درباره ماجرای یک اخراج دیگر؛ محمد فاضلی
امروز زمان نگرانی و اظهار تاسف کردن برای محمد فاضلی نیست که با استعداد و دانش و کوششی که دارد، همیشه چشماندازهای بسیاری در برابرش گشوده است. امروز روز غصه خوردن برای خود، برای ما اصحاب علوم اجتماعی و انسانی نیست که باید وقت خود را به جای نوشتن چنین مقالاتی از آنچه بدیهی است، صرف دفاع و دغدغه داشتن، اندیشیدن و یافتن راه حلی برای مشکلات بی پایان مردمان کنیم
«متاسفانه برخی در ذات اندیشه خود مردم را بسیار کمهوش و بیخبر تصور می کنند و این بزرگترین اشتباهی است که یک قدرت می تواند بکند.»
ناصر فکوهی
حال این پدیده خودنمایی تازه به دوران رسیدهها به اوج خود رسیده به صورتی که سادهترین کلمات را به ویژه در زمینه فضای مجازی و رایانه به انگلیسی دست و پا شکسته میگویند مثلا نمیگویند: «پاک کردن» بلکه از «دیلیت»، استفاده میکنند، یا نمیگویند: «سکوت» بلکه میگویند «سایلنت»؛ «برنامه زنده» بلکه باید حتما بگویند: «لایو»؛ نمیگویند «لوکس» (که خودش فرانسه است) بلکه میگویند: «لاکچری».
وداع با بزرگمرد فرهنگ ایران، پدر دلسوز و استاد گرانبهایم
باور دارم که با بیش از صد تالیف و ترجمه به زبان فارسی، و شناساندن صدها نویسنده و متفکر به ایرانیان و تحلیل و تفسیر هزاران گره ناگشوده روایتها و افسانههای این سرزمین غریب، فرهنگ ایران یکی از بزرگترین، پاکترین و زیباترین اندیشههای خلاق خود را از دست داد.
هنوز فرصت آن هست که دردهای مردم جلوگیری کرد و به آنها رسید، اما برای این کار نیاز به دولتی وجود دارد که خود را و مردم خود را جدی بگیرد، در غیر این صورت بحرانهای بزرگ اجتناب ناپذیر مینمایند
گفتگو با ناصر فکوهی درباره انتخابات آمریکا (قسمت اول)
یکی از زیرکیهای ترامپ همواره آن بوده که خود را یک «صاحبکار زرنگ و میلیاردر موفق» نشان دهد و برغم رو شدن بخشی از اظهار نامههای مالیاتیاش به وسیله نیویروک تایمز که نشان میدهند وی با ترفندهای خاصی در بیست سال گذشته تقریبا هیچ مالیاتی نداده یعنی میلیاردر موفقی نبوده و در دو سال اول ریاست جمهوریاش تنها ۷۵۰ دلار یعنی کمتر از اکثر مالیاتدهندگان آمریکایی مالیات داده، روی طرفداران سفت و سخت ترامپ تاثیری نداشت، زیرا پاسخ میدهند، این یک زیرکی و کار درستی است و اگر آنها هم بتوانند مالیاتشان را به هر شکلی کم میکنند.
به یاد عباس معیری (۱۳۱۸-۱۳۹۹)
اگر جهان با مینیاتورها پُر میشدند، اگر آدمهای بیشتر و بیشتری داشتیم که به جای شهرتدوستی و ثروتاندوزی و حرص و تشنگی قدرت، کمی هم به ارزش بیپایان هنرمندان و آثارشان در رسیدن به جاودانگی پی میبردند، بیشک آن جهان، به رویایی دست نیافتنی که میلیاردها انسان در انتظارش هستند، نزدیکتر میبود.
ناصر فکوهی:
روز است. امروز. نمیدانیم کجاست. امروز سیاوش در قلب همه است. شب است. گور را پُر کردهاند. مردم رفتهاند. به دنبال کالبدی دیگر. آرزوها اما، همیشه زندهاند و خاطرات همیشه آنجا؛ و آرزوهایی بزرگ برای موسیقی ایران در راه. راههایی تازه برای فرهنگ و زمانه خود.
