انتخابات افغانستان از چرخش دیدگاه ها حکایت می‌کند

فرارو- عبدالله عبدالله، یکی از مخالفان قدیمی حامد کرزای و حامی سرسخت آمریکا روز شنبه به عنوان نامزد پیشرو در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان اعلام شد.

 به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از نیویورک تایمز، نتایج اولیه روز شنبه نشان داد عبدالله 45 درصد آرا را به خود اختصاص داده اما این رقم برای رهایی وی از رفتن به دور دوم و رقابت با اشرف غنی، اقتصاددان سابق بانک جهانی و مشاور کرزای که 32 درصد آرا را کسب کرده، کافی نیست. اما به گفته برخی مقامات دولت افغان، عبدالله در آستانه اتحاد با دو تن دیگر از نامزدها برای کسب حمایت شان و احتمالا کسب پست ریاست جمهوری در دور دوم است.

هر دوی نامزدهایی که در صدر نتایج قرار گرفته اند، فاصله قابل توجهی با سال هایی خواهند داشت که آمریکا روابط رو به وخامتی با افغانستان تحت حاکمیت کرزای داشت و چرخشی به سمت همکاری های لیبرال تر را شاهد خواهیم بود. برای مثال هریک از نامزدها گفته اند که توافق امنیتی که امکان ماندن نیروهای آمریکایی در این کشور پس از سال 2014 را فراهم می کند اما کرزای از امضای آن امتناع کرد را امضا خواهند کرد.

اما آمریکا و متحدان آن در ناتو مزیت آشکارتری از روی کار آمدن عبدالله که سابقه طولانی تری از رابطه با آمریکا دارد و مواضع تندتری علیه طالبان می گیرد، کسب خواهند کرد، با این حال آمریکایی ها کاملا محتاط هستند که حمایت خود از هیچ نامزدی را ابراز نکنند.

به نظر می رسد این انتخابات که پس از حمله سال 2001 به افغانستان، سومین انتخابات ریاست جمهوری در این کشور محسوب می شود، دموکراتیک ترین انتخابات افغانستان باشد. مشارکت مردم تقریبا 50 درصد بالاتر از انتخابات قبلی که رقابتی آلوده بود و شکست عبدالله در مقابل کرزای را به دنبال داشت، بوده است. نشانه های اولیه نیز از پاک تر بودن این انتخابات نسبت به سال 2009 خبر می دهند.

عبدالله در مصاحبه اخیر خود گفت که در صورت پیروزی در انتخابات، لحن متفاوتی با آمریکا خواهد داشت و به انتقادات تندی که اغلب به دلیل آزادی زندانیان، تلفات غیرنظامیان و حملات شبانه متوجه روسای جمهوری افغان بوده، پایان دهد.

کرزای که پس از 12 سال از قدرت کنار می رود، در طول مبارزات انتخاباتی موضعی کاملا بی طرف اتخاذ کرده و از انتخابات پنجم آوریل در این مورد سکوت کرده است. مقامات کاخ ریاست جمهوری افغانستان می گویند وی عمیقا در مورد موفقیت آشکار عبدالله نگران است.

شکاف های قومی در افغانستان بسیار مهم هستند، به خصوص به دلیل پایگاه عمدتا پشتون طالبان. پشتون ها به عنوان بزرگترین گروه قومی در افغانستان حدود 42 درصد جمعیت این کشور را تشکیل می دهند. بسیاری از پشتون های اعتدالگرا نگرانند که دولتی به رهبری عبدالله که پایگاه قدرتش در میان تاجیک های شمال افغانستان است، پشتون های بیشتری را ترغیب به حمایت از شورشیان می کند. همین مسئله دلیل اتحاد احتمالی وی با دو نامزد پشتون، رسول و شرزای در دور دوم خواهد بود.

با این حال غنی هنوز هم می تواند با تعداد دیگری از شش نامزد دیگر توافق کند و خود را به عبدالله برساند. یا همانطور که بارها در افغانستان پیش آمده، افغان ها به صورت قومی رای بدهند و در این صورت با توجه به تعداد بیشتر پشتون ها که همگی حامی قانی هستند، شرایط متفاوت خواهد بود. این در حالی است که عبدالله این احتمال را رد کرده و می گوید مردم افغانستان فراتر از سیاست های قومی عمل می کنند.

غنی رابطه نزدیکی با دولت کرزای دارد و در سه سال گذشته به عنوان مشاور وی در دوره گذار فعالیت کرده؛ دوره ای که مسئولیت امنیت به تدریج از آمریکا و ناتو به نیروهای امنیتی افغان منتقل شد. اما برخی رای دهندگان اقدامات وی در همکاری با کرزای در رد توافق امنیتی دوجانبه با آمریکا را اشتباه می دانند. این توافقنامه که آینده نیروهای غربی حاضر در افغانستان پس از 2014 را مشخص خواهد کرد، از حمایت گسترده ای در میان مردم افغان برخوردار است.

مقامات آمریکا هشدار داده اند که در صورت عدم توافق، نیروهای نظامی خود را تا پایان سال به طور کامل از این کشور خارج خواهند کرد و البته برخی سیاست گذاران آمریکایی نگرانند که این اقدام راه را برای شورشیان طالبان و حتی تجمیع دوباره القاعده باز کند.

با وجود آنکه غنی وعده داده که در صورت به دست آوردن پست ریاست جمهوری، این توافق را امضا خواهد کرد اما از انتقاد از اقدامات اخیر کرزای در این رابطه امتناع کرده است. در مقابل، عبدالله با انتقاد شدید از کرزای، می گوید امتناع وی از امضای این توافقنامه امنیت افغانستان را در میانه یک جنگ به خطر انداخته است.

در طول مبارزات انتخاباتی 2014 غنی و عبدالله بارها در مناظرات تلویزیونی شرکت کردند. عبدالله اعلام کرده که استراتژی کلی اش این است که قانی را عصبانی کند؛ وی به خشم و کج خلقی مشهور است و همین مسئله باعث دوری گرفتن بسیاری از مقامات افغان از او و نگرانی رهبران نظامی آمریکایی که در طور فرایند گذار با وی برخورد داشتند، می شد.

با این حال در طول مبارزات انتخاباتی، نشانه های اندکی از این خشم به چشم خورد. غنی در اینباره گفت: «او کسی بود که در طول مناظرات به خشم آمده بود.»

عبدالله در مبارزات انتخاباتی، اغلب این مسئله را به رخ می کشید که هرگز افغانستان را ترک نکرده و زمانیکه قدرت در دست طالبان بود مانده و جنگیده است. در مقابل، غنی مدت طولانی در آمریکا زندگی می کرد؛ همسر او یک شهروند آمریکایی از تبار لبنانی است.

بسیاری از مردم افغانستان از افرادی که در سال های سخت جنگ داخلی با دولت طالبان از این کشور خارج شدند و تنها در سال 2001 به کشور بازگشتند تا از روابط خود با کشورهای غربی که منافع آنها در تجارت و دولت را تامین می کردند، برای کسب شهرت و ثروت بهره ببرند، دل خوشی ندارند.