در گفتوگو با پیروز حناچی زیر و بم تغییر پایتخت بررسی شد؛
«پایتخت که قلب کشور است باید نسبت متعادلی از مساحت کشور را در بر بگیرد. مثل کاری که آقامحمد خان قاجار با انتخاب تهران انجام داد. پس از سقوط اصفهان و حمله عثمانیها به تبریز، آقامحمد خان تهران را برگزید. از منظر دفاعی دژ مستحکمتری مانند البرز را در پشت داشت؛ از جبهه شمالی امن و تنها نیاز بود در جبهههای شرقی و غربی و جنوبی امن شود. از سوی دیگر تهران در قلب مساحت کشور واقع بود. انتخاب نقطهای که نسبت به کل مساحت سرزمینی متعادل باشد.»
روزنامه اصولگرا نوشت: «دو طرح "توسعه مکران" و " انتقال پایتخت "، هر دو از طرحهای بزرگی هستند که سالها در خصوص ضرورت انجام آنها فقط حرف زده میشود و اقدامی عملی از هیچ یک از دولتها درباره آنها شاهد نبودیم. حال دولت پزشکیان گویا قصد گره زدن آنها به یکدیگر را دارد و طبیعی است از چنین سنگ بزرگی علامت نزدن هویدا باشد؛ یعنی که قرار نیست کاری انجام بگیرد و صرفاً برای خوشامد مخاطب حرفی زده میشود.»
یک محقق زلزلهشناس ضمن اشاره به موضوع «پایتخت جدید ایران - در یک شهر ساحلی - در گفتههای اخیر رئیسجمهور»، نوشت: «تا زمانی که انتخاب محل جدید برپایه یک جمعبندی پانل تخصصی نباشد، مخالفان سیاسی دولت و کارشناسان مخالف ایده انتقال پایتخت همچنان میتوانند با یک خط اظهارنظر با اصل موضوع ابراز مخالفت کنند.»
رئیسجمهور مسعود پزشکیان با اشاره به مشکل کمبود آب و نابرابری منابع و مصارف در تهران، پیشنهاد داد که پایتخت به یک شهر در کنار دریا منتقل شود. او تأکید کرد که این تغییر میتواند به حل مشکلات ملی کمک کند.
محمد معتمدیزاده عضو کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی گفت: آقای پزشکیان بارها موضوع تمرکز زدایی از تهران را مطرح کرده است و اگر این موضوع واقعا دغدغه ایشان و دولتشان است باید در قالب لایحهای به مجلس ارائه شود.
حسین انتظامی در توئیتی درباره راهکاری بهجای انتقال پایتخت نوشت.
محمدصالح جوکار درباره انتقال پایتخت از تهران به شهری دیگر گفت: ۳ دهه میشود که موضوع انتقال پایتخت مطرح است و یک شورا هم در این راستا تشکیل شده و اصلا قانونمند شده است. در راس این شورا معاون اول قرار دارد، دستگاههای مختلف از جمله مجلس هم در آن حضور دارند و نمایندهای عضو ناظر در این شورا است.
شهردار تهران درباره موضوع انتقال پایتخت گفت: موضوعی که دهها سال است درباره آن صحبت صورت گرفته است و هیچ وقت هم به نتیجه نرسیده است و میدانیم که هم امکاناتش را نداریم، و نه شرایطش را داریم و نه مقدوراتش را داریم، مستمسکی قرار دهیم که ما به ازای آن فرصتهای ارائه خدمت را ما محدود کنیم.
حسین ایمانی جاجرمی در برنامه کامنت فرارو:
حسین ایمانی جاجرمی، جامعه شناس شهری به فرارو گفت: «شهرداری در ایران یک مشکل اساسی دارد و هنوز به مدل ایده ال خود نرسیده است. ما اصلا شهرداری نداریم. این واژه شهرداری که ما داریم گول زننده است. شهردار فردی است که یک شورا انتخابش میکند و کارهای اداری سازمان شهرداری را انجام میدهد؛ بنابراین بیشتر شبیه مدیرعامل است و فاقد جنبههای سیاسی و مشارکتی است و میبینیم که صدای شهر ضعیف است. چه کسی از حقوق شهروندای از جمله هوای پاک و حمل و نقل ایمن، ارزان و پایدار دفاع میکند. ساختاری که اکنون داریم و قدیمی است، از عهده مسئولیتهای جدید بر نمیآید. ما مسائلی جدی مثل مسائل مهاجران را داریم، نقش شهرداری چیست؟ اعتماد سازی با نصب بنر و شعار دادن رخ نمیدهد. اعتماد مردمی بسیار مهم است.»
شهردار تهران درباره طرح انتقال پایتخت که از سوی رییس جمهور مطرح شده است، گفت: دولت جلسه آن را گذاشته و در دست بررسی است.
انتقال پایتخت موضوعی تکراری است که در هر دولت رسانهای میشود، اما بعد از مدتی به فراموشی سپرده میشود.
