سدسازی

سیل اخیر خوزستان دوباره نام هورالعظیم را بر سر زبان‌ها انداخت. خیلی‌ها خشک شدن هورالعظیم و بسته بودن کانال‌های منتهی به آن را از اصلی‌ترین عوامل سیل می‌دانند. علاوه بر آن، ریزگرد‌هایی که چند سالی هست زندگی خوزستانی‌ها و سایر اهالی جنوب را فلج کرده نیز بر اثر خشک شدن این تالاب بزرگ بوده است. حال سوال این جا است که چه کسی هور را خشک کرد؟ صدام؟ سدها، وزارت نفت؟ یا عوامل دیگر؟

هر سدی بجز توجیهات فنی، باید توجیهات اقتصادی قابل قبولی داشته باشد. در واقع باید هر ریالی که در آنجا خرج می‌شود به همان اندازه و بیشتر بازگشت سرمایه داشته باشد. بازگشت سرمایه از طریق ذخیره و فروش آب، تولید و فروش برق و جلوگیری از خسارات ناشی از سیل تأمین خواهد شد.

وزیر نیرو در نشستی خبری که به مناسبت پیروزی انقلاب اسلامی دیروز در محل وزارت نیرو برگزار شد، در پاسخ درباره سدسازی به روی رودخانه‌های مازندران و انتقال بخشی از آب آن به سمنان با وجود شعار مدیریت مصرف، عنوان کرد: بر وعده‌ای که هم به دولت و هم رئیس‌جمهور، مجمع نمایندگان استان‌های مختلف و مجلس (به عنوان دستگاه نظارتی است) دادم، باقی خواهم ماند. وعده من این بوده است که هیچ طرحی اجرا نمی‌شود، مگر اینکه پشتوانه کار کارشناسی داشته باشد. او ادامه داد: در حد توان هم اجرای هیچ کاری منتفی نخواهد شد مگر اینکه از این پشتوانه کارشناسی برخوردار نباشد.

رحیم میدانی در پاسخ به این سئوال که در طرح بازنگری سد‌ها چه تعداد سد متوقف شد گفت: تجلی این برنامه را عمدتاً در شبکه آبیاری و زهکشی خواهید، دید چرا که برخی از سد‌ها ساخته شده بود، اما بحث این بود که آیا شبکه آبیاری و زهکشی را به اندازه آبی که قبلاً مهندسان مشاور پیش‌بینی کرده بودند بسازیم یا خیر، جمع‌بندی و نتیجه این شد که حدود یک میلیون هکتار سطح شبکه آبیاری که می‌خواستیم بسازیم را کاهش دادیم.

با سدها چه کنیم؟ این سئوال تکراری هنوز پاسخ روشنی ندارد. جلسات، بحث‌ها و سمینارها هنوز نتوانسته‌اند برای این سازه‌های بتنی عظیم چثه تعیین‌تکلیف کنند؛ سدها بمانند یا شکسته شوند؟ هنوز نمی‌دانیم، اما خوب می‌دانیم که مسئولان می‌خواهند تا پایان امسال 6 سد دیگر را افتتاح و معرفی کنند.

روزی نیست که کارشناسان محیط زیست از تبعات جبران‌ناپذیر سدسازی نگویند. با این حال در بر همان پاشنه همیشگی می‌چرخد و مسئولان سدسازی را بهترین راه‌حل برای ایران می‌دانند. چند روز پیش معاون وزیر نیرو گفت: بدون سدسازی نمی‌توان کشور را اداره کرد.

وزیر نیرو گفت: در صورت تمایل لبنان، حاضر هستیم شرکت‌های ایرانی در ساخت سد در این کشور مشارکت داشته باشند.

وزیر نیرو از دستیابی کامل ایران به دانش ساخت نیروگاه خبر داد و گفت: هم اکنون رتبه سوم سدسازی در جهان در اختیار ایران است.