ایران-آمریکا؛ 'دیواری' که فرو می‌ریزد؟!

فرارو- یک عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: «بحث مذاکره بحث پیچیده ای است که صرف قبول آن در حرف و نه حتی در عمل از سوی ایران می تواند بازتاب های منطقه ای و بین المللی زیادی داشته باشد. لذا آمریکایی ها باید اقدامات نمادینی به نشانه حسن نیت نسبت به جمهوری اسلامی نشان دهند تا شرایط و زمینه برای بحث مذاکره فراهم شود.»

علی اکبر صالحی وزیر خارجه ایران در گفتگویی تلویزیونی گفته است: اینكه آمریكایی ها آمادگی خود را برای گفتگو اعلام می كنند به عقیده من با گذشته فرق دارد، هم شدت و هم گستردگی این درخواست ها فرق كرده، شرایط نیز عوض شده است و همان گونه كه رهبر انقلاب فرمودند اگر نیت صادقانه آمریكایی ها احراز شود می توانیم در خصوص مذاكره بررسی كنیم؛ لذا من امیدوارم.

آیا ذهنیت مقامات ایران در ارتباط با امکان مذاکره با آمریکا تغییر کرده است؟ آیا یخ روابط ایران و آمریکا در حال باز شدن است؟

آمریکایی ها هنوز صادقانه پای کار نیامده اند
عوض حیدرپور عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفتگو با فرارو گفت: «برداشت ما از فرمایشات مقام معظم رهبری این است که ایشان نیز مذاکره با آمریکا را به صورت قاطع و کلی نفی نکردند؛ بلکه اعلام کردند مذاکره در شرایطی شدنی است که آمریکایی ها قبول کنند در شرایط برابر و متعادلی پای میز مذاکره بیایند.»

وی اظهار کرد: «نکته اساسی این است که آمریکایی ها شان و شئونات جمهوری اسامی ایران را رعایت کنند و بخشی از اقدامات خصمانه همچون وضع تحریم های مختلف علیه ایران را کنار بگذارند تا ما بتوانیم حسن نیت آنها را راستی آزمایی کرده و باور کنیم که آمریکا در انجام مذاکره با ایران صداقت دارد.»

این نماینده مجلس گفت: «برداشت شخصی بنده این است که اگر آمریکایی ها شرایط متعادل و مناسبی را فراهم کنند تا جمهوری اسلامی ایران باور کند که آمریکا صداقت کافی دارد، مقام معظم رهبری این اجازه را به مسئولین خواهند داد تا وارد مذاکره با آنها شوند.»

حیدرپور در پاسخ به این سوال که آیا صحبت های آقای صالحی مبنی بر اینکه درخواست های آمریکا برای مذاکره با ایران نسبت به گذشته فرق دارد، ناظر به حسن نیت و صداقت آمریکا است؟، گفت: «خیر. حسن نیت به این صورت است که در عمل هم باید اتفاقی بیفتد.»

وی ادامه داد: «به هر حال برخوردهای آمریکا با جمهوری اسلامی هنوز تغییر نکرده و تحریم هایی که علیه ایران وضع شده و مرتب در حال تشدید است نشان از آن دارد که آمریکایی ها هنوز صادقانه پای کار نیامده اند و اینکه آقای صالحی چنین صحبت هایی کردند، ما نشانه ای دال بر گفته های ایشان پیدا نکردیم.»

حیدرپور در پایان گفت: «امیدواریم اگر آمریکایی ها برای مذاکره مصمم هستند نشانه های روان سازی این امر را هم ببینیم. یعنی حداقل بخشی از تحریم ها همچون تحریم بانک مرکزی و تحریم های نفتی را لغو کنند و بیانیه ای صادر کنند مبنی بر اینکه جمهوری اسلامی ایران کشوری مستقل، مقتدر و تاثیرگذار در مناسبات و معادلات بین المللی و منطقه ای است. در این صورت ما متوجه خواهیم شد که آمریکایی ها برای انجام مذاکره جدی هستند.»

در صداقت و حسن نیت آمریکا شک وجود دارد
همچنین دکتر نوذر شفیعی دیگر عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفتگو با فرارو گفت: «تصمیم گیری در ارتباط با بحث مذاکره با آمریکا جزء اختیارات مقام معظم رهبری است و ایشان هم خط مشی را مشخص کردند.»

