فرارو-امروز در دو نقطه از وین پرونده هسته‌ای ایران، در دو بعد «فنی – حقوقی» و «سیاسی» بازگشایی می‌شود. در بعد «فنی – حقوقی» پرونده هسته‌ای ایران در مقر آژانس بین المللی انرژی اتمی باز می‌شود و در بعد «سیاسی» در دفتر نمایندگی سازمان ملل متحد.
به گزارش فرارو، البته در بعد «فنی – حقوقی» این پرونده از دو روز پیش همزمان با آغاز نشست فصلی شورای حکام باز شده است و امروز هم کارشناسان جمهوری اسلامی و کشورهای عضو گروه میانجیان بین المللی حل و فصل مناقشه هسته‌ای ایران، متشکل از ۵ عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد (آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین) به علاوه آلمان موسوم به گروه ۱+۵، پرونده ایران را در بعد «سیاسی» باز می‌کنند.
نشست امروز که ساعت 13:30 به وقت تهران آغاز خواهد شد، دومین نشست کارشناسان ایران و گروه ۱+۵ برای دستیابی به توافق جامع هسته‌ای محسوب می‌شود. سرپرستی هیات مذاکره کننده جمهوری اسلامی ایران در این دور از مذاکرات بر عهده حمید بعیدی‌نژاد مدیرکل سیاسی و بین‌المللی وزارت خارجه است و استفان کلمنت دستیار ارشد کا‌ترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، سرپرستی هیات کارشناسان گروه ۱+۵ را بر عهده دارد.
نشست کارشناسان ایران و گروه ۱+۵ که از امروز آغاز می‌شود تا سه روز ادامه خواهد داشت.
پس از نخستین نشست سیاسی ایران و ۱+۵ برای دستیابی به توافق جامع در اول اسفند ماه به سرپرستی محمد جواد ظریف مذاکره کننده ارشد هسته‌ای ایران و کا‌ترین اشتون مذاکره کننده ارشد هسته‌ای گروه ۱+۵، توافق شد تا گام اول توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ در تیرماه سال ۹۳ به طور کامل برداشته شود.
بر همین اساس به گفته عباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران، دو طرف در مورد نشست‌های بعدی توافق کردند که حداقل ۵ الی ۶ دوره مذاکره در سطح سیاسی و کار‌شناسی دیگر تا تیرماه که موعد به پایان رسیدن گام اول است، داشته باشند.
از این رو پیش از هر بار برگزاری نشست در سطح سیاسی، کارشناسان دو طرف جلساتی را برگزار می‌کنند تا دستور جلسه نشست آینده را ترسیم کنند. نشست دوم ایران و گروه ۱+۵ برای رسیدن به توافق جامع در سطح سیاسی با حضور مدیران کل و به سرپرستی ظریف و اشتون ۲۶ تا ۲۹ اسفند در وین برگزار می‌شود.
بر همین اساس امروز کارشناسان ایران و ۱+۵ در وین گردهم می‌آیند تا دستور این جلسه را تعیین کنند؛ دستور جلسه‌ای که عمدتا بر برنامه هسته‌ای ایران مترکز است.
در همین حال عراقچی اعلام کرده است که بحث‌هایی که این دور کارشناسان باید داشته باشند عمدتا بحث‌های هسته‌ای است و فقط کارشناسان هسته‌ای از وزارت خارجه و سازمان انرژی اتمی، بعیدی‌نژاد را همراهی می‌کنند.
در نشست‌های پیشین ایران و ۱+۵ که در آن موضوعاتی همچون رفع تحریم‌های ایران هم مطرح شد، کارشناسانی بانکی، اقتصادی و صنعتی هم حضور داشته‌اند.
موضوعاتی که در مباحث هسته‌ای نشست کارشناسان قرار است مورد بررسی قرار گیرد شامل بحث غنی‌سازی، رفع نگرانی‌های مربوط به رآکتور آب سنگین اراک و همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای با ایران می‌شود. این موضوعات عمده موانع پیش روی توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ است.
