بازخوانی روند حوادث ۱۸ تیر ۱۳۷۸ و پیامدهای حمله به خوابگاه دانشجویان
کمیته حقیقتیاب که با دستور خاتمی در شورایعالی امنیت ملی تشکیل شده، بهصورت شفاف و بدون لکنتزبان و در نظر گرفتن استثنا، نتایج بررسی خود را اعلام میکند. موضوع دیگر این است که سیدمحمد خاتمی، بهعنوان رئیسجمهور و رئیس شورایعالی ملی که در بطن ماجرا قرار دارد، رسماً در گفتوگویی تصویری از مردم ایران به خاطر برهم خوردن آرامششان عذرخواهی میکند.
بازخوانی حوادث فراموش نشدنی ۱۸ تیر ۷۸
در ابتدای تجمع، شعارها قدری رنگ و بوی تند به خود گرفته بود، اما در ساعات پایانی شب عملا بدون حاشیه و به آرامی پایان یافت، با این حال بامداد روز ۱۸ تیر بود که گروهی از نیروهای لباسشخصی با همراهی برخی مأموران، ضمن حمله به کوی دانشگاه ، دانشجویان را مورد ضرب و شتم قرار دادند و عدهای را بازداشت کردند.
دانشجویان در پاسخ به او گفته بودند: «آقای ربیعی! اگر میخواهید با ما صحبت کنید... خب اول آنطرفیها را رد کنید، بروند... تا آنها را رد نکنید ما با شما صحبت نمیکنیم... ما امنیت نداریم. اگر امشب دوباره به ما حمله کنند، چی؟... شما «انصار» را رد کنید، بروند... ما باید بدانیم چه کسی از انصار حمایت میکند. تا نفهمیم آرام نمیشویم... مگر شما زورتان به انصار میرسد. هیچکس زورش نمیرسد، هیچکس... آقای ربیعی! «انصار» گاز اشکآور از کجا میآورد؟ مگر اینجا جبهه جنگ است؟
رئیس دفتر وقت رئیسجمهوری در ادامه اظهار داشت: همچنین آقای نظری معتقد بود که آن نوع برخوردها روش خوبی نبود، چون او خودش کاری نکرده بود و به خاطر فرمانده تهران بودن زیر نظر بود، آن هم در شرایطی که کسی با فرماندهان عالیتر هیچ کاری نداشت.
توضیحات فرهاد نظری درباره کوی دانشگاه
فرهاد نظری: دولت وقت جریانی تشکیل دادند که پایه و اهداف آن خودشان بودند/ آقای لاری از طریق فرماندهان ارشد من دستور برخورد را صادر کردند/ صادقانه میگویم بنده نظامی، پاسدار و سرباز حرفهای هستم/ در تاریخ میخواهند ثابت کنند ۱۸ تیر است، اما ۱۸ تیری وجود ندارد/ چرا دوست دارید ۱۸ تیر در تاریخ ثبت شود؟/ حاضرم درباره ماجرای کوی دانشگاه سال ۷۸ در تلویزیون مناظره کنم/ ما به هیچ جهتی وابستگی نداریم بلکه تابع قانون هستیم/حصر غیر نوشته و غیرقانونی به من وارد و مرا خانهنشین کردند
سردار صفوی: تقریبا پنج یا شش روز بود که از فتنه ۱۸ تیر میگذشت و ما در دبیرخانه شورایعالی امنیت ملی که دکتر حسن روحانی دبیری آن را برعهده داشت اظهار داشتیم که نیروی انتظامی دیگر خسته شده و نمیتواند ادامه دهد، چون پنج، شش روز است که آنها تهران را به آتش کشیدهاند و باید دیگر سپاه پاسداران و بسیج وارد عرصه شوند که وزیر کشور وقت مخالفت میکرد.