وی ادامه داد: «با این حال شاید هیچگاه در تاریخ روابط ایران و آمریکا در این حد علائم برای برقراری روابط یا از سر گیری مذاکرات از سوی آمریکا مطرح نشده است. چون ممکن است در گذشته این علائم مخابره شده باشد، اما شرایط گذشته با امروز متفاوت بوده است.»

این نماینده مجلس اظهار کرد: «به نظر می رسد آمریکایی ها یا از سر اجبار و یا از سر عشق تمایل به ارتباط با ایران دارند. اجبار به این معنا که آمریکا پی برده بدون حضور ایران نمی تواند برنامه های خود را در خاورمیانه پیش ببرد و و از سر عشق یعنی آمریکا به این نتیجه رسیده است که ایران دارای پتانسیل ها و ظرفیت هایی است که می توان در جهت منافع آمریکا از این ظرفیت ها استفاده کرد.»

وی با بیان اینکه دلایل متعدد دیگری نیز برای درخواست آمریکا جهت مذاکره با ایران می تواند وجود داشته باشد گفت: «اما آنچه مهم است بحث اراده و حسن نیت است. برای ایران هنوز مشخص نیست آمریکایی ها با چه قصد و نیتی بحث مذاکره را مطرح می کنند.»

وی افزود: «بحث مذاکره بحث پیچیده ای است که صرف قبول آن در حرف و نه حتی در عمل از سوی ایران می تواند بازتاب های منطقه ای و بین المللی زیادی داشته باشد. لذا آمریکایی ها باید اقدامات نمادینی به نشانه حسن نیت نسبت به جمهوری اسلامی نشان دهند تا شرایط و زمینه برای بحث مذاکره فراهم شود.»

شفیعی در پاسخ به این سوال که آیا صحبت های آقای صالحی مبنی بر اینکه درخواست های آمریکا برای مذاکره با ایران نسبت به گذشته فرق دارد، نشان دهنده تغییر ذهنیت مقامات ایران درباره امکان مذاکره با آمریکا است؟، گفت: «جمهوری اسلامی ایران بحث مذاکره با هیچ کشوری به جز رژیم صهیونیستی را منتفی نکرده است و مذاکره را به عنوان یک کانال برای حل اختلافات مدنظر دارد.»

وی ادامه داد: «اما بحث این است که آیا اراده و حسن نیت لازم در پشت تقاضای درخواست کننده برای مذاکره وجود دارد یا خیر؟ اینکه آقای صالحی می گویند باید بررسی کنیم همین مسئله است؛ چرا که در صداقت و حسن نیت آمریکا که شرط لازم برای هر مذاکره ای می باشد شک وجود دارد.»

شفیعی در بیان مصادیق حسن نیت آمریکا جهت فراهم سازی زمینه مذاکره با ایران گفت: «حسن نیت یعنی آزاد کردن دارایی ها مسدود شده ایران در آمریکا، یعنی لغو تحریم های وضع شده علیه ایران، یعنی به رسمیت شناختن حق غنی سازی اورانیوم برای ایران که حق طبیعی هر کشور است و یعنی عدم مداخله در امور داخلی ایران.»

این نماینده مجلس با بیان اینکه ما نمی توانیم در مورد آنچه که حق مسلم ما است مذاکره کنیم گفت: «مواردی که آمریکایی ها قصد مذاکره با ایران دارند شامل مواردی همچون اینکه چرا در ایران نقض حقوق بشر صورت می گیرد؟، چرا ایران از گروههایی مانند حماس و حزب الله حمایت می کند می شود.»

وی با اشاره به اینکه این رویکرد آمریکا به معنای از منظر حاکم و محکوم صحبت کردن است خاطرنشان کرد: «این در حالی است که یکی از پیش شرط های ما برای مذاکره با آمریکا گفتگو بر اساس حاکیمت برابر است.»

وی افزود: «نگاه آمریکایی ها به مذاکره یک نگاه رئالیستی و از منظر بالادستی و پایین دستی است؛ در حالی که نگاه ما یک نگاه لیبرالیستی است و مبتنی بر موازین و قوانین بین المللی از جمله برابری حاکمیت ها می باشد.»