بررسی بازار کار افراد تحصیلکرده نشان میدهد که طی دو دهه گذشته با دخالت دولت برای افزایش ظرفیت دانشگاهها و بدون توجه به نیاز بازار کار، نه تنها عرضه نیروی کار تحصیلکرده افزایش یافته، بلکه این افزایش در رشتههایی نامرتبط با نیاز بازار کار اتفاق افتاده است.
مرتضی افقه در گفتگو با فرارو مطرح کرد:
نمی شود که زنان تحصیل کنند، روی استعدادهای آنان سرمایه گذاری شود و سپس مسیر پیشرفت را به روی زنان ببندیم. در جامعهای زندگی میکنیم که هم زنان و هم مردان دوشادوش هم سر کار میروند و در نتیجه باید از زنان شاغلی که فرزند دارند یا قصد فرزندآوری دارند حمایتهای دولتی شود.
حمید حاج اسماعیلی در گفتگو با فرارو مطرح کرد:
ایران جزو چند کشوری است پایینترین دستمزدها را پرداخت میکند، بنابراین تعریف اشتغال، بر اساس آن چه سازمان بین المللی کار میگوید، زیر سوال میرود، بنابراین نمیتوانیم به راحتی به صرف این که شخصی ۲ ساعت در هفته کار کرده و درامد حداقلی دارد، بگوییم شاغل است. در کنار این ها، ما افراد زیادی را داریم که شغلهای آنها ناقص محسوب میشود در حالی که اصلا شغلی ندارند. مسئله واقعی نبودن جمعیت فعال، در کنار آمار اشتباه و شغل ناقص، باعث شده که جمعیت فعال واقعی در ایران مبهم باشد و چون نرخ بیکاری و اشتغال کشور از جمعیت فعال استخراج میشود، روی آنها هم تاثیر بگذارد.
سعید معیدفر در گفتگو با فرارو تحلیل کرد
متاسفانه سالهاست در کشور ما مسائل اقتصادی حادی وجود دارد که این مشکلات همزمان با تغییراتی که در سبک زندگی خانوادهها به وجود آمده، چالشهایی سخت را به خانوادهها تزریق میکند. سطح انتظارات خانوادههای امروز با سالهای گذشته نیز بسیار تفاوت دارد و این در حالی است، که تورم سرسام آور عملا عرصه را بر نان اور خانواده تنگ کرده و آنهایی که امکان تامین زندگی را ندارند یا از خیر ازدواج میگذرند و بسیاری از افراد قید ازدواج را کاملا زده اند یا در صورت ازدواج به شدت در معرض خطر طلاق قرار دارند.
نسبت اشتغال در استان کهگیلویه و بویراحمد ۳.۳ واحد درصد کمتر از بهار سال گذشته شده است؛ این نسبت در گیلان نیز ۳ واحد درصد کاهش یافته است.
با توجه به اینکه در نظام آموزشی ایران برابری جنسیتی وجود دارد و بیش از ۵۰ درصد بیکاران تحصیلکرده زن هستند، تنها یک سوم از جمعیت بیکار را زنان تشکیل میدهند.
جمعیت شاغلین ۱۵ ساله و بیشتر در فصل بهار سالجاری ۲۴ میلیون و ۷۴۶ هزار نفر بوده که نسبت به فصل مشابه سال قبل ۴۴۰ هزار نفر افزایش داشته است.
بلغارستان، پرتغال و سوئیس شش کشور اول را تکمیل میکنند و همگی با بیش از ۷۰ درصد درآمد قبلی بیکاران، از آنها حمایت میکنند.
بدون اصلاحات ساختاری در حوزه سیاست و حکمرانی امیدی بر اصلاح امور در سایر حوزهها بهویژه اقتصاد نخواهد بود و پیشرفت کشور و اثربخشی سیاستهای اقتصادی معطوف به رشد، نیازمند تغییرات سیاسی است.
میزان بیکاری در سال ۱۴۰۲ در ده استان به زیر ۷ درصد رسید.