واکنش عضو شورای شهر تهران به انتقال پایتخت:
به نظر من تا کنون، این موضوع جز هزینه، هیچ آوردهای نداشته و هیچ حرف جدیدی هم گفته نمیشود. من بحثهایی را که در مورد تهران میشود میبینم و باز همان حرفهای تکراری مطرح است و بیان آرزوهایی است که عملاً زمینه تحقق آنها موجود نیست. درنتیجه به نظر من برونده مثبتی برای مردم تهران و بلکه مردم کشور ندارد. به همین دلیل من فکر میکنم که باید همه عزم خود را جزم کنیم تا با ایجاد تمرکز و همافزایی بین دولت و مدیریت شهری معضلات تهران را رفع کنیم.»
«قبل از احداث مترو میگفتند - از جمله در خطبههای مرحوم هاشمی- مترو ترافیک تهران را نجات میدهد، اما بدتر شد. گفتند تلفن همراه چنین میکند، اما نکرد. سپس گفتند دولت الکترونیک نجات میدهد، اما حالا ارتباط با سازمانهای دولتی باید هم الکترونیک باشد هم حضوری! «ظرف» پایتخت را هربار بزرگتر کردند و «مظروفش» هم پیدا شد. بزرگراههایی که هرگز نبودند احداث شد و حالا قفل است!»
به نظر میرسد بهرغم طرح گاه و بیگاه انتقال پایتخت از تهران، کمتر مقام مسئول یا حتی کارشناسی است که ایده مناسبی برای جایگزینی بحران و انتقال آن دارد و عمدتاً از وجود مشکلات در تهران و ضرورت رفع آنها سخن میگویند.
رئیسجمهور گفت: تهران به عنوان پایتخت کشور با مشکلاتی دست به گریبان است که هیچ راهحلی جز انتقال مرکزیت نداریم؛ کمبود آب، نشست زمین، آلودگی هوا و امثال آن با تداوم سیاستها و اقداماتی که تا به حال اتخاذ و اجرا شدهاند، فقط تشدید شده و راهحل اساسی جابهجایی مرکزیت سیاسی و اقتصادی کشور است.
دلایل مطرح شدن موضوع انتقال پایتخت در سالهای گذشته عمدتاً پیرامون ترافیک، آلودگی هوا و احتمال وقوع زمینلرزه بوده است. با این حال در شرایط فعلی میتوان به این فهرست، تمرکز جمعیتی، اداری و اقتصادی و مشکلات اجتماعی، امنیتی، و خدمات رسانی ناشی از آن، گسترش حاشیهنشینی و افزایش سکونتگاههای غیررسمی، افرایش بیرویه قیمت در بازار مسکن پایتخت و مشکلات زیست محیطی مانند فرونشست زمین را هم اضافه کرد.
پرونده مختومه دوباره باز شد
طراحان ایده انتقال پایتخت معتقدند انتقال پایتخت میتواند آهنگ رشد جمعیت را کاهش دهد؛ این در حالی است که بررسیها نشان میدهد انتقال پایتخت به خودی خود نمیتواند منجر به کاهش جمعیت در شهر شود؛ بنابراین نهتنها انتقال پایتخت به شهر دیگر، حجم قابلتوجهی از جمعیت ساکن در شهر تهران را کاهش نمیدهد و مشکلات ناشی از تراکم بالای جمعیت در این شهر باقی میماند، بلکه موجب میشود تراکم بالای جمعیت مجددا در نقطه جدید انتخابی متمرکز شوند.
به تازگی بار دیگر ایده انتقال پایتخت از سوی یکی از نمایندگان مجلس یازدهم تکرار شده است. اواخر شهریور ماه بود که ابوالفضل ابوترابی نماینده مجلس یازدهم در گفتگویی از نامهنگاریهایی در خصوص انتقال پایتخت بین قرارگاه خاتمالانبیاء و رئیسجمهور خبر داد.اما طرح این ایده با واکنش منفی شهردار تهران و رئیس و اعضای شورای شهر تهران مواجه شد.جز مدیران شهری برخی از نمایندگان مجلس و مسئولان دولتی نیز به مخالفت با این ایده پرداختند.هر چقدر از نظر منتقدین این طرح، بازسازی تهران بهترین راهکار وضع موجود است، اما موافقین انتقال پایتخت نظر دیگری دارند آنها به تهران به چشم یک تهدید مینگرند.
« انتقال پایتخت » یکی از موضوعهایی است که گاهوبیگاه مورد توجه محافل مختلف قرار میگیرد. در روزهای گذشته نیز مکاتبهای با رئیسجمهوری مبنیبر انتقال پایتخت سیاسی و اداری دوباره این بحث قدیمی را بر سر زبانها انداخت و واکنشهایی را درپی داشت.
نماینده مجلس خبر داد
عضو کمیسیون امورداخلی کشور و شوراهای مجلس با بیان اینکه جانمایی و همه موارد در زمینه انتقال پایتخت مشخص شده است، بیان کرد: قرارگاه خاتمالانبیاء (ص) نیز نامهای را رسماً به رئیس جمهور ارسال کرده و بدون اینکه پولی از دولت بخواهد عنوان کرده که ساماندهی تهران را انجام میدهد و انتقال پایتخت سیاسی و اداری را نیز به سرانجام میرساند.