آثار تاریخی

جن‌‌ها به شدت در فرهنگ عرب حضور دارند، اما تعداد کمی از شهر‌ها به اندازه بهلاء با آن‌ها مرتبط هستند، جایی که داستان‌هایی درباره «تبدیل شدن ناگهانی مردان به الاغ و حیوانات دیگر» نقل می‌شود.

خورهه در اوستا به معنی محل برآمدن خورشید و همچنین منطقه ییلاقی آمده است. محوطه تاریخی خورهه از آثار تاریخی به جامانده از روزگار اشکانی، ساسانی، اسلامی و نیز سلجوقی است. منطقه باستانی خورهه در شمال شرقی شهرستان محلات، روستای خورهه واقع شده و در ۱۵ دی‌ماه ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۱۳۱ به ثبت رسیده است. روستای خورهه استان مرکزی در ۴۲ کیلومتری شمال شرق محلات، ۲۴۵ کیلومتری تهران و ۲۱۶ کیلومتری اصفهان قرار دارد؛ بنای تاریخی خورهه که به معبد خورهه نیز معروف است در محوطه‌ای وسیع به وسعت ۳ هزار مترمربع در این روستا واقع شده و ایوان اصلی آن دارای ۱۲ ستون بوده که اکنون دو ستون از آن باقی مانده؛ سرستون‌های خورهه محلات از قدیمی‌ترین آثار تاریخی ایران باستان است.

یک کنشگر میراث فرهنگی به وضعیت استودان‌های (احتمالا) ساسانی که در مرودشت تخریب شده و با حفاری‌های گسترده روبه‌رو شده است، اشاره و اظهار کرد: برخی به بهانه‌های واهیِ یافتن گنج، که وجود خارجی ندارد، به این یادگار‌های دوران ساسانیان در بخش درودزَن شهرستان مَرودشت و در دو کوه جداگانه، تعرض کرده و پایین آن‌ها را شکسته و آسیب‌های برگشت‌ناپذیری به جا گذاشته‌اند.

مرمت و حفاظت از اشیاء موزه رشت با اختصاص اعتباری قریب به ۱/۵ میلیارد ریال و انتخاب پیمانکار ذیصلاح آغاز شده و در این مرحله از کار با تعیین و ابلاغ سهمیه از سوی اداره‌کل موزه‌ها نسبت به مرمت بیش از ۵۰ شیء ارزشمند اقدام لازم صورت خواهد گرفت.

در سال گذشته زمزمه‌هایی درباره بازگشت الواح هخامنشی شنیده شد. مکاتبه‌ها دوباره آغاز شده و از آمریکا خبر رسیده بود که بسته‌بندی الواح آغاز شده است، اما به ناگهان مسئولان میراث فرهنگی از ممانعت برای بازگشت الواح هخامنشی اطلاع دادند. حالا معاون میراث فرهنگی به تازگی خبر داده که به احتمال زیاد ۱۷ هزار قطعه لوح هخامنشی تا پایان سال به ایران بازگردانده شود.

هگمتانه و همدان در لغت هر دو به یک معنی دلالت دارند. معنی آن‌ها گرد هم آمدن و یا تجمع است. هگمتانه که یکی از آثار ارزشمند و مهم ایران به شمار می‌آید، قدمتی بالغ بر ۳۰۰۰ سال دارد. قدمت هگمتانه به روایت، مورخان، به زمان ماد‌ها برمی‌گردد که آن را به عنوان اولین پایتخت ایران زمین و مرکز حکومت خود انتخاب کردند و بعد‌ها به پایتخت تابستانی هخامنشیان و نیز اشکانیان و ساسانیان تبدیل شد. وسعت تپه هگمتانه که از آن به عنوان پهناورترین تپه باستانی ایران یاد می‌شود، به ۳۰ هکتار می‌رسد و طی حفاری‌های صورت گرفته در تپه هگمتانه همدان، آثار بسیار مهمی در سطح جهانی کشف شده است.

یک شهروند یمنی در بخش قدیمی صنعا نسبت به بازگشت روز‌های خوب گذشته اطمینان خاطر داد و شهر باستانی صنعا را به یک بیمار در بیمارستان تشبیه کرد.

