بورس به فاز استراحت رفته است و تمامی نمادهایی که در یکی، دو هفته اخیر به بازار رونق بخشیده بودند، ترمزها را کشیده و منفی شدند. خیلی وقت بود که کارشناسان نسبت به روند بی‌ترمز و تخته‌گازی بورس هشدار می‌دادند و از نیاز بازار به روند اصلاحی و نفسگیری می‌گفتند؛ روندی که پیش‌بینی می‌شود حالا حالا‌ها ادامه داشته باشد و حداقل تا روزهای انتخابات ادامه داشته باشد.
برخی روند صعودی و رو‌به‌رشد بهاری بورس را مرتبط با تحولات ارزی عنوان می‌کردند ولی روز گذشته در حالی که نرخ انواع ارز تغییرات چندانی نداشت، بازار منفی شده بود و تمامی نمادهای صادرات‌محور، پالایشی، پتروشیمی، فلزی، قندی و غذایی و دیگر صنایع پرطرفدار اخیر با افزایش عرضه معنا‌دار و قابل توجهی مواجه شدند.
آنچه از روند معاملات بورس در چند روز اخیر به دست می‌آید این است که همان گروه‌هایی که تا چندی پیش دست در دست هم شاخص بورس را حتی تا 45هزار واحد پیش برده بودند این روزها با همان وحدت رویه افت شاخص را موجب شده‌اند. وضعیت کنونی و صف‌های سنگین فروش در سهام بسیاری از شرکت‌های فعال بازار سرمایه، که چندی پیش استقبال فراوانی از سوی سرمایه‌گذاران نسبت به خرید آن‌ها بود، بیش از هر چیز نمایانگر هیجان و رفتار احساسی سرمایه‌گذاران فعال در این حوزه است.
شاخص بورس روز گذشته با 23 واحد کاهش به رقم 44هزارو683واحد رسید. هلدینگ خلیج‌فارس، صنایع شیمیایی ایران و گل‌گهر بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص داشتند اما اوضاع نابسامان گروه پتروشیمی و پالایشگاهی باعث شد که با وجود حمایت‌های به‌عمل‌آمده که باعث افزایش شاخص در ساعات میانی معاملاتی شد، شاخص نتواند در درصدهای مثبت به کار خود پایان دهد.
روز گذشته معاملات تمامی گروه‌های مطرح بازار مانند پتروشیمی و پالایشگاهی، فلزی، معدنی و حتی سیمانی‌ها و قندی‌ها در درصدهای منفی صورت گرفت که در ادامه روندی بود که از روزهای گذشته آغاز شد و همچنان ادامه دارد. روز گذشته در مجموع پالایشگاهی و خودرویی‌ها بیشترین صف‌های فروش را به خود اختصاص داده‌اند و از صف‌های خرید که تا چند روز گذشته در بازار وجود داشت دیگر خبری نبود و حتی نماد «فارس» هم امروز صف خرید میلیونی خود را از دست داد.
دیروز پتروشیمی خراسان برای اولین بار در بازار سرمایه عرضه شد که این عرضه در قیمت 720 تومان به انجام رسید. پیش‌بینی روند آتی این شرکت با توجه به شرایط موجود بسیار سخت است. اما در بلندمدت قطعا این سهم بسیار پرپتانسیل است. درباره دلایلی که باعث شده بود تا گروه‌های پتروشیمی و پالایشگاهی تبدیل به لیدر بازار سرمایه و رشد شاخص را موجب شوند، صحبت زیاد به میان آمده که در مجموع رشد درآمد آن‌ها به دلیل تغییر در نرخ تسعیر ارز محور تمامی تحولات در این گروه به‌شمار می‌رود. حال سوال اینجاست که چه اتفاقی رخ داده که این دو گروه در چند روز گذشته با بی‌اقبالی بازار مواجه شده و روند نزولی به‌خود گرفته‌اند؟
كارشناسان چه مي‌گويند؟ صادقی قائم‌مقام مدیرعامل کارگزاری توسعه سرمایه دنیا در جواب این پرسش معتقد است که دلیل حرکت دست‌به‌عصای بورس در چند روز اخیر را در سه بخش می‌توان تحلیل کرد که ابهام در بودجه 92 و مسائلی همچون نرخ ارز، بهره مالکانه معادن و ابهام در نحوه محاسبه نرخ خوراک پتروشیمی‌ها و همچنین ابهام در بحث بازگشت برخی از عوارض دولتی اعمال‌شده در صنعت پالایشگاهی این موارد جملگی بخش اول افزایش احتیاط در بین سرمایه‌گذاران بورسی اعم از حقیقی و حقوقی را تشکیل می‌دهد.
این کارشناس بازار سرمایه در تحلیل بخش دوم دلایل افت اخیر بازار نیز گفت: مسئله انتخابات و آغاز ثبت‌نام متقاضیان برای حضور در صحنه انتخابات ریاست‌جمهوری، از سوی دیگر باعث افزایش فشار بر بازار سرمایه می‌شود. وی خاطرنشان کرد: در روزهای پیش‌رو صحنه رقابت در انتخابات ریاست‌جمهوری شفاف‌تر و داغ‌تر خواهد شد و بالطبع فعالان بازار سرمایه نیز با در نظر گرفتن سناریو‌های مختلف در صورت پیروزی هریک از جناح‌های اصلی کشور اقدام به سرمایه‌گذاری و تدوین استراتژی خود می‌کنند که همین عامل نیز افزایش محافظه‌کاری در بورس را موجب خواهد شد.
