تا چشم کار میکند، سفره نمک پهن است. سپیدی یکدست سفره را نقشهای نمکی پر کردهاند؛ نقشهایی که برچهره دریاچه موج میاندازند را آب و نمک و خورشید خلق کردهاند. در شرق قم و شمال آران و بیدگل دریاچهای است که یک دریا نمک و نقش و چند جزیره و قدری هم آب دارد. اینجا بزرگترین معدن سطحی ایران است.
قطع جریان رود شور و خشکی دریاچه، بهتدریج لایههای زیرین آن نیز خشک میشود و غبار نمکی، استان تهران، البرز، قزوین و استانهای اطراف دریاچه را دربر میگیرد؛ چراکه رودخانه شور رطوبتی را برای دریاچه ایجاد میکرد که مانع بلندشدن غبار نمکی میشد.
یکی از خاطرات محمد بلوری که تا به حال چند جا نقل کرده این است که از وزیر «دادگستری کابینۀ دکتر امینی شنیده که در دهۀ ۴۰ خورشیدی برخی از زندانیان سیاسی را از بالا به دریاچۀ نمک قم یا کویر نمک قم پرتاب میکردهاند. خسرو معتضد، اما این روایت را مطلقاً تأیید نمیکند.