کاخ مرمر یکی از زیباترین و ارزشمندترین جا‌های دیدنی تهران محسوب می‌شود. قدمت این بنا با نام موزه هنر ایران شناخته می‌شود. کاخ مرمر به‌واسطه معماری منحصربه‌فرد خود، با مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان مقایسه می‌شود و به‌تنهایی بخشی از هنر ایران را بازگو می‌کند. تمام هنر‌های ایرانی از هنر آینه‌کاری، خاتم‌کاری، گچ‌کاری گرفته تا نقاشی‌های برجسته از پل ورسک و تخت جمشید، به‌صورت یک‌جا در این کاخ دیده می‌شود؛ تجربه‌ای بی‌نظیر که هیچ‌گاه از یاد نخواهید برد. کاخ مرمر تا به امروز، رویداد‌ها و حوادث مختلفی را به خود دیده است و یکی از بهترین مکان‌ها برای تماشای هنر ایرانی و اسلامی به شمار می‌آید. در این موزه آثار هنری ایران از هزاره پنجم پیش از میلاد تا دوره معاصر به نمایش گذاشته می‌شوند.

اسناد می‌گویند بنای مسجد جامع هفتشویه روی مسجدی قدیمی‌تر که احتمالاً متعلق به قرون چهارم و پنجم قمری بوده، احداث شده و در حال حاضر فقط بقایای بنایی آجری که احتمالاً منار مسجد بوده، دیده می‌شود.

انتشار تصویری از برج تاریخی لاجیم در سوادکوه مازندران که یک درخت بر فراز برج هزار ساله روییده و گنبد ترک خورده دیده می‌شود در شبکه‌های اجتماعی بحث‌برانگیز شده است. برج لاجیم در شمار آثار زمان تسلط آل زیار  بر طبرستان در فاصله سال‌های ۳۱۶ الی ۴۴۳ هجری قمری است. برج لاجیم حدود ۱۸ متر بلندی و بدنه‌ای مدور و استوانه‌شکل دارد. گنبد آن دوپوش است که پوش درونی آن، گرد ساده و پوش بیرونی آن تقریباً رک است.  این بنای تاریخی در خارج از یک گنبد مخروطی ساده و ظریف پوشیده شده‌است که در داخل به حالت مدور تغییر شکل می‌دهد. ورودی این بنای آجری در سمت شرق است و پایه گنبد به وسیله یک ردیف طاق‌نما تزئین شده‌ است. در کمربند زیر گنبد دو کتیبه به خط کوفی و پهلوی بر روی هم قرار گرفته‌ است. این دو کتیبه به شکل زیبایی با آجر‌های تراش‌خورده در زمینه‌ای از گچ سفید نصب شده‌اند. کتیبه با خط کوفی نام کیا اسماعیل ابوالفوارس شهریار ابن‌عباس صاحب بنا و تاریخ ۴۱۳ هجری قمری را نشان می‌دهد.

در ساخت گنبد جبلیه کرمان و پل دختر شهر میانه از تخم‌مرغ در ملات آن‌ها استفاده شده است. همچنین از شیر شتر نیز در ساختار گنبد جبلیه استفاده شده است.

مراسم رونمایی از «نقش برجسته ساسانی» که پس از ۳۵ سال وارد کشور شده است؛ صبح دوشنبه (۱۹ تیر ۱۴۰۲) با حضور «علی دارابی» قائم مقام وزیر و معاون میراث‌ فرهنگی کشور در موزه ملی ایران برگزار شد. این اثر تاریخی ۳۵ سال قبل به امارات و انگلیس قاچاق و هفتم تیرماه به ایران عودت داده شده است.

دلیل اصلی جذب گردشگران به شهر اصفهان، آثار تاریخی آن مخصوصا مجموعه نقش جهان است. میدان نقش جهان اصفهان یا میدان شاه که میدان امام هم نام دارد، در مرکز مجموعه تاریخی نقش جهان قرار دارد. این اثر تاریخی زیبا در سال ۱۳۵۸ در لیست یونسکو قرار گرفت.

کامبوج روز جمعه بازگشت صدها عتیقه و جواهرات باستانی غارت شده از دوران خمرهای سرخ را جشن گرفت.

