هافینگتون‌پست؛ هیچ مدرکی علیه ایران وجود ندارد

فرارو- پل هروکس تحلیلگر ارشد سابق در موسسه مطالعات دفاع و خلع سلاح آمریکا و کارشناس مسائل خاورمیانه طی مقاله ای برای هافینگتون پست با اشاره به بی اعتمادی دو جانبه میان ایران و غرب، عدم وجود مدارک لازم در ادعای تسلیحاتی بودن برنامه هسته ای ایران را مانعی بزرگ برای حمله به جمهوری اسلامی ایران می خواند. 

به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از هافینگتون پست، هرکسی که اعلام می کند ایران نباید دست به غنی سازی اورانیوم بزند، در مسیر جنگ (یا دستکم در مسیر حمله نظامی به ایران و مقابله با اقدامات تلافی جویانه از سوی ایران) گام بر می دارد. پاسخ به این سوال که آیا چنین برداشتی درست است یا خیر، مسئله دیگری است. 

ایران قاطعانه اعلام کرده که غنی سازی اورانیوم برای دستیابی به انرژی هسته ای را متوقف نخواهد کرد. این امر اسرائیل را در موضعی قرار می دهد که باید در مورد حمله یا عدم حمله به ایران تصمیم بگیرد. اگر اتفاقات گذشته را یک پیش درآمد بدانیم، می توان مطمئن بود که اسرائیل دست به حمله نظامی می زند. پس از این حمله در چه موقعیتی قرار می گیریم؟ 

آمریکا خیلی زود به یک درگیری نظامی اجتناب ناپذیر در خاورمیانه کشانده می شود. اسرائیل اعلام کرده که هیچ گونه غنی سازی اورانیوم از سوی ایران را نمی پذیرد. ایران به درستی، غنی سازی اورانیوم را حق خود می داند. در این میان به نظر می رسد موضع آمریکا پذیرش غنی سازی اورانیوم برای اهدف صلح آمیز قابل اثبات است. 

مسئله اصلی در این مورد اعتماد متقابل است. غرب به ایران اعتماد ندارد اما مجبور است که حقوق مشخص جمهوری اسلامی ایران را به رسمیت بشناسد. در سوی دیگر ایران نسبت به غرب و به خصوص آمریکا و اسرائیل بی اعتماد است. از نقطه نظر اسرائیل و غرب، ایران قابل اعتمادترین کشور نیست. 

دیدگاه ایران

در یک بازی، اگر استراتژی رقیب خود را بررسی نکنید، شکست می خورید. این نظریه در مورد مسئله تقابل ایران و غرب نیز صدق می کند، با این تفاوت که رویارویی دو طرف دیگر بازی نیست و از جدیت بالایی برخوردار است. برای پیشبرد بحث باید آن را از نقطه نظر ایران بررسی کنیم.

 در حال حاضر احتمال اینکه ایران تصمیمی برای پیگیری ساخت سلاح هسته ای داشته باشد، بسیار اندک است. مهمترین مسئله برای ایران، که حتی از داشتن مزیت استراتژیک بر اسرائیل هم مهمتر است، حفظ ثبات و پایدای در داخل است. با توجه به این مسئله می توان دریافت که برنامه تسلیحات هسته ای، بی ثباتی را به شکل حمله نظامی به داخل مرزها دعوت می کند. ضمن اینکه در حال حاضر تحریم های اقتصادی نگرانی هایی را در مورد نرخ بالای بیکاری، تورم و رشد اندک در ایران به وجود آورده است. 

علاوه بر این، بحثی در مجامع بین المللی شکل گرفته مبنی بر اینکه ایران از مذاکرات برای خریدن زمان استفاده می کند. نمی توان این امر را چندان موثر دانست؛ تا زمانیکه آژانس بین المللی انرژی اتمی توانایی نظارت بر برنامه هسته ای ایران را دارد، در صورت اجرای اقداماتی در جهت ساخت سلاح هسته ای، از آن آگاهی خواهیم یافت. شاید گفته شود که ایران غرب را دعوت به حمله نظامی به تاسیسات هسته ای خود می کند تا آن را بهانه ای برای بیرون راندن بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی و خروج از «ان پی تی» قرار دهد. 

این سناریو هم چندان محتمل نیست چراکه با توجه به تاثیر تحریم ها در شرایط فعلی، بیرون راندن بازرسان آژانس می تواند منجر به اعمال تحریم های بیشتر و سخت تر شود و لطمه اقتصادی و سیاسی که از این تحریم ها به ایران وارد خواهد شد به مراتب بیشتر از برخورداری از سلاح هسته ای است. نگاهی به کره شمالی گویای همه مطالب است و حکومت ایران به خوبی از آن آگاه است. 

سناریویی که از دیدگاه ایران بیشترین معنی و مفهوم را دارد توسعه توانایی ها برای داشتن برنامه تسلیحاتی و پیگیری آن در صورت نیاز و ضرورت است. اما ایران هنوز در چنین مرحله ای قرار نگرفته است. 

مسئله پایانی این است که هنوز هیچ مدرکی دال بر پیگیری برنامه تسلیحات هسته ای از سوی ایران وجود ندارد و گرچه غرب به ایران اعتماد ندارد، بار اثبات ادعا به دوش مدعی است، نه متهم. برای ایران اثبات اینکه برنامه تسلیحات هسته ای را دنبال نمی کند، غیرممکن است؛ ایران تنها می تواند اثبات کند که برنامه انرژی هسته ای را پیگیری می کند.

درس هایی که آموختیم

این احتمال وجود دارد که اگر آمریکا با استناد به ادعای کاذب مبنی بر وجود سلاح هسته ای کشتار جمعی در عراق، هرگز به این کشور حمله نمی کرد، تاکنون به ایران حمله کرده بود. اما جامعه جهانی از اشتباه دولت بوش و تاکید وی براینکه مدرک بالاخره یک روز مانند ابری از قارچ به وجود خواهد آمد، درس گرفته است.

 اسرائیل باید بداند که نمی تواند به شکل صلح آمیز شرایط غیرقابل مذاکره ای را به کشوری دیگر دیکته کند. آمریکا هرگز چنین رفتاری را تحمل نمی کند. اسرائیل هم چنین رفتاری را برنمی تابد. هیچ دلیلی هم وجود ندارد که گمان کنیم ایران آماده پذیرش این رفتار است. مشکل اینجا است که اسرائیل اعلام کرده به هیچ وجه از خواسته خود مبنی بر توقف هرگونه غنی سازی در ایران عقب نشینی نخواهد کرد. باید بدانیم کشوری که سرکش تر، انعطاف ناپذیرتر و لجوج تر است، خطر بزرگتری برای صلح جهانی محسوب می شود. امر کردن به دیگر کشورها که چه کاری را می توانند انجام دهند و چه کاری را نه، اقدامی تجاوزکارانه است.

مذاکره و دیپلماسی

ضرورت انجام مذاکره بیش از این نمی تواند باشد. مذاکره نشانه ضعف نیست؛ دلجویی و تسکین نیست. مذاکره احترام است؛ تواضع است؛ نشانه قدرت و اعتماد به نفس در برابر ترس است. و برای جلوگیری از درگیری نظامی به شدت ضروری است. 

در پایان روزی که غرب، به خصوص اسرائیل فردایش به ایران حمله می کند، باید از خود بپرسیم: مدرکی که بیانگر پیگیری برنامه تسلیحات هسته ای از سوی ایران باشد، کجا است؟ سوءظن و بدگمانی را نمی توان مدرکی برای اثبات ادعا دانست.