انرژی

ایران در بخش‏ انتقال فرآورده برق و گاز معادل ۱۹۵/۰۰۰/۰۰۰ بشکه نفت خام در سال یعنی حدود نیم میلیون بشکه در روز اتلاف انرژی دارد که در مجموع مقدار انرژی اتلافی در سال ۱۴۰۰ معادل ۰۰۰/۰۰۰/ ۵۹۷ بشکه نفت خام است که با فرض ۸۰ دلار برای هر بشکه نفت خام، ارزش انرژی اتلافی قبل از رسیدن به دست مصرف‏ کننده نهایی عدد تقریبی ۴۸ میلیارد دلار است.

ذکر این نکته بسیار مهم است که بدانیم؛ علت اینکه حجم صادرات نفت دولت تقریبا دو برابر نیرو‌های مسلح است، اما درآمد آن کمتر از نیرو‌های مسلح در بودجه دیده شده، به این نکته برمی‌گردد که بخشی از درآمد ارزی دولت از محل صادرات نفت برای واردات کالا‌های اساسی با نرخ پایین اختصاص می‌یابد، اما نرخ تسعیر دلار برای نیرو‌های مسلح حدود ۵۵ هزار تومان در نظر گرفته شده است.

باباخانی با اشاره به وعده عباس علی آبادی وزیر نیرو در حوزه نصب ۵۰ هزار مگاوات انرژی ‌های تجدیدپذیر تا ۵ سال آینده، گفت: «این برنامه ریزی و دورنما داشتن به این معنا نیست که بگوییم ۵۰ هزار مگاوات انرژی تجدید پذیر اضافه می‌کنیم، حقیقت این است که کل منطقه خلیج فارس هم نمی‌تواند در ۵ سال چنین وعده‌ای را محقق کند، باید اعداد و ارقام را با دقت و واقع بینی بررسی کنیم. کشور ایران، شرایط خاص خود را دارد و باید ببینیم چگونه از انرژی ‌های تجدید پذیر استفاده کنیم که به مصیبت انرژی ‌های فسیلی دچار نشویم و در عین حال باید با مردم نیز مشارکت اقتصادی داشته باشیم»

«چشم‌انداز وفور عرضه یا حتی مازاد عرضه نفت و گاز طبیعی در نیمه دوم دهه جاری، به تحولات ژئوپلیتیکی بستگی خواهد داشت و ما را به دنیای انرژی متفاوتی هدایت می‌کند. مازاد عرضه سوخت فسیلی احتمالا باعث پایین‌تر رفتن قیمت‌ها شده و به کشور‌ها امکان می‌دهد منابع بیشتری را برای انرژی پاک اختصاص دهند و دنیا را به «عصر جدید برق» می‌برد.»

ما حتی تلاش هم نکرده ایم. ما در بخش‌های تولید، انتقال و توزیع تماما دولتی عمل می‌کنیم. می‌توان شرایط را درست کرد، به شرطی که تفکر حاکم بر بخش انرژی کشور تغییر کند و از دلبستگی به سوخت‌های فسیلی کم شود و به انرژی ‌های تجدیدپذیر توجه بیشتری شود. بخشی از مشکل ما فرهنگی است، اما بخش دیگر به علت مافیایی است که از اتکاء به سوخت‌های فسیلی سود می‌برد و نمی‌خواهد تغییری در این روند ایجاد شود.

افزایش ناگهانی قیمت‌ها باعث بروز نارضایتی‌های عمومی و مشکلات اقتصادی می‌شود.

حادثه غم انگیز معدن طبس، ترور سید حسن نصرالله و نزدیک شدن به فصل زمستان؛ در بازار‌های انرژی چه خبر است؟ رویا پاک سرشت، خبرنگار فرارو، در برنامه کامنت، با عبدالله باباخانی، فعال و کارشناس حوزه انرژی این موضوعات را بررسی کرده است:

متاسفانه ما در حال حرکت حول یک دایره بسته هستیم، چرا که در سیاست‌های ما تغییری ایجاد نمی‌شود. درواقع سیاست گذاران کلان در این زمینه تغییری ایجاد نمی‌کنند. گزینه‌های زیادی وجود دارد که مجموع آن‌ها می‌تواند کمک کند تا از وضعیت ناترازی برق خارج شویم. برای مثال، شفافیت در قیمت گذاری بورسی برق، توسعه انرژی ‌های تجدید پذیر، سهولت دادن به معاملات برق و فرهنگ سازی در حوزه مصرف، کمک می‌کند که به وضعیت مصرف برق نیز امیدوارتر باشیم. همه این ها، اما فقط یک طرف ماجرا را تشکیل می‌دهند و بخش دیگر که عمدتا فراموش می‌شود یا آگاهانه کنار زده می‌شود، نقش بخش خصوصی سازی است.

