کارشناسان و حقوقدانان روی این نکته توافق دارند که ادامه فیلترینگ نه قانونی است و نه به مصلحت کشور. اما برخی محرمانهها باعث شده تا هنوز روند رفع فیلترینگ آغاز نشود تا بعد چه پیش آید.
علی مطهری میگوید: «مخالفان رفع فیلترینگ در شورایعالی فضای مجازی، بیشتر نگاه امنیتی به موضوع دارند و کمتر مسائل اخلاقی دغدغه اصلیشان است. این افراد فکر میکنند که از طریق فیلترینگ خواهند توانست اعتراضات و تجمعات را کنترل کنند، اما اشتباه میکنند. اگر اعتماد مردم به نظام به اندازه کافی باشد، هیچگونه خطری این نظام را تهدید نخواهد کرد.»
در شورایعالی فضای مجازی حتی رئیسجمهوری نیز جایگاه و اختیارات ویژهای ندارد. مطابق آییننامه شورایعالی فضای مجازی، رئیسجمهوری در این شورا همان یک رأی را دارد که یک عضو حقیقی این شورا، یا مثلاً رئیس سازمان تبلیغات دارد.
استاد پژوهشکده زلزلهشناسی میگوید: «فیلترهای اعمالشده توسط دولت دسترسی به پلتفرمهای رسانههای اجتماعی یا سامانههای هشدار اضطراری را مسدود میکند، و امکان اطلاع رسانی و دریافت اطلاعات مهم درباره سانحه یا عملیاتهای نجات را در حال انجام محدود یا مسدود میکند. این عدم دسترسی میتواند منجر به سردرگمی، تاخیر در پاسخگویی و در نهایت افزایش تلفات شود.»
یک حقوقدان نوشت: «چه فرد یا افرادی یا چه نهاد یا نهادهایی و با کدامین صلاحیت قانونی، دستور فیلترینگ را صادر کردهاند؟»
رضا تقیپور نماینده مجلس گفت: حتما نهادهای امنیتی میتوانند کاسبان فیلترشکن را شناسایی و معرفی کنند. کاسبان فیلترینگ ۲ گروه هستند؛ یکی فروشندگان فیلترشکن و یکی هم کاسبان رسانهای که موجودیت خود را در دوگانهسازی در مورد فیلترینگ میبینند. حکمرانی فضای مجازی معادل فیلترینگ نیست. هیچ مسئولی در جمهوری اسلامی موافق فیلترینگ نیست. باید فضای مجازی قانونمند و دارای چارچوب باشد.
نوربخش گفت: «حجم زیادی از دستگاهها در ایران از وی. پی. ان استفاده میکنند که ترافیک شدیدی ایجاد میکند. بدون فیلترینگ ترافیکی آزاد میشود که مشکل را رفع میکند. برای اینستاگرام و واتساپ و تلگرام و گوگل پلی در وضعیت فعلی کشور هیچ اشکالی ایجاد نمیشود، اما اختلاف نظر بر سر یوتیوب است.»
کارشناس فضای مجازی با اشاره به تلاش دولت برای رفع فیلتر از فضای مجازی و اظهارات اخیر وزیر ارتباطات مبنی بر اینکه جلسات کارشناسی در این زمینه برگزار میشود، گفت: از آنجا که موضوع رفع فیلتر در شورای عالی فضای مجازی مطرح است، دولت میخواهد از طریق مذاکره با بخشهای دخیل و ارایه راهکار، این مشکل را برطرف کند.
فعال سیاسی اصلاحطلب نوشت: «هیچ چیز به اندازه وفای به عهد و پیمان موجب اعتماد به فرد یا قدرت نمیشود و هیچ چیز نیز به اندازه نقض آن موجب بیاعتباری و بیاعتمادی به فرد یا قدرت نمیشود.»
«اعداد و ارقام رسمی در پیمایشهای مرتبط با مراکز افکارسنجی و نیز در روایت مسئولان، نشان میدهد بیش از ۸۵ درصد کاربران اینترنت در کشور از فیلترشکن استفاده میکنند؛ لذا باید چشم انتظار بمانیم تا شاید این هفته تصمیمی به نفع جامعه اتخاذ شود.»