مرتضی افقه در گفتگو با فرارو بررسی کرد:
ما استانهای محرومی داریم که شاید در ۴ دهه اخیر همچنان و پیوسته محرومند، عمده این استانها، استانهای مرزی کشور هستند و بعد استانهایی دیگر. از همان سالها پیش قرار بود بر اساس اصول آمایش سرزمین، زیرساختها به گونهای انجام شود که توزیع ثروت به سمت این مناطق نیز برود. دولتها نیز تلاش کرده اند و سعی کرده اند در دهههای اخیر با برخی مشوقها زمینه جذب سرمایه گذاران را در مناطق محروم فراهم کنند، از این مشوقها و تسهیلات میتوان به برخی معافیتها اشاره کرد. اما مشکل دولتهای ما این است که تصور میکنند کافیست مدیران دولتی را به مناطق محروم بفرستند تا برخی وظایف را انجام دهند و همه چیز ختم به خیر شود.
دادههای منتشر شده توسط مرکز آمار ایران نشان میدهد که در زمستان ۱۴۰۲ سهم اشتغال ناقص زنان کل کشور بیشتر شده است؛ میتوان گفت که در این برهه زمانی بهرهوری گروهی از زنان شاغل در بازار کار کاهش یافته است.
دادههای مرکز آمار نشان میدهد که در زمستان سال گذشته، نسبت اشتغال در کل کشور به طور میانگین ۳۷.۳ درصد بوده است؛ این نسبت در ۱۶ استان کمتر و در ۱۵ استان بالاتر از میانگین کل کشور بوده است.
حمید حاجی اسماعیلی در گفتگو با فرارو مطرح کرد:
آن شخصی که میگوید ما افرادی را که یک ساعت در هفته کار میکنند، در آمار اشتغال حساب میکنیم، توضیح دهد که اصلا چگونه به این آمارها دست یافته که چه کسانی یا بهتر است بگوییم چند درصد از جامعه در هفته یک ساعت کار میکنند. نظام آمارگیری مبتی بر شیوههای نظاممند و کاملا علمی است و در سازمان بین المللی کار نیز برای افراد شاغل و بیکار، تعاریف کاملا جامعی مطرح شده است.
«به نظر میرسد اعلام نرخ بیکاری متفاوت و بهظاهر کمتر، نمیتواند به تنهایی حلال بحرانهای اقتصادی کشور همچون بیکاری فراگیر و کاهش نرخ مشارکت اقتصادی باشد و به زبان خودمانیتر با حلوا حلوا کردن دهن شیرین نمیشود.»
میزان بیکاری در مناطق شهری و روستایی متفاوت است. دلیل مهم این تفاوت ساختار متفاوت بازار کار در شهر و روستا است.
نرخ بیکاری در ۱۹ سال گذشته در بازه ۱۴.۶ تا ۷.۶ درصد نوسان داشته و در پاییز سال گذشته، کمترین مقدار خود را به ثبت رساند.
یک جامعه شناس مطرح کرد
«وقتی سیرکردن شکم، دغدغه اول یک جامعه باشد، طبیعتاً نمیتوان آنطور که شایسته است، به توسعهی فرهنگی و فرهنگ توسعه پرداخت. سالی که پشتسر گذاشتیم، سال فقیرترشدن مردم و از بین رفتن طبقه متوسط بود. اعتراضات سال ۱۴۰۱ و جنبش «زن، زندگی، آزادی» هم بیتوجه به مسئله بیکاری ، مسکن و گرانی بود و فقط روی مسئله حجاب تمرکز داشت.»
نرخ بیکاری جوانان ١٥ تا ٢٤ ساله حاکی از آن است که ۲۲.۵ درصد از فعالان این گروه سنی در زمستان ١٤٠٢ بیکار بودهاند.
«گزارشهای رسمی حکایت از این دارد که چیزی بالغ بر ۶۰ درصد خانوارهای فقیر سرپرست شاغل دارند. این آمار نشان دهنده این است که امتیازدهی غیرعادی به رانتجوها و رباخورها بحران حادی در بنیه تولید ملی پدیدار کرده که اندازه اشتغال بخش غیررسمی را به طرز وحشتناکی بالا برده و در شرایط کنونی تقریبا بالاترین سطح بیکاری نیز متوجه دانش آموختگان دانشگاهی شده است. چطور میشود به عواقب این تسخیرشدگی غیرمتعارف سیاستهای پولی و مالی و تجاری کشور بی اعتنایی کنند.»