در دهه ۹۰ تاکنون دو جهش ارزی را شاهد بودیم، یک بار در سال ۹۱ و یک بار در سال ۹۷ که در هر دو مورد با یک فاز نسبی تاخیر رونق چشمگیر بورس تهران و چند برابر شدن شاخص کل را شاهد بودیم. از این منظر شاید مقایسههای اینچنینی کمککننده باشند، اما بهعنوان یک سهامدار که به دنبال کسب سود پرتفوی شخصی است، توجه به مقایسههای کلان میتواند انحراف در تصمیمگیری را به همراه بیاورد. این همان مسالهای است که در اقتصاد نیز توجه صرف به متغیرهای کلان میتواند منجر به خطای سیاستگذاری شود.
قیمتهای تعادلی در بازار سهام چگونه تعیین میشوند؟
برای درک موارد بالا با یک سوال ساده میتوان این موضوع را مطرح کرد: آیا با ۱۰برابر شدن سود خالص یک شرکت، قیمت سهام این شرکت نیز باید ۱۰برابر شود؟ این موضوع یکی از مواردی است که معمولا ذهن یک معاملهگر را پس از مدتی فعالیت در بازار به خود درگیر میکند. آیا واقعا با ۱۰ برابر شدن سودآوری باید در انتظار جهش مشابه قیمت سهم بود. برای پاسخ به این سوال باید بار دیگر مفهوم قیمت تعادلی یا ارزش واقعی را در نظر گرفت. اگر بنا باشد فرض کنیم قیمت کنونی سهم وضعیت تعادلی را دارا است و شرکت صورت مالی را با جهش چند برابری سود منتشر کند با فرض کیفیت مناسب سودآوری احتمالا باید رشد قیمتی سهام را منطقی دانست.
دیروز فعالان بورس ی از سهمهایی استقبال کردند که گزارشهای ۶ ماهه مناسبی داشتند یا انتظار میرود گزارشهای عملکرد مناسبی را روانه کدال کنند. علاوه بر این روز یکشنبه خبری در پایگاه اطلاعرسانی بازار سرمایه (سنا) منتشر شد که سهمهای مستعد برای افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی داراییها را نیز با اقبال سرمایهگذاران مواجه کرد
همزمان با اصلاح سهام، قیمت بازار اوراق قرضه افزایشی شد
یکی از مهمترین عوامل تعیینکننده ادامه مسیر اصلاحی یا بازگشت بازار به مدار سودآوری، صورتهای مالی منتهی به پایان شهریور شرکتها است. در همین راستا تمام شرکتهای بازار سهام حداکثر تا پایان ماه جاری موظف به گزارش عملکرد خود در نیمه نخست سال هستند. با نزدیک شدن به این تاریخ شاهد فزونی گرفتن هر روزه این گزارشها هستیم.
درک قیمت در بازار سهام مطابق با بازارهای دیگر میتواند شرایط اولیه را برای کسب سود با سرمایهگذاری فراهم آورد. و قیمت در تقاطع عرضه و تقاضا رقم میخورد.
این استراحت و اصلاح روند البته چندان نگرانکننده بهنظر نمیرسد؛ نبود بازارهای جذاب موازی، گزارشهای مطلوب شرکتهای بزرگ و قدیمی بازار و همچنین عدمافزایش نرخ سود بانکی سبب شده است اکثر معاملهگران برای بازگشت بازار به روندی مثبت امیدوار باشند
ولید هلالات کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با فرارو
هلالات کارشناس بازار سهام در پاسخ به این پرسش که برای برون رفت از این ترسی که در بازار ایجاد شده متولیان امر باید چه راهکاری را در پیش بگیرند، گفت: «این حمایتهایی که در روز چهارشنبه صورت گرفت، در کل خوب است، اما نکته اش، آنجاست که گسترده این حمایتها باید از شرکتهای بزرگ بازار به شرکتهای کوچک که شناوری پایینی نیز دارند، سرایت کند، چرا در حال حاضر کلید برگشت ورق معاملات در تالار حافظ همین شرکتهای کوچک هستند.»
