حمایت گرایی

از منظر اقتصادی، ادعا‌های ترامپ بی‌پایه و گمراه‌کننده‌اند. او بار‌ها تأکید کرده که تعرفه‌ها ابزاری ضروری برای بستن کسری تراز تجاری ایالات متحده‌اند؛ چراکه به‌زعم او، این کسری معادل «انتقال ثروت» از آمریکایی‌ها به خارجی‌هاست. اما هر اقتصاددان صادق و مستقلی به‌روشنی خواهد گفت که چنین برداشتی نه‌تنها ساده‌انگارانه، بلکه نادرست است. واقعیت آن است که کسری تجاری آمریکا ریشه در یک حقیقت ساختاری دارد: آمریکایی‌ها به‌طور مزمن کمتر از آنچه اقتصادشان سرمایه‌گذاری می‌طلبد، پس‌انداز می‌کنند؛ و این شکاف، با ورود سرمایه خارجی جبران می‌شود؛ پدیده‌ای که دهه‌هاست وجود دارد، بی‌آنکه مانعی برای پیش‌تازی اقتصاد آمریکا نسبت به سایر اعضای گروه هفت باشد.

جهانی‌سازی همچنان به شکل جدیدی از چندقطبی شدن اقتصادی ادامه دارد که تقویت جریان‌های اقتصادی میان کشورها به جز چین و آمریکا، تغییر زنجیره‌های تأمین و حفظ روابط تجاری چندجانبه از ویژگی‌های آن است. این الگو نشان می‌دهد که جریان‌های جهانی نه‌تنها تضعیف نشده‌اند، بلکه از این تنش ها بهره برده اند.

برخی شواهد نشان می‌دهند پروژه ساخت «قطار ملی» در ایران، در واقع سرمشقی چینی داشته که از قضا بسیار هم موفق بوده است. شرکت‌های چینی، اما سهامدار دو شرکتِ اصلیِ تولیدکننده واگن‌های مترو در ایران هم هستند. اما آیا ایران می‌تواند با بومی سازی صنعت تولید قطار در داخل، در مسیر توسعه این صنعت، آن هم به سبکِ چینی حرکت کند؟

بازار لوازم خانگی در ایران در چند سال اخیر از برند‌های خارجی خالی و با برند‌های داخلی پر شده است. این در حالی است که تلاش دولت برای تشویق مردم به خرید لوازم خانگی داخلی هم به جایی نرسیده است. اما به نظر می‌رسد دو ابزار اقتصادی و سیاست گذارانه وجود داشته باشند که بتوانند به نجات این صنعت بیایند: «لیزینگ لوازم خانگی» و «کارت‌های اعتباری».

دونالد ترامپ سفر آسیایی خود را با قراردادهایی به ارزش 250 میلیارد دلار میان آمریکا و چین به پایان رساند. ترامپ که هویت سیاسی خود را بر توانایی‌های مذاکره و تمایل به ایستادگی در برابر چین بنا کرده، اکنون می‌تواند به خانه بازگردد و پیروزمندانه بگوید در مقابل چین ایستاده است.