درگذشت اندیشمند و بزرگمرد زبان و ادب ایران اسماعیل سعادت
نخستین بار که نام «سعادت» را شنیدم، زمانی بود که کتاب «زندگی میکل آنژ» نوشته رومن رولان، به ترجمه زیبای او را که انتشارات «کتابهای جیبی» در سال ۱۳۴۶ منتشر کرده بود، میخواندم
ناصر فکوهی استاد دانشگاه تهران
پایه مصیبتی به نام ترامپیسم برای آمریکا و جهان در نوعی خشونت «مردانه»، در نوعی «دورافتادگی» از مدرنیته شهری، در نوعی دورافتادگی از درک علمی و دانشگاهی از جهان، در نوعی قشریگری اعتقادی ضد علم، و سرانجام در عدم توانایی به درک تغییر جهان و پذیرفتن جهان جدید به دلیل کهولت است. همه این عوامل بسیار مهم هستند.
به مناسبت هشتاد و نهمین زاد روز تولد جلال ستاری
گفتگو با جلال ستاری درسهایی بزرگ به من دادند که شاید بزرگترین آنها این بود: "چندان سخت نیست که کسی در ثروت ِمادی و فرهنگی بزرگی، زاده و بزرگ شود و بتواند خود به نویسنده و هنرمند و پژوهشگر تبدیل شود و چه خوب که چنین شود، اما بسیار سخت و توانفرساست، بسیار دردناک است که در شرایطی نامساعد وقتی نه پولی در کار است و نه محیطی چندان آماده بتوانی در این راه، گلیم خود را از آب بیرون بکشی."
ناصر فکوهی : خسرو رفت، اما شاید تنها روزی با مرگ بتوانم او را و میراثش را از زندگی خود کنار بگذارم. خسرو رفت، اما آوردههایش به زندگی این جهانی تا صدها سال یاد و نامش را برای مردمان این کشور و برای جهانیان زنده نگاه خواهد داشت. قطرههای اشک ما بدرقه راه پدری که نمیخواست، اما با دست نفرین شده کرونایی که دوزخیان همین زمین آن را به جان انسانهایی، چون او انداخته بودند، ناچار شد، هزاران هزار فرزند خود را تنها بگذارد و راه ابدیت را پیش بگیرد.
ناصر فکوهی
ناصر فکوهی : آسیب اصلی خودنمایی روشنفکرانه به وجود آمدن هویتهای کاذب است که باعث توهم خود بزرگ بینی و در جا زدن شده و مانع پیشرفت میشود. آسیب دیگر خودنمایی روشنفکرانه الگو شدن این افراد خودنما برای دیگران است، آنها نه تنها خود را تخریب میکنند بلکه این آسیب را به اطرافیان نیز منتقل میکنند. افراد خودنما برای رسیدن به شهرت هرکاری میکنند در حالیکه شهرت نتیجه نیست و هدفی کاذب است، شهرت یک ساختار توهم اَنگیز است و ربطی با روشنفکر واقعی و اصیل ندارد.
حتی اگر بیماری کروناویروس به امواج جدید نرسد و در همین پاییز مهار شود، تا همین امروز تعداد بیکاران در آمریکا در کمتر از یک ماه به 22 میلیون نفر رسیده و پیشبینی میزان فقر به نیمی از جمعیت میرسد؛ رقمی که در آمریکا پس از بحران عمومی اقتصادی 1930 و سپس بحران 2008 سابقه نداشته است. در چین نیز که همراه آمریکا بزرگترین اقتصاد جهان است، بحرانهای مشابهی را شاهد خواهیم بود؛ چون سطح مصرف بهویژه در طبقه متوسط، سقوط خواهد کرد.