صادقی در ادامه درباره بخش سوم از دلایل افت بازار نیز گفت: طبیعی است که پس از یک روند صعودی آن هم به این میزان، بازار سرمایه احتیاج به یک فاز اصلاحی یا دست‌کم استراحتی کوتاه‌مدت دارد و این روند طبیعی بورس قلمداد می‌شود. وی در پایان پیش‌بینی کرد روند موجود تا شنبه هفته آینده ادامه داشته باشد و از آن پس و با مشخص شدن اسامی کسانی که اقدام به حضور در صحنه انتخابات ریاست‌جمهوری کرده‌اند یکی از بخش‌هایی که به بازار سرمایه فشار وارد می‌کند رفع ابهام شده و بورس وضعیت بهتری به‌خود گیرد. وی تاکید کرد: گروه پتروشیمی و برخی از نمادهای گروه معدنی از شانس بیشتری برای رشد پس از اصلاح بازار برخوردارند.
مصطفی صفاری، کارشناس بازار سرمایه در رابطه با روند آتی شاخص کل معتقد است در حالی که پیشتر شاهد روند صعودی شاخص بازار سرمایه با شیبی نسبتا تند بوده‌ایم، به نظر می‌رسد با نزدیک شدن به زمان انتخابات ریاست‌جمهوری از سرعت رشد صعودی شاخص بازار سرمایه کاسته شده و این روند صعودی با سرعت کمتری ادامه یابد.
وی ادامه داد: این در شرایطی است که با پشت سر گذاشتن انتخابات ریاست‌جمهوری سیر صعودی بازار سرمایه با شیب تندتری به مسیر خود ادامه خواهد داد تا جایی که کسب بازدهی 70درصدی تا پایان سال‌جاری برای شاخص کل پیش‌بینی می‌شود.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه در رابطه با صنایع دارای پتانسیل سرمایه‌گذاری عنوان کرد: صنایعی که در کشور ما دارای مزیت نسبی است از پتانسیل سرمایه‌گذاری برخوردار است. وی افزود: ادامه سودآوری و بازدهی صنعت پالایشی در آینده نیز ادامه خواهد داشت چراکه شرکت‌های فعال در این صنعت از ارزش جایگزینی بالایی برخوردار است. او ادامه داد: پس از صنعت پالایشی، صنایع پتروشیمی، معدنی، کانه‌های فلزی و غیرفلزی و همچنین سیمانی‌ها نیز از پتانسیل سرمایه‌گذاری برخوردار هستند.
صفاری بازگشت صنعت خودروسازی به روند تعادلی خود را در بلندمدت امکان‌پذیر دانست و اظهار کرد: به نظر می‌رسد صنعت خودروسازی نیز طی یک سال آتی به روند سودآوری و بازدهی مثبت خود بازگردد. به گفته این کارشناس بازار سرمایه پیش‌بینی روند آتی صنعت بانکداری به عوامل مختلفی بستگی دارد که مهم‌ترین آن تعیین نرخ سود سپرده‌های بانکی است که تاثیر بسزایی در روند آتی این صنعت خواهد داشت.
پیمان انگشتری، کارشناس بازار سرمایه گفت وضعیت کنونی و صف‌های سنگین فروش در سهام بسیاری از شرکت‌های فعال بازار سرمایه، که چندی پیش استقبال فراوانی از سوی سرمایه‌گذاران نسبت به خرید آن‌ها بود، بیش از هر چیز نمایانگر هیجان و رفتار احساسی سرمایه‌گذاران فعال در این حوزه است. واقعیت امر این است که از لحاظ بنیادی هیچ تغییر خاصی در پارامترهای گوناگون اقتصادی همچون نرخ ارز و وضعیت شرکت‌های فعال در صنایع بزرگ همانند صنعت پالایشی و معدنی رخ نداده اما به دلیل نزدیکی به فضای انتخابات و عدم اطمینان از شرایط آینده شاهد هیجان و ترس سرمایه‌گذاران در روند معاملاتی سهام بسیاری از شرکت‌ها هستیم. وی با اشاره به تحلیل‌پذیر نبودن شرایط فعلی بازار سرمایه گفت: واقعیت امر این است که وضعیت کنونی بازار بورس و رفتار فعالان آن چندان تحلیل‌پذیر نیست.
او ادامه داد: طی چند ماه اخیر برخی از صنایع همچون صنعت پالایشی رشد مناسبی داشتند و شاید بتوان گفت نیاز به اصلاح قیمتی در آن‌ها چندان هم دور از ذهن نباشد اما درخصوص صنعتی همچون معدنی و فلزات اساسی که طی ماه‌های اخیر کاهش قیمت‌ها را تجربه کردند انتظار رشد قیمتی، انتظاری بجاست. حال آن‌که باید دید فعالان بازار نیز چنین نظری را تصدیق می‌کنند یا نه؟
این کارشناس بازار سرمایه در خاتمه پیرامون چگونگی ادامه‌دار بودن وضعیت منفی بورس اظهار داشت: به نظر می‌رسد مهم‌ترین پارامتر تعیین‌کننده شرایط بازار، مشخص شدن دولت آینده و ثبات نسبی در فضای انتخابات است. البته توجه به این نکته نیز حایزاهمیت است که بعد از برگزاری انتخابات و گذر از این شرایط می‌توان چشم‌انتظار بهبود وضعیت کنونی بازار سرمایه بود اما این به آن معنا نیست که با روی کار آمدن دولت جدید می‌توان شاهد معجزه و تغییر چشمگیری در شرایط اقتصادی بود چراکه تغییر وضعیت فعلی اقتصاد و تورم موجود در کشور، مستلزم اصلاح پارامترهای گوناگونی است که هر یک به خودی خود زمان‌بر هستند.