تفاوت بورس و فرابورس و بازار پایه در چیست؟
تفاوت عمده بین بازارهای مختلف بورس ، مربوط به شرایط پذیرش شرکتها است. از آنجایی که شرایط ورود یک شرکت به بازار بورس کمی دشوار است، بازار فرا بورس با شرایط سادهتر تشکیل شده تا شرکتهای کوچک هم بتوانند سهام خود را در بازار سرمایه عرضه کنند
شاخص سهام در بازه هفتگی ۴ درصد ریخت
بورس تهران در هفته جاری سرانجام رکورد رشدهای بیوقفه دو ماه اخیر را واگذاشت تا با تجربه دو روز منفی نسبتا سنگین (یکشنبه و سهشنبه) و عقبنشینی ۴درصدی شاخص سهام، روی منفی خود را به فعالان بازار نشان دهد. به این ترتیب با کاهش بیش از ۱۴ هزار واحدی شاخص کل از نقطه اوج اخیر، عملا بورس تهران حدود ۵ درصد از قله به تازگی فتح شده خود فاصله گرفته است.
کارشناسان بازار سهام در گفتگو با فرارو
میر معینی کارشناس بازار سهام با تاکید بر اینکه طی روزهای آتی شاخص کل برای شروع دوباره رشد چشمگیر نیاز به انگیزه و خبرهای مثبت دارد،اظهار داشت: «با توجه به دوره رشدی که بورس طی چند وقت اخیر آن را تجربه کرده و اصلاحی که طی چند روز گذشته با آن روبرو بوده، برای ادامه روند صعودی باید اخبار مثبت سیاسی و اقتصادی به بازار سرمایه مخابره شود، تا دوباره شاخص کل به حرکت درآید.»
عملکرد صندوقهای سهامی با توجه به ساختار آنها که عمدتا در خرید سهم فعال است، شباهت بیشتری به شاخص کل بورس دارد و معیار دقیقتری برای ارزیابی خواهد بود. به این ترتیب ۶۰درصد از صندوقهای سهامی از شاخص اصلی بازار سهام سبقت گرفتند. در حالی بازدهی شاخص بازار سهام در شهریورماه به ۵/ ۱۳درصد رسید که بعضا برخی صندوقهای سهام بازدهی در حدود ۲۵درصد را نیز به نمایش گذاش
کارشناسان بازار سرمایه در گفتگو با فرارو
مازیار فتحی کارشناس بازار سرمایه گفت: «قبل از اجرای اصلاحات بازار پایه، ارزش کل این بازار بالغ بر ۸۰ هزار میلیارد تومان بود، اما با اجرای این اصلاحات و ضرر و زیانهایی که سهانداران دیدند، بیش از ۳۰ هزار میلیارد تومان از ارزش بازار پایه کاسته شد.»
به اعتقاد کارشناسان بازار سرمایه، این نوع عرضهها بهترین فرصت برای سرمایهگذاران و دولت است. از یک سو، سرمایهگذاران میتوانند با خرید سهام این شرکتها که سهام ارزندهای در بازار دارند، ضمن حمایت از تولید و اقتصاد ملی سود قابل قبولی کسب کنند و از سوی دیگر دولت نیز میتواند در شرایطی که سرمایههای جدیدی وارد بورس شده و ورود آن همچنان ادامه دارد، بخشی از نقدینگی سنگین کشور را به سمت فعالیتهای مولد هدایت کند.
آخرین آمارها از میزان نقدینگی کشور، از رقمی در حدود ۲ هزار هزار میلیارد تومان حکایت دارد؛ عددی که به در صورت ورود حتی بخش کوچکی از آن به بازار سرمایه، این بازار را تکان خواهد داد. آخرین آمارها از وضیت بازار سهام نشان از رشد حدود ۸۱.۹ درصدی شاخص کل بورس از ابتدای سال تاکنون دارد. این در حالی است که در نیمه اول امسال در بازارهای موازی، قیمت دلار ۱۲ درصد، سکه ۱۲.۴ درصد و طلا ۴.۲ درصد افت کرده است.
خیلی از کارشناسان همان اوایل، سال ۹۸ را سال بورس مینامیدند و سودهای کلان این بازار را پیشبینی میکردند. شاخص کل در نیمه اول سال ۹۸ دو بار رکوردشکنیهای عجیب داشته است؛ اردیبهشتماه بود که ابر کانال ۲۰۰ هزار واحدی رسید و روزهای آخر شهریور ابرکانال ۳۰۰ هزار واحدی را فتح کرد. یک حساب سرانگشتی نشان میدهد شاخص بورس در این مدت حدود ۱۲۶ هزار واحد رشد کرده و بازدهی ۷۱.۷ درصدی را نصیب سرمایهگذاران بازار کرده است. خیلیها به مراتب بیشتر از این رقم سود به جیب زدهاند
همزمان با تلاشها برای احیای تولید کامل نفت پس از حملات هوایی که ۱۴ سپتامبر علیه تاسیسات عربستان سعودی انجام گرفت و معادل پنج درصد از عرضه جهانی نفت را مختل کرد، آرامکو به برنامه آمادهسازی مقدمات عرضه اولیه عمومی سهام خود ادامه میدهد. منابع آگاه اظهار کردهاند که ظرفیت تولید این شرکت اکنون از ۱۱ میلیون بشکه در روز فراتر رفته که حدود یک هفته زودتر از زمان بندی اعلام شده بوده است.
چنان که دیدیم شاخص سهام طی این مدت با رکوردشکنیهای پیدرپی تحلیلگران بورس ی را غافلگیر کرد. با وجود رشد غیرمنتظره قیمتها طی این مدت همچنان نگاه به روند آتی سهام مثبت است. گرچه طی این مدت با افزایش اقبال آحاد جامعه پیشبینیها چندان با واقعیتها انطباق نیافت، اما بهنظر میرسد همچنان راهنمای مناسبی برای حرکت بورس در بلندمدت باشد و در جهتیابی قیمتها به فعالانی با ذائقه بلندمدت سرمایهگذاری کمک کند. اطلاعات مندرج در آخرین گزارش اجماع تحلیلگران که «دنیای اقتصاد» طی روز گذشته از آن رونمایی کرد، نشان میدهد که تحلیلگران بازدهی ۲۰ درصد را برای بورس طی نیمه دوم سال جاری متصور هستند و علاوهبر اینکه برآوردی رکودی از دلار، سکه و بازار مسکن دارند، افت قیمتهای جهانی به سطوح پایینتر را دشوار دانستهاند.
ارزش معاملات بورس تهران امروز در مجموع به ۲۳۶۸ میلیارد تومان رسید که این رقم ناشی از دست به دست شدن بیش از ۵.۳ میلیارد سهم و اوراق مالی بود. به این ترتیب تعداد معاملات این بازار عدد۴۸۰ هزار را پشت سر گذاشت.
الگوی دیگری که میتوان برای آینده بازار سهام متصور بود، لیدری مجدد گروههایی همچون بانک و خودرو در بورس تهران است. در شرایط فعلی، دیگر بازار جهانی و دلار در کانون توجهات بازار قرار ندارد و در عوض تحولات سیاسی مورد توجه فعالان قرار گرفته است.
دیروز با وجود عقبنشینی شاخص کل پس از ۶ صعود متوالی، رکورد ارزش معاملات خرد شکست. اغلب صاحبنظران ضعف بازارهای رقیب و خوشبینی سرمایهگذاران به سیگنالهای صادره از فضای سیاسی را از عوامل اصلی ورود پولهای تازه به بازار و شکستن رکورد معاملات برمیشمرند.