حج تمتع

بسیاری از زائران ساده از کشور‌های آفریقایی و آسیایی برای انجام سفر حج، سال‌ها پس انداز می‌کنند. آن‌ها بدون منابع مالی کافی برای تأمین وعده‌های غذایی روزانه خود در طول مدت زیارت می‌آیند و یک وعده غذا حداقل ۱۲ ریال سعودی (حدود ۳.۲ دلار آمریکا) هزینه دارد.

کلیپی بسیار کمیاب و با کیفیت که سال ۱۹۳۸ میلادی از مراسم حج فیلمبرداری شده است زائرانی را نشان می‌دهد که با پیاده، شتر و ماشین خود را به مکه می‌رسانند. این ویدئو سفر حجاج را رصد می‌کند و سختی سفر و پیاده روی را نشان می‌دهد و تعداد بسیار کمی از ماشین‌ها، برخی شتر‌ها استفاده می‌کردند و برخی نیز به دلیل دمای زیاد هوا روی سر خود پارچه می‌گذارند. با این سخنان، مفسر ویدئو در مورد وضعیت حجاج صحبت می‌کند، سپس تمام سفر طواف و تکبیر آن‌ها را زیر نظر می‌گیرد، و توضیحی در مورد آب زمزم با صحنه‌هایی نادر از نوشیدن مردم از این آب نشان می‌دهد، تا حجرالاسود، نشانه آغاز طواف را به تصویر بکشد. سپس از ساعی، الصفا، المروه، عرفات، مسجد نامیرا و تعدادی صحنه‌های نادر دیگر می‌گوید.

مسئولان حرمین شریفین همزمان با برگزاری مراسم حج، اقدام به قرار دادن دستگاه‌های تصفیه هوای بایوکر در اطراف کعبه نموده‌اند که با ظرفیت ۱۰۰۰ مترمربع در ساعت هوا را تصفیه می‌کنند.

منتقدان می‌گویند که سازه‌های جدید اطراف مسجد الحرام منظره‌ای بدنما و زشت است و توجه به کعبه و اماکن مقدس اطراف آن را منحرف می‌کند.

توفیق الربیعه، وزیر حج و عمره عربستان سعودی، اعلام کرد که این کشور با حضور بیش از دو میلیون نفر از حجاج بیت‌الله الحرام از ۱۶۰ کشور جهان، از بزرگترین کنگره اسلامی در تاریخ میزبانی می‌کند.

ویدئویی نادر از موسم حج تقریبا ۵۹ سال پیش که در سال ۱۳۸۵ هجری قمری (۱۹۶۵ میلادی) فیلمبرداری شده منتشر شده است. این کلیپ بسیاری از نقاط دیدنی ازجمله استان جده، جاده قدیمی مکه-جده و همچنین مکه مکرمه، کوه نور، جاده منتهی به عرفه، مزدلفه و کوه الرحمه را نشان می‌دهد.

تجمع‌های دوستانه چند نفر بین شیعه و سنی در مدینه النبی، تصاویری از وحدت و یکپارچگی در بین جامعه مسلمانان است؛ الگویی که باید از حج به سراسر دنیای اسلام منتقل شود. بابت همین، اینجا در شهر رسول الله اگر بحثی هم شکل بگیرد دو ویژگی دارد؛ یک دوستانه است، دو جهت رسیدن به حقیقت است. همین بصیرت و درکِ موضوع وحدت، سبب شده که شاهد شکل‌گیری اجتماع دوستانه شیعیان و اهل‌سنت در گوشه و کنار این شهر باشیم؛ درکنار هم می‌ایستیم، می‌نشینیم، اقامه نماز می‌کنیم و عکس یادگاری میگیریم.

زائران خانه خدا برای اقامه نماز صبح در غار حرا به کوه نور که در ۵ کیلومتری مکه مکرمه است صعود می‌کنند. زائر که پس از یک ساعت سفر سخت به قله می‌رسند، از اینجا به تماشای مکه می‌نشینند. ورودی غار حرا بسیار کوچک است و جمعیت زیادی اصرار دارند به غار وارد شوند تا داخل آن نماز بپا دارند و این غار کوچک را که پیامبر(ص) روز‌های زیادی در آن به اعتکاف می‌نشستند، ببینند. ارتفاع دهانه‌ غار حرا دو متر، عرض آن حدود یک‌متر و ۲۰ سانتی‌متر و طولش نیز حدود ۲ متر است.

پس از آن که دکتر عبدالرحمن السدیس رئیس کل امور مسجدالحرام و مسجد النبی از فعال شدن فناوری‌های روز در مکه مکرمه خبر داد، ربات‌هایی در چندین مکان حرمین شریفین به زائران خدمات‌رسانی کردند. حساب ریاست کل امور مسجد جامع و مسجد النبی فیلمی از رباتی منتشر کرد که از بازدیدکنندگان مجتمع ملک عبدالعزیز که برای دیدن نحوه دوخت پرده کعبه می‌آیند استقبال می‌کند و جزئیات کامل آن را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد.