براساس آنچه که چندی پیش وندی شرمن، معاون وزیر خارجه آمریکا و مذاکره کننده ارشد هسته‌ای این کشور، در اسرائیل اعلام کرد، در چارچوب توافق جامع نهایی درباره برنامه هسته‌ای، ایران می‌تواند برای «تامین نیازهای عملی خود» به برنامه غنی‌سازی ادامه دهد.
او البته در این باره قید «محدود و کنترل شده» را نیز به کار برد. بر این اساس آمریکایی‌های بر خلاف گذشته حاضر شده‌اند غنی سازی در خاک ایران را با ترتیباتی در توافق جامع مورد پذیرش قرار دهند.
این ترتیبات هم در نشست کارشناسان قرار است مورد بررسی قرار گیرد که هم حق غنی سازی ایران محفوظ بماند و هم نگرانی‌های احتمالی غرب پیرامون این غنی سازی برطرف شود. بر این اساس کارشناسان راهکارهای دستیابی به چنین راه حلی را در دستور کار قرار خواهند داد.
رآکتور آب سنگین اراک هم یکی از عمده نگرانی‌های غربی‌های پیرامون برنامه هسته‌ای ایران محسوب می‌شود. در مذاکرات ایران و ۱+۵ در ژنو، همین موضوع تا حدودی مسیر مذاکرات را به بن بست هدایت می‌کرد. با این حال موافقت ایران و آژانس برای بازدید از این تاسیسات که هنوز تا راه اندازی راه طولانی پیش رو دارد مسیر مذاکرات را به توافق و تدوین نهایی «برنامه اقدام مشترک» رهنمون کرد.
به گفته مقامات جمهوری اسلامی ایران رآکتور آب سنگین اراک، یک راکتور پژوهشی است که با هدف ساخت رادیوایزوتوپ‌ها و اجرای سایر آزمایش‌ها نظیر آزمایش سوخت و مواد، قرار است مورد استفاده قرار گیرد.
با این حال غربی‌ها مدعی هستند که از زمانی که رآکتور آب سنگین به راه می‌افتد، پس از استفاده از این رآکتور، همواره در داخل سوخت آنکه مصرف می‌شود، پلوتونیوم ۲۳۹ به وجود می‌آید. پلوتونیوم ۲۳۹، تقریبا همان خاصیت اورانیوم ۲۳۵ را دارد، یعنی می‌شود از آن در ساخت بمب هسته‌ای استفاده کرد.
این در حالی است که به گفته علی اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی، اولا راکتور آب سنگین اراک چون یک راکتور تحقیقاتی است و قرار نیست صرفا پلوتونیم تولید کند چرا که راکتور آب سنگین به صرف تولید پلوتونیوم نیازمند یک کارخانه بازفرآوری است و ایران هم تصمیمی برای چنین کارخانه‌ای دارد. در ثانی همه پلوتونیوم‌ها، پلوتونیوم مناسب برای استفاده در تسلیحات نیستند و پلوتونیوم با درجه تسلیحاتی هم با راکتور آب سنگین اراک تولید نمی‌شود. این راکتور حدود ۹ کیلوگرم پلوتونیوم تولید می‌کند اما نه پلوتونیوم با درجه تسلیحاتی.
بر این اساس برای آنکه نگرانی غربی‌های پیرامون راکتور آب سنگین اراک رفع شود باید جلسات متعددی با حضور کارشناسان فنی و سیاسی برگزار شود تا این نگرانی به صفر برسد.
این در حالی است که تنها توجیه طرف غربی درباره کارکرد برنامه هسته‌ای ایران از جمله راکتور آب سنگین اراک، راهکار رفع موانع برای رسیدن به توافق میان ایران و گروه ۱+۵ نیست و به گفته عباس عراقچی، به نتیجه رسیدن مذاکرات نیازمند حسن نیت و اراده سیاسی طرف‌های مقابل هم هست.
