اصلاح طلب

برخی معتقدند انتخابات در دور دوم یکی از مهم‌ترین انتخابات تاریخ ایران است و برخی از ضرورت نجات ایران میگویند؛ این‌ها موضوعاتی است که رویا پاک سرشت، در استودیو فرارو با دکتر تقی آزاد ارمکی، جامعه شناس مورد برررسی قرار داده است.

اصلا لزومی نداشت آقای جلیلی دولت سایه تشکیل دهد. این روز‌ها یک کلیپ در فضای مجازی پربازدید شده که میبینیم شهید رئیسی در پاسخ به یک خبرنگار می‌گوید؛ من شخصا به آقای جلیلی زنگ زدم و چندین مقام را به ایشان پیشنهاد دادم و ایشان نپذیرفتند. پس پرسش از آقای جلیلی این است که شما که می‌توانستید وارد دولت شده و با قدرت در کنار دولت ایستاده و به آن کمک کنید، دلیلی نداشت به سایه بروید. سایه برای شخصی است که نتواند در آفتاب بایستد. مثلا شرایطی دارد که دیگر به مصلحت نیست در انظار باشد. مثل آقای روحانی یا خاتمی. در ضمن آقای جلیلی که مدعی این بود که دولت سایه تشکیل داده بوده و بسیار هم کارامد بوده پاسخ دهد که آیا قیمت‌ها در دو، سه سال اخیر افزایش پیدا کرد یا نکرد، آیا آقای جلیلی می‌تواند کالایی را معرفی کند که در دو سه سال اخیر که ایشان دولت سایه را تشکیل داده، افزایش قیمت نداشته باشد؟

سیاستی که آقای جلیلی دنبال می‌کند، سیاستی است که نام آن را «خنثی سازی تحریم‌ها» گذاشته و می‌گوید ما برای کنترل کردن اثر تحریم‌ها باید برویم با کشور‌های دیگر از جمله همان کشور‌های آمریکای لاتین که ایشان اشاره کرده بودند ارتباط بگیریم. مسئله این است که اولا سیاست گرایش به شرق ایشان شکست خورده است، چون علی‌رغم این که در دولت سیزدهم، توافقنامه شانگ‌های و برعکس را امضا کردیم، اما تا زمانی که مسئله FATF حل نشده، مسئله تحریم ها، حل نمی‌شود و قراداد‌ها هم در حد امضای مکتوب باقی می‌مانند. نکته دیگرکه آقایان تابع این دیدگاه مدام روی آن مانور می‌دهند این است که اصلا چه اصراری است با غرب و آمریکا وارد مبادله تجاری شویم و با کشور‌های منطقه و کشور‌های در حال توسعه نیز می‌توان کار کرد.

با شروع مذاکرات ایران با ۵ به علاوۀ ۱ که سخت و طولانی بود، آثار بهبود نسبی شاخص‌های اقتصادی ناشی از کاهش تنش با غرب و امریکا خود نمود یافت، به طوری که نرخ تورم از ۳۴.۷ در سال ۹۲ به ۹ و ۹.۶ در سال‌های ۹۵ و ۹۶ و نرخ رشد اقتصادی به رقم کم سابقۀ ۱۲.۵ درصد در سال ۹۵ و ۳.۷ درصد در سال ۹۶ رسید. هنوز مسابقۀ کشور‌های شرق و غرب (کشور‌های اروپائی در غرب و کشور‌های ژاپن و کرۀ جنوبی و ... در شرق) برای همکاری اقتصادی و سرمایه گذاری در ایران در سال‌های پس از توافق برجام در خاطره‌ها مانده است.

آقای جلیلی که اصلا خودش مسبب تحریم‌های اقتصادی علیه کشور بوده، مواضع آقای پزشکیان هم که روشن است و ایشان که نقشی در این موضوعات نداشته. پس بحثی سر این که هر کاندیدا قرار است چگونه با اقتصاد کشور مواجه شود نداریم. اما متاسفانه تا اینجا هر دو کاندیدا بیشتر کلی گویی کرده یا شعار داده اند. بعید هم هست در روز‌های باقی مانده تا انتخابات روند متفاوتی را در پیش بگیرند. کاندیدا‌ها باید صراحتا توضیح دهند در قبال مسائل اساسی اقتصاد از جمله تورم قرار است چگونه رفتار کنند. این حرف که مهار می‌کنیم یک شعار است. بیکاری کشور چگونه حل می‌شود و سرمایه گذاری در صنایع کشور را چگونه می‌خواهیم حل کنیم؟

مشارکت پایین در انتخابات، تفاوت‌های بین دو