«بقیع» یا «بهشت بقیع» در شهر مدینه، آرامگاه حضرت فاطمه (س) و چهار تن از امامان شیعه و حدود ۲۴ تن از خاندان و صحابه پیامبر اکرم (ص) است. قبرستانی بسیار بزرگ و مسطح که حتی مساحت‌اش را بیشتر از مسجدالنبی (ص) می‌دانند، که هر چند قدمت آن مشخص نیست، اما گفته می‌شود پیشینهٔ تاریخی آن به قبل از اسلام می‌رسد و حتی بعد از هجرت مسلمانان به مدینه، این قبرستان، تنها مکانِ دفنِ مسلمانان بوده است. از زمان پیامبر (ص) تا همین امروز، بسیاری از مسلمانان را که در مدینه از دنیا می‌رفتند، در بقیع به خاک می‌سپردند، در حال حاضر نیز آن قبرستان عمومی مدینه به شمار می‌رود. قبرستان بقیع در طول روز به جز اوقاتی که شخصی را برای دفن کردن می‌آورند، بسته است و تنها، پس از نماز صبح و عصر و روزی حدود ۳ ساعت، برای زیارت زائران (فقط آقایان) باز می‌شود.

تصویری که همیشه از حرم پیامبر دیده شده، جلوه‌ای از زیارت داشته، اما در مسیر رسیدن به حرم نبوی، زاویه‌ای دیگر از زائران است که کمتر درباره آن صحبت شده است. حال و هوای اطراف حرم نبوی؛ جایی که دورهمی‌های چند نفره از ملیت‌های مختلف، تصویر دیگری از این محیط را به نمایش گذاشته است. غرفه‌های اغذیه‌فروشی در کنار نیمکت‌های چیدمان شده اطراف حرم، محیطی را فراهم کرده است که زائران بتوانند برای دقایقی آنجا بنشینند، چیزی بنوشند و غذایی بخورند.

طی روز‌های گذشته پیش‌بینی‌ها حاکی از این بود که امسال گرم‌ترین حج تمتع در ۲۵ سال اخیر را شاهد خواهیم بود؛ دمای هوا نیز در هفته گذشته به بیش از ۴۳ درجه رسیده بود، اما بارش غافلگیر کننده باران در روز‌های اخیر باعث کاهش قابل توجه دمای هوا در مکه مکرمه شد.

مراسم بدرقه نخستین گروه از حجاج ایرانی به مراسم حج تمتع ۱۴۰۲ با حضور حجت الاسلام سید عبدالفتاح نواب نماینده ولی فقیه در امور حج و سید عباس حسینی رئیس سازمان حج و زیارت در فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره) برگزار شد.

معاون امور حج و عمره سازمان حج و زیارت درباره صدور روادید الکترونیکی اظهار کرد: صدور نخستین روادید الکترونیکی حج تمتع ۱۴۰۲ از امروز برای عوامل اجرایی و حجاج بیت‌الله الحرام آغاز شد.

به گفته سخنگوی هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران ۱۱ فروند هواپیما جهت انتقال زائران در نظر گرفته شده و معاونت‌های بازرگانی، مهندسی و تعمیرات و سایر قسمت‌ها با جدیت و همت‌حداکثری در حال آماده‌سازی ناوگان برای انجام بهترین و ایمن‌ترین خدمات برای انتقال حجاج هستند.

سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری با بیان اینکه البته شرط عربستان برای انجام عملیات حج تنها با ایرلاین حامل پرچم هم سر جای خود بوده‌است، گفت: انجام عملیات حج تنها با ایرلاین جمهوری اسلامی ایران به طور عمده به موضوعات تکنیکال برمی‌گردد که جزییات خاصی دارد و موضوع سیاسی نیست.

اولویت‌های حج تمتع آینده در پنج گروه اعلام شده است که اولویت نخست برای افرادی است که در حج تمتع ۱۳۹۹ ثبت‌نام کرده و هزینه این سفر را پرداخت کرده‌اند، اما موفق به تشرف به این سفر معنوی نشده‌اند.

هزینه حج تمتع آینده با نرخ دلار ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی محاسبه خواهد شد که البته برخی از مسؤولان هزینه این سفر را تا ۱۵۰ میلیون تومان هم اعلام کرده‌اند.

کوچکترین زائر ایرانی با ۳ سال و ۶ ماه امسال در حج تمتع حضور پیدا کرده است.

دورتا دور کعبه، دیوار حائلی به طول یک‌ونیم متر و با قطر ۶۰ تا ۷۰ سانتی‌متر، در سه متری کعبه کشیده شده است، طوری‌که امکان دست زدن به خانه خدا و یا ورود به «حجر اسماعیل» وجود ندارد، اما فاصله به گونه‌ای نیست که مانع شرعی برای طواف ایجاد کند.