تقابل فکری یا تعامل علمی
وقتی به گذشته بازمیگردیم، باید با خوانشی تاریخی با مسائل مواجه شویم؛ حال آنکه متاسفانه تاریخ در فرهنگ سیاسی ایرانی همواره امری سیاسی و برای یارگیری و داوری درباره امروزمان است؛ به بیان دیگر در فضای سیاسی-رسانهای ایران، صحبت و گفتگو درباره رویدادی سیاسی همچون وقایع کوی دانشگاه تهران که حدود ۲ دهه از زمان وقوعش میگذرد، با هدف درسآموزی از تاریخ انجام نمیشود، بلکه طرفین سعی میکنند طرف مقابل خود را محکوم کرده و بگویند این طرف مقابل است که مقصر تمامی اتفاقات بوده است.
اطلاع رسانی تبلیغاتی
اگرچه هیچ اثری از عمارت امیرکبیر در محله امیرآباد تهران باقی نمانده اما منابع رسمی میگویند که اینجا نقطهای بیرون از شهر بوده که به دستور او آبادشده است. از آن دوران تنها درختان کهنسالی باقی مانده که بخشی از آن در پارک لاله، کوی دانشگاه و سپس شمالیتری نقطه امیرآباد قرار دارند.
معاون دانشجویی دانشگاه تهران همچنین از تصویب طرح "دانشگاه عاری از دخانیات" در کمیته دانشجویی دانشگاه خبر داد و گفت: این طرح از اوایل مهر ماه جاری در تمامی فضاهای دانشگاه تهران از جمله خوابگاهها اجرایی خواهد شد، در واقع ما آئیننامه ابلاغی وزارت علوم در این زمینه را منطبق با نظرات دانشجویی مجددا تدوین کردیم و اجرایی خواهیم کرد.
طلایی: "فردای آن روز دکتر قالیباف من را خواست و گفت "اجازه ورود به کوی داده شده اما شما تدبیر خودت را عمل کن هرچند ما قصد ورود به کوی نداریم." من هم علی رغم این اجازه از این مصوبه استفاده نکردم و ماندم تا لحظهای که دانشجویان خودشان از پلیس خواستند وارد کوی شود. آنچه به قالیباف نسبت داده شده بود جفا به نیروی انتظامی و کسانی بود که یک ماه شبانه روز در خیابان ها بودند. گازانبری را خود دوستان تصمیم گرفتند."
علی صوفی در گفتوگو با فرارو بررسی کرد
در دولت اصلاحات هر 9روز یک بحران داشتیم. خب این بحرانها را چه کسانی ایجاد میکردند؟ اینها کفنپوشانی بودند که میآمدند و مشکل ایجاد میکردند. این کفنپوشان جز کدام دسته بودند؟
قبل از مراسم رحلت امام بالاخره بعد از پیگیریهای تلفنی فراوان، قرار ملاقات گذاشت. محل قرار نه منزلش بود و نه محل کارش. داخل ماشین خودش در یکی از میدانهای مرکزی شهر. از پشت عینک دودی نمیشد فهمید چه حسی نسبت به ما دارد اما از صدای آهسته و خستهاش میشد فهمید حرفهای زیادی دارد.
ابوترابی فرد درتحلیل خود از حادثه تلخ کوی دانشگاه یادآور شد: دست های نادان و خائنی وجود دارند، اینگونه حوادثی که در انقلاب خلق می شود با هماهنگی دو طیف شکل می گیرد، کسانی که نادانند و با جهل در این حوادث شرکت می کنند و کسانی که خائن هستند و این صحنه ها را مدیریت می کنند.
حسن روحانی اصلاحطلب یا محافظهکار؟
نيروهاي امنيتي قدرتمند ما اعم از نيروي انتظامي، بسيج و ساير قوا و پرسنل بيدار وزارت اطلاعات در صحنه مقتدرانه خواهند بود. خوشبختانه اكثر اين عناصر در ظرف ديروز و ديشب دستگير شدهاند.
محمد علی پور مختار رییس کمیسیون اصل 90 به بیان خاطرات خود از ماجرای کوی دانشگاه در سال 78 پرداخت.