بافت تاریخی یزد در مساحتی حدود ۷۴۳ هکتار و با حریمی پنج هزار هکتاری در سال ۱۳۸۴ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و ۱۲ سال بعد یعنی در ۱۸ تیر ۱۳۹۶ در چهل و یکمین نشست کمیته میراث جهانی یونسکو در کراکوف لهستان، در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد. بافت تاریخی یزد زیر نور ماه، این شهر و زیبایی‌های آن را متفاوت‌تر از روز نشان می‌دهد. شهری جهانی با بنا‌های چند صد ساله، بادگیر‌ها و معمار‌های قدیمی‌اش که نخستین شهر جهانی شدۀ ایران نیز محسوب می‌شود.

برخی از مساجد و ساختمان‌های تاریخی شهر هاتای در زلزله مرگباری که از آن به عنوان «فاجعه قرن» یاد می‌شود آسیب دیدند و برخی دیگر به طور کامل ویران شدند. تعداد افرادی که در زلزله روز دوشنبه در ترکیه و سوریه جان خود را از دست داده‌اند اکنون به بیش از ۲۴ هزار نفر رسیده است. شمار قربانیان زلزله در جنوب شرق ترکیه به ۲۰ هزار و ۶۶۵ نفر و تعداد مصدومان به ۸۰ هزار و ۸۸ نفر رسیده است. تاکنون در مناطق زلزله‌زده ۱۸۹۱​​​​​​​ پس‌لرزه ثبت شده و از این مناطق ۹۲ هزار و ۶۹۷ نفر تخلیه شده‌اند. امدادگران همچنان در حال جستجو در آوار‌ها برای یافتن بازماندگان هستند، اما امید‌ها با گذشت چهار روز پس از اولین زمین‌لرزه کمرنگ شده است.

شهرستان یزد یکی از کلانشهر‌های غیر رسمی ایران است که به عنوان نخستین شهر تاریخی ایران و بیست‌ودومین اثر تاریخی کشور در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده. همچنین یزد به نخستین شهر خشت خام جهان شهره است. واژهٔ یزد، در لغت به معنای سپند و پاک بوده و وجه‌تسمیهٔ این شهر، سرزمین مقدس و شهر خدا است.

قلعه خمارآباد در جنوب استان تهران، در مجاورت روستای جعفرآباد جنگل واقع شده است. این قلعه که از خشت و گل ساخته شده است و قدمت آن به دوره قاجار باز می‌گردد تا سال ۱۳۵۷، مسکونی بوده و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی اهالی آن، آن‌جا را ترک کرده و به روستا‌های اطراف مهاجرت نمودند. برخی از بنا‌ها و آثار تاریخی اطراف تهران در طول زمان تغییر کاربری داده، تخریب شده و یا اثری از آن‌ها باقی نمانده است. آنچه که از این آثار به جا مانده هم وضعیت خوبی نداشته و در صورت عدم توجه مسئولین در سال‌های آتی به طور کامل نابود می‌گردد.

آتشکده آتشکوه که از جا‌های دیدنی محلات به شمار می‌رود و در روستای آتشکوه قرار دارد، در حال حاضر خاموش است. بنای آتشکده به صورت تخریب شده درآمده و تنها ستون‌هایی از آن برجای مانده است.

خلیل دحیمی، موزه‌دارِ محلی ساکن شهرستان حمیدیه از توابع استان خوزستان در مدت ۳۸ سال گذشته نزدیک به ۵۰۰۰ ابزار قدیمی و تاریخی از مناطق مختلف این استان جمع آوری کرده و اکنون حدود ۶ سال است که واحدی مسکونی را به مکانی برای دیدن این اشیا اختصاص داده و می‌گوید که این ابزار و وسایل بخش بزرگی از فرهنگ و سنت مردم استان خوزستان را در خود دارد، آثاری که برخی از آن‌ها به هزار سال قبل برمی‌گردد. آثار قدیمی و تاریخی جمع‌آوری شده در این خانه مربوط به زندگی روزمره، کار، کشاورزی، فرش‌های دست‌باف، لباس‌ها و زیورآلات خانم‌ها و نیز شمشیر‌های برجامانده از گذشتگان استان خوزستان است.