عضو شورای عالی فضای مجازی در برنامه شیوه گفت: مسئله رفع فیلترینگ این هفته در شورای عالی فضای مجازی به نتیجه خواهد رسید.
«محمد سرافراز» با بیان اینکه طرح وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای رفع اینترنت بهصورت گامبهگام مطرح شده است، گفت: «برخلاف طرح گامبهگام رفع فیلترینگ ، معتقدم فیلترینگ شبکههای اجتماعی و فروشگاههای اینترنتی مانند گوگلپلی باید یکباره برداشته شود تا دیگر مردم هزینهای برای فیلترشکن نپردازند و فیلترشکن ارزشمند نباشد. سیاست مسدودسازی نتیجه عکس داشته است.»
یکی از انتقاداتی که حامیان پزشکیان به او وارد میکنند، این است که به خاطر رویکرد وفاق و پرهیز از اختلاف تلاش میکند دست به عصا حرکت کند. به طور مشخص در موضوع فیلترینگ این مسئله از سوی رئیسجمهور مطرح شد. به نظر میرسد که مطالبهگران معتقدند پزشکیان باید تا حدی بازی را عوض کند.
وزیر ارتباطات دولت خاتمی:
وزیر ارتباطات دولت اصلاحات میگوید: «در زمان ما هم در برابر تکنولوژیهای روز مقاومت زیادی وجود داشت. در اوایل دهه ۸۰ که اینترنت میخواست وارد کشور شود هم عدهای مخالفت شدید میکردند و میخواستند جلوی ورود این تکنولوژی را بگیرند، اما مگر موفق شدند؟ میتوان گفت فیلترینگ کنونی، ضد امنیت کشور است و ازسوی دیگر تاکنون برای تأمین اهداف درنظر گرفتهشده نیز هیچ کارآییای نداشته است.»
سعیدرضا عاملی، عضو شورایعالی فضای مجازی، از به نتیجه رسیدن مسئله رفع فیلترینگ در شورایعالی فضای مجازی در هفته جاری خبر داد. وی در فیلمی که از او در فضای مجازی منتشر شد، در پاسخ به این سؤال که «تا آخر امسال فیلترینگ به کجا خواهد رسید؟» گفت: «من فکر میکنم که باز میشود؛ یعنی این سیاست فیلترینگ تبدیل به حکمرانی داده میشود. در این حکمرانی نیز ما نباید فضایی را ایجاد کنیم که باز هم از میان آنها بسته شدنهای گسترده به وجود بیاید. هدف این حکمرانی باید تأمین سلامت اجتماعی باشد.»
یک حقوقدان در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: اصل فیلترینگ موجود، اقدامی غیرقانونی است و هیچ مستند قانونی ندارد.
فعال سیاسی اصولگرا:
یک فعال سیاسی اصولگرا در خصوص مواجهه دولت با وعده رفع فیلترینگ اظهار داشت: «موضوع فیلترینگ نمادین است. اگر آقای پزشکیان این موضوع را حل کرد، نشان میدهد که در مورد بقیه موارد هم وعدههایی که داده و خواهد داد، عملیاتی خواهد شد.»
«با برخوردهای فیزیکی، در ایران درباره مسأله حجاب آثار بدتری خواهد داشت و تاریخ ایران نشان میدهد که مردم لج میکنند. اما با منطق و اخلاق، و روشهایی که امثال شهید مطهری داشتند، اثربخشتر است. بنابراین، کسی که پیشنیه بحثهای ما را در یک سال و نیم ببیند، بارها گفتیم و تازه نیست.»
هاشمی در پاسخ به سوالی درباره برداشته شدن پلکانی فیلترینگ ، تصریح کرد: این یکی از بحثهایی است که مورد بررسی قرار گرفته و شاید یک روال این گونه باشد که فیلترینگ به صورت گام به گام برداشته شود. طرحهای متعددی توسط اعضای مختلف مطرح شده و باید رویکردهای را دبیر محترم جمع بندی کنیم. روز گذشته با ایشان صحبت میکردیم، انشاءالله ایشان مباحث را جمع کنند و امیدواریم که جلسه شورایعالی در آینده نزدیک برگزار شود.
دوستان طرفدار فیلترینگ در شورایعالی مجازی با سماجت مدعی بودند پیامرسانهای داخلی ظرفیت جمعیت ایران را دارد.