراک و یا تبدیل آن به راکتور آب سبک بوده است.

با این حال علی اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی چندی پیش اعلام کرده بود که «راکتور اراک برای تولید میزان پلوتونیوم کمتر بازطراحی می‌شود اما ماهیت خود را به عنوان یک راکتور آب سنگین را حفظ می‌کند.»

طراحی دوباره راکتور اراک تولید پلوتونیوم آن را تا یک کیلوگرم در سال کاهش می‌دهد با این‌حال این باز طراحی‌ کارایی این راکتور را برای ساخت ایزتوپ و انجام تحقیقات کاهش نخواهد داد تا به این ترتیب علاوه بر این که این اقدام نیازهای ایران را برآورده می کند و نگرانی‌های جامعه بین‌الملل را که همواره مورد بحث گروه 1+5 درباره این راکتور بوده است را رفع خواهد کرد.

رییس بازرسان آژانس فردا پس از حل موضوع اراک راهی یزد و اردکان می شود تا نخست، از معدن ساغند یزد و سپس از کارخانه تغلیظ اردکان بازدید کند.

دو موضعی باقی مانده یعنی اقدام 6 و 7 هم پس از بازگشت بازرسان از سفر به یزد مورد بحث و بازرسی قرار خواهد گرفت تا به این ترتیب در این سفر 7 اقدام مورد توافق ایران و آژانس در گام دوم همکاری های مشترک به منظور حل و فصل سوالات و ابهامات حول محور ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران، عملی شود.

بازرسان آژانس پس از بازگشت و ارائه گزارش 7 مورد را بررسی کرده و در صورتی که در مواردی جای کار وجود داشته باشد، موارد را بررسی می کنند و در پی بررسی ها در تماس بین طرفین برای دور آتی مذاکرات برنامه ریزی خواهد شد.