روانشناسی فاصله دار سیاستگذاران خارجی ایران با فضای واقعی ژئوپولیتیک
سفر "شی جین پینگ" رئیس جمهور چین به عربستان سعودی بحثهایی را در ایران در مورد کارآمدی سیاست خارجی " نگاه به شرق " تهران برانگیخته است.
مهدی مطهرنیا در گفتگو با فرارو:
«باید توجه داشته باشیم که خیلی زود دیر می شود و به راحتی دیگر نمی توان راه سومی را در حوزه سیاست خارجی تعریف کرد. زیرا از یک سو شما در مقابل خود جهان غرب را قرار داده اید که با رهبری آمریکا و مدیریت اروپا و کنشگری اجرایی اسرائیل در منطقه میتواند یک وحدت عملیاتی را شکل دهد و ائتلاف آمریکایی-اروپایی-اسرائیلی در کنار ائتلاف عربی-عبری-غربی قرار میگیرد و ایران را در وضعیت سختی قرار می دهد و از سوی دیگر، در داخل منطقه نیز کنشگرانی نظیر عربستان، ترکیه و همچنین اسرائیل را دارید که در پی ایجاد یک وحدت عملیاتی جهت برخورد با ایران هستند.»
دلایل نزدیکی ایران به «شرق» و دوری از «غرب»
ایران در زمان ابراهیم رئیسی برای ایجاد بلوک در برابر آمریکا و گسترش عمق استراتژیک خود با پیگیری روابط با روسیه، چین و آمریکای لاتین قصد دارد « نگاه به شرق » داشته باشد.
آیا "شرقگرایی" به جهت گیری غالبِ سیاست خارجی ایران تبدیل خواهد شد؟
«توسعه روابط ایران با اقتصادهای نوظهورِ شرقی می تواند تحول خوبی باشد، با این حال، باید این سوال را نیز بپرسیم که آیا اساسا اقتصاد ما توان جذب مزایای اقتصادیِ توسعه روابط با کشورهای شرق را دارد یا خیر؟ به نظر من در این زمینه ما با چالش های قابل توجهی رو به رو هستیم.»
سیاست شرقی به معنای ورود به یک رقابت بینالمللی با پشتوانه شرق است
«"سیاست شرقی" اگر به معنای ورود به یک مناقشه و منازعه بین المللی باشد، نمیتواند ضامن تامین منافع ایران باشد. باید توجه داشت که اساسا اتخاذ سیاست شرق گرایی از سوی دستگاه سیاست خارجی ایران، با محدودیتهای قابل توجهی رو به رو است که عدم مطالعه و بررسی آن ها، آسیبهای زیادی را به کشورمان وارد خواهد کرد.»
کارشناسان سیاسی و اقتصادی در گفتگو با فرارو بررسی کردند
ملازهی با بیان اینکه تلقی برخی از مقامات ایران این است که پیمان شانگهای، ناتوی شرقی است، اظهار داشت: این یک اشتباه بسیار فاحش است که برخیها در مورد این پیمان منطقهای دارد، سازمان شانگهای ماهیت اقتصادی، سیاسی و امنیتی دارد در حالی که ناتو یک پیمان کاملا امنیتی است و کشورهای عضو کاملا به آن پایبند هستند در حالی که در پیمان شانگهای دو کشور هند و پاکستان سالهاست که در منازعه با یکدیگر قرار دارند، بنابراین نمیتوان چنین لفظی را برای این سازمان منطقهای به کار برد.
در گفتگو با کارشناسان سیاسی بررسی شد
فلاحتپیشه با اشاره به اینکه در حال حاضر لفظ راهبردی را نمیتوان بر روی این تفاهمنامه گذاشت، یادآور شد: زمانی که زمان این تفاهم نامه نهایی شود، قرارداد باید در حضور روسای جمهور دو کشور به امضا برسد، زیرا که در عرف روابط بین الملل اگر قرار باشد بین دو کشور قرارداد راهبردی به امضا برسد، روسای جمهور دو کشور این قرارداد را امضا خواهند کرد، از سوی دیگر چنین سطح همکاری بین دو کشور اقتضاء میکند که چین ایران را برای عضویت در گروهی مانند بریکس حمایت کرده و راه را برای کشورمان به منظور عضویت در چنین سازمانها و پیمانهایی تسهیل کند، همچنین اگر این قرارداد راهبردی محسوب میشود باید خارج از نوبت رسیدگی شود.
علی خرم مذاکرات ایران با اروپا و بحث نگاه به شرق را بررسی کرد
خرم درباره تکیه به روسیه و چین گفت: «توانایی این دو کشور محدود است. از طرف دیگر آنها به اندازه اروپاییها اراده و انگیزه همکاری ندارند. روسیه و چین بیشتر از ایران به عنوان یک کارت در مقابل با آمریکا استفاده میکنند، اما اروپاییها برای یکسری اصول در حال مقاومت در برابر آمریکا هستند. در نتیجه احتمال اینکه بخواهند کارت ایران را به آمریکا بفروشند خیلی خیلی کمتر است.»