ناصر فکوهی استاد انسانشناسی دانشگاه تهران در گفتگو با فرارو
به گفته ناصر فکوهی ،ستاد ملی مقابله با بحران کرونا باید از افراد مورد اعتماد مردم، تشکیل شود که ملاحظات سیاسی را کنار گذاشته و واقعا با تصمیمات خود نشان دهند به فکر آنها هستند. با مخفی کردنها و عدم شفافیت جز به شایعات دامن زده نمیشود که بسیار بدتر ار هر واقعیتی هستند که ممکن است به نظر مسئولان نباید به مردم گفته شود.
درباره چند اظهار نظر مطرح شده در روزهای اخیر در رسانه عمومی
چه کسانی با چه اهدافی همراه با نتانیاهو در اسرائیل و ترامپ در آمریکا دائما بر طبل جنگ میکوبند و مایلند به هر قیمتی شده است تصاویر نادرستی که از ایران در گروهی از رسانههای راست افراطی آمریکا، اروپا و اسرائیل ساخته شده و شبکههای سلطنت طلب و ارتجاعی نیز به آن دامن میزنند، تایید کنند. آیا اینها همان کسانی نیستند که در تمام این سالها با هنجار شکنیهای منظم خود جلوی آرامش در ایران و نزدیک شدن کشور ما را به کشورهای منطقه و به جهان گرفتهاند
ناصر فکوهی در گفتگو با فرارو تحلیل کرد
آنچه در این فاجعه بیشترین ضربه را زد، نوعی پنهانکاری، یعنی سادهپندار فرض کردن مردم به عمد یا به سهو، بود که در شرایط مدرن قابل تحمل نیست/ امروز دروغ گوییها و پنهانکاریها هر اندازه هم پیچیده باشند، به فاصله شاید چند روز و یا حتی چند ساعت بر روی شبکههای متفاوت اجتماعی و اینترنتی رو خواهند شد؛ بنابراین تفسیر من از این فاجعه آن است که بزرگترین اشتباه، عدم هماهنگی میان برنامه نظامی و موقعیتهای مدنی در مدیریت بوده است/ وقتی کسی عزیزی را از دست بدهد، هر اندازه هم از خودش کارهای خشن نشان دهد، یا برعکس یاس و نومیدی همه سعی میکنند درکش کنند نه اینکه جلوی خشم و غمش را به زور بگیرند مثلا با ترساندنش از مجازات.
بزرگترین ضربهای که امروز میتوان به حکومت ترامپ زد و بزرگترین درسی که به هر حکومتی به جای او بیاید، داد، پاسخی قاطع، سخت اما به دور از رویکردهای جنگ طلبانه و کاملا در چارچوب های دیپلماتیک قانونی است. حکومت استیضاح شده ترامپ زیر فشار داخلی و بین المللی شدیدی است و از این رو بیرون راندن این قدرت ِ نظامی خطرناک از خاور میانه (که فرماندهی نیمه دیوانه در راسش قرار گرفته) بزرگترین و مهم ترین پاسخ استراتژیکی است که می توان به او داد و برای این کار باید یک اتحاد منطقهای و جهانی علیه قانون شکنی ها و جنگ طلبی های حکومت آمریکا ایجاد کرد. در غیر این صورت در پشت گرایشهای تندروانه و جنگ طلب چیزی جز «در باغ سبزی» نیست که پشت آن ویرانههای کامل خاورمیانهای قرار دارد که قدرتهای بزرگ بتوانند صحرای بزرگ خود را در آن بر پا کرده و نفت و گازش را به تاراج ببرند.
شعار معروف انتخاباتی ترامپ یعنی «آمریکا را دوباره به عظمت برسانیم»، بسیاری به «آمریکا را دوباره سفید پوست کنیم» تعبیر میکنند. از این رو دفاع از حقوق جماعتها یا هویتهای فرهنگی، رفتاری و زبانی (واژگانی که میتوان به جای اقلیت به کار برد) یا در یک کلام دفاع از دموکراسی فرودستان و پایه در برابر «دموکراسی» فرودستان که در حقیقت چیزی جز سیستمهای الیگارشیک بزکشده با لایههای سطحی و مناسکی دموکراتیک نیست، امروز از مهمترین اهداف استراتژیک برای رشد و توسعه نظامهای مدرن شهری به حساب میآیند.