برای مشکل ناترازی سوخت در کشور، باید راه‌حلی چند وجهی در نظر داشت و ایده‌های قیمتی و غیرقیمتی به تنهایی راه‌حل موضوع نیستند.

ناترازی‌های حوزه انرژی از یک سو و مشکلات فروش نفت و تامین ذخایر ارزی از سوی دیگر؛ این‌ها موضوعاتی است که رویا پاک سرشت، خبرنگار فرارو در برنامه کامنت با مهمان برنامه، عبدالله باباخانی، کارشناس حوزه انرژی  مورد بررسی قرار داده است:

امروز وضعیت برق و انرژی کشور آیینه تمام‌نمای ادعا‌های دولت سیزدهم است؛ « انرژی » که نقطه قوت کشور و دولت ایران بوده، در این دولت تبدیل به پاشنه آشیل آن شده است.

رئیس هیئت مدیره شرکت فولاد جنوب، گفت: صنعت فولاد جزء معدود بخش‌هایی است که طبق سند چشم‌انداز ۲۰ ساله جمهوری اسلامی در افق ۱۴۰۴ به برنامه خود عمل کرد و تا پایان سال ۱۴۰۴ به ۵۴ میلیون فولاد خواهد رسید؛ اما متاسفانه متناسب با صنعت فولاد سایر بخش‌ها از جمله برق، آب رشد نکرده است.

فرارو-از ناترازی‌های حوزه انرژی تا جنجال کرسنت. رویا پاک سرشت، خبرنگار فرارو در استدیو فرارو میزبان نصرالله زارعی، کارشناس و فعال حوزه نفت است تا به بررسی این موضوعات پرداخته شود:

عضو هیات مدیره یک شرکت فناور، گفت: میزان مصرف انرژی در بخش کشاورزی ۳.۳ برابر بیشتر از متوسط جهانی، در بخش گاز ۶ برابر متوسط جهانی و نفت خام ۱.۶ برابر متوسط جهانی است.

دبیر انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پالایش گفت: با اطمینان می‌توان گفت ما تا دو سال آینده در همه حوزه‌های انرژی اعم از آب، برق، گاز و بنزین بحران خواهیم داشت.

کشور‌های مختلف و به ویژه آن‌ها که آفتاب خیز‌تر هستند به شدت به دنبال بهره برداری از منابع خورشیدی خود هستند. افزون بر کشور‌های حاشیه خلیج فارس، اخیرا هند نیز در این زمینه سرمایه گذاری گسترده‌ای انجام داده است. علی جم، مدیرعامل شرکت توزیع برق استان یزد که یکی از آفتاب خیز‌ترین استان‌های ایران است، سال گذشته اعلام کرد که طی پنج سال گذشته، ۱۱۰ هزار نیروگاه خورشیدی حمایتی ۵۵۰ هزار سامانه خورشیدی احداث شده است. با این وجود هنوز هم تا استاندارد‌های جهانی فاصله داریم.

معاون هماهنگی امور عمرانی فرمانداری تهران گفت: شهروندان تهرانی با توجه به بارش نزولات آسمانی و کاهش دما، مصرف حامل‌های انرژی را مدیریت کنند.

آمار و ارقام صنعت گاز کشور نشان دهنده ناترازی فزاینده گاز است. میزان ناترازی گاز کشور در سال ۱۴۰۱ در فصول سرد به ۳۱۵ میلیون متر مکعب رسیده که رقمی نگران کننده محسوب می‌شود. نصرالله زارعی در این خصوص به فرارو گفت: «ناترازی برایند و ماحصل وضعیت مصرف و تولید است. ناترازی‌ها در قالب کسری در نتیجه افزایش افسار گسیخته مصرف سوخت است. از سوی دیگر در بخش سرمایه گذاری و تولید، بیش از یک دهه است که سرمایه گذاری موثر و قابل توجهی نداشتیم. همان دستاورد و افزایش تولیدی که داشتیم، حداکثر تولید را در پارس جنوبی با ۷۰۵ میلیون متر مکعب در روز داشت که نتوانستیم حفظ کنیم و به دلیل تاخیر در فشار افزایی این منبع دچار افت تولید و کاهش تولید فزاینده‌ای در سال‌های آینده خواهیم بود. میادین نفت و گاز کشور ما دچار افت تولید طبیعی هستند و هر سال با کسری تولید فزاینده در کشور رو به رو هستیم.»

به گفته متخصصان می‌توان با انجام چند روش، انرژی خود را افزایش داد و با چالش‌های ناشی از کمبود انرژی مقابله کرد.

سیدعلی روحانی در نشست خبری همایش «اقتصاد ایران، اصلاح ساختارها، رفع ناترازی و نقش‌آفرینی نوین در عرصه بین الملل» بیان کرد: در ابتدای سال سوم دولت سیزدهم قرار داریم و برگزاری این همایش در باب به گفتگو گذاشتن رویکرد‌های مختلف و ترسیم برنامه‌های آینده برگزار می‌شود.