پيروزي حسن روحاني در انتخابات همان‌گونه كه انتظار مي‌رفت موجي از اميد را در ميان ايران و ايراني آفريده است، اميدي كه بايد به رويارويي تمامي مشكلات و مصايب امروز كشور برود. در اين ميان تفسير مطالبات سياسي و اجتماعي موجود از دولت يازدهم مي‌تواند چشم‌انداز صحيحي را براي چگونگي رفتار رييس‌جمهور منتخب ايران ترسيم كند.
حميد رضا جلايي‌پور، فعال سياسي اصلاح‌طلب معتقد است كه حسن روحاني با مشي اعتدال‌گرايي مي‌تواند از پس مشكلات موجود كشور برآيد و پاسخگوي مطالبات باشد. جلايي‌پور در اين گفت‌وگو از بلوغ سياسي جامعه و پختگي اصلاح‌طلبان سخن گفته است.
به اعتقاد او اصلاح‌طلبان و جامعه همزمان به اعتدال‌گرايي رسيده‌اند و در اين ميان اصلاح‌طلبان با وجود حمايت از حسن روحاني هيچ سهمي از او نمي‌خواهند و خواسته‌شان از او كارآمدي دولت و تامين امنيت جامعه مدني و فضاي كسب و كار است.
آقاي جلايي‌پور فكر مي‌كنيد با آغاز به كار دولت آقاي روحاني چه تغييراتي در مناسبات سياسي و اقتصادي كشور ايجاد خواهد شد؟
من خيلي به آينده خوشبينم. در حال حاضر شرايطي به وجود مي‌آيد كه جامعه و توده‌هاي اجتماعي يك ميانه‌روي را انتظار دارد و فكر مي‌كنم دولت آقاي روحاني هم يك دولت كارآمد را سر كار بياورد تا اميد متولد شده در جامعه نه تنها از بين نرود كه هر روز بيشتر و پررنگ‌تر از روز قبل شود.
به نظر جنابعالي راي اكثريت مردم به آقاي روحاني نشانگر چه نوع مطالبه‌يي است و اينكه به نظر مي‌رسد كه رييس‌جمهور منتخب با انواع و اقسام مطالبات نيروهاي سياسي و اجتماعي روبه‌رو است و اگر ايشان بخواهد در ميان پاسخگوي مطالبات موجود باشد بايد از سقف مطالباتي كه از ايشان توقع مي‌رود آغاز كند يا از كف مطالبات؟
كساني كه به آقاي روحاني راي داده‌اند اين تشخيص را داشتند كه دولت دهم بحران‌هاي فراواني را براي كشور به وجود آورده و بايد فرمان دولت را در اختيار كسي قرار دهند كه توانايي راندن صحيح ماشين دولت را داشته باشد و نه آنكه بحران‌هاي موجود را ريشه كن كه حداقل مهار كند. يعني كساني كه به ايشان راي دادند خودشان انتظارات خودشان را به نوعي تعديل كرده بودند و اين يكي از ويژگي‌هاي دوره اخير پس از دوره‌هاي گذشته به ويژه دوم خرداد 76 است. بر همين اساس بحث امروز ديگر كف و سقف مطالبات نيست.
راي‌دهندگان به آقاي روحاني به نظر جنابعالي چه نوع انتظاراتي دارند؟
دو مطالبه از ايشان وجود دارد؛ يكي اينكه دولت در چنين وضعيت بحراني به سرعت به سمت كارآمدي حركت كند تا بتواند مشكلات خارجي و مصايب اقتصادي داخلي، سامان‌يابي جامعه كه در هشت سال گذشته منهدم شده بود را مجدد احيا كند. روندهاي نظم‌آور و نهادي زنده شود. آقاي روحاني به اين سمت حركت خواهد كرد تا خرابي‌هارا دوباره بازسازي كند. دومين مطالبه‌يي هم كه وجود دارد تامين امنيت فضاي كسب و كار است و در كنار اين موضوع امنيت جامعه مدني يكي ديگر از مطالبات موجود است. اين انتظاراتي است كه وجود دارد و نمي‌توان آن را به كف و سقف اختصاص داد.
مطالبات نيروهاي سياسي را چگونه در اين ميان ارزيابي مي‌كنيد. به نظر جنابعالي آقاي روحاني چگونه مي‌توانند مطالبات سياسي موجود را اهم و مهم كنند؟
انتظارات همين است كه گفتم. اينكه مشكلات سياست خارجي را حل كند تا بخش وسيعي از مشكلات اقتصادي داخلي كه منبعث شده از اين مساله است برطرف شود و معيشت مردم تا حدودي سامان يابد و ديگر همين بحثي است كه خود آقاي روحاني با عنوان احياي فصل سوم قانون اساسي و حفظ حقوق شهروندي مطرح كرده‌اند كه البته ايشان منشورشان در همين زمينه را هم مي‌خواهند به زودي در اختيار افكار عمومي قرار دهند و تمامي مطالبات در همين انتظاراتي كه گفتم جا مي‌گيرد. معتقدم فضاي خيلي متعادلي است چرا كه كسي از دولت انتظار ندارد كه معجزه كند و كساني كه به اين طرز تفكر راي داده‌اند مطالبات فزاينده مد نظرشان بوده كه مطرح كنند. آرام و پيوسته جلو برود و اين فضاي كسب و كار و فضاي مدني جامعه را امن و كارآمد كند.
با اين تفاسير اصلاح‌طلبان مطالبات سياسي مشخصي را از آقاي روحاني نخواهند داشت؟
هم چهره‌هاي برجسته اصلاحات مانند آقاي خاتمي، هم گروه‌هاي سياسي اصلاح‌طلب و هم مردمي كه به آقاي روحاني راي داده‌اند هرگز به دنبال سهم خواهي نيستند. به خدا اصلاح‌طلبان نگران كشور بودند و براي همين هم ائتلاف كردند. مساله اصلاح‌طلبان وضعيت عمومي كشور است كه اين به وضعيت عادي بازگرددتا از شر اين همه بحراني كه بي‌جهت براي ملك و ملت ايجاد كرده‌اند خلاص شويم. واقعا بايد به دولت آقاي روحاني كمك كرد تا ريال ارزش واقعي خود را به دست آورد، پاسپورت ايراني براي خارجي‌ها قابل احترام شود.
آقاي جلايي‌پور بهتر از من مي‌دانيد كه آقاي روحاني وارث مصايب فراواني است، آيا دولت آينده توانايي رفع اين همه نابساماني و مشكلات را دارد؟
ايشان ابتدا به امر بايد چاله‌هاي مشكلاتي را كه در اين هشت سال در كشور در همه حوزه‌ها كنده شده است پر كند اما از آن طرف چنين اميدي در كشور وجود دارد كه بي‌همتاست كه مطمئنم با تجربه‌يي كه آقاي روحاني و همكاران ايشان دارند مي‌توانيم از اين همه بحران عبور كنيم. از سوي ديگر شما جوان‌هاي امروز را با جوان‌هاي سال 76 مقايسه كنيد كه فرداي دوم خرداد كه راي دادند انتظار داشتند كه معجزه شود غافل از آنكه هر 9 روز يك بار براي دولت آقاي خاتمي بحران‌سازي مي‌كردند. همه به ميانه‌روي و اعتدال رسيده‌اند. همه مي‌خواهند كه موانع از سر راه مردم برداشته شود.
يعني بيست و چهارم خرداد بلوغ سياسي جديدي از جامعه را براي نخبگان و سياسيون در معرض نمايش قرار داد؟
غير از اين نيست. من هميشه مي‌گفتم كه ايران با مصر و تونس و ليبي فرق دارد. شما دقت كنيد كه مردم چگونه مطالباتشان را پيگيري كردند، چهار سال صبر كرد و همزمان كارها و مطالباتشان را پيگيري كردند. در اين دوره هم دولت بايد كارآمدي‌اش را نشان دهد و نهادهاي مدني بلوغ‌شان را و من فكر مي‌كنم كه بسترهاي اين مساله در حال فراهم شدن است.
آقاي جلايي‌پور فكر مي‌كنيد چه مشكلاتي سر راه آقاي روحاني براي برطرف كردن اين مشكلاتي كه امروز رفع‌شان مطالبه عمومي جامعه است، وجود دارد؟
به نظر من مهم‌ترين مشكل در كوتاه‌مدت و 6 ماه آينده موضوع بودجه است و بقيه شرايط خوب است و به آينده كشور خوشبينم.
انتظار اصلاح‌طلبان از آقاي روحاني چيست؟
اصلاح‌طلبان اين انتظار را از آقاي روحاني ندارند كه بيايند و پست‌ها را تحويل بگيرند. اصلاح‌طلبان توقع دارند كه دولت توسط افراد كارآمد و كاربلد تشكيل شود، حتي شايد يك ميانه‌رو كارآمد باشد. كارآمدي دولت در حال حاضر از هر چيزي براي ايران و ايراني واجب‌تر است.
يعني براي نيروهاي سياسي اصلاح‌طلب اين موضوع اهميتي ندارد كه چه كساني اعضاي كابينه دولت يازدهم خواهند بود؟
نه، اگر مهم بود كه از آقاي عارف حمايت مي‌كردند. اين مساله خيلي مهمي است كه دوستان صميمي آقاي عارف آمدند و از آقاي روحاني حمايت كردند. اين نشان‌دهنده يك پختگي است.
فكر مي‌كنيد كه آقاي روحاني مي‌توانند از پس مطالباتي كه از ايشان وجود دارد بربيايند؟
بله، به دو دليل؛ يكي پشتوانه اجتماعي قوي و ديگري تجربه خوبي كه ايشان دارد، البته تجربه اين 16 سال هم همراه ايشان است و من به آينده خوشبينم.
من کاملا با نظرآقای جلایی پورموافقم.مخصوصا این که دریکی دومورد موضع گیری های اخیرآقای دکتر روحانی درباره آقای دکترعارف وهمکاری باایشان چندان گرم و صمیمانه نبود (اگرچه شاید سیاست ایشان اینگونه ایجاب می کند که فعلا این گونه عمل کنند) ، بهتراست اصلاح طلبان نشان دهند که بدون هیچ چشمداشت پست مقام همچنان حامی ایشان بوده وفقط به آینده ایران می اندیشند.
البته من از آقای روحانی می خواهم که به ایجاد فضای باز سیاسی و فرهنگی در کشور کمک کند
اگر احزاب و گروه ها بتوانند در چارچوب قانون فعالیت کنند و به آن ها فرصت برابر داده شود مطمئنا درک سیاسی مردم و فرهنگ مردم به مرور بالا خواهد رفت
برای من این مهم نیست که امروز کسی که کشورم را اداره می کند اسمش اصول گرا است یا اصلاح طلب اما دوست دارم مردم کشورم ان قدر دانا و عاقل باشند که کسی نتواند با طرح یک شعار عوام فریبانه یک روز رای بیاورد و مردم بتوانند تفاوت شعار را با واقعیت درک کنند
ذاتا برای یک کشور همین کافی است داشتن شعور سیاسی و اجتماعی و آزادی بیان رای در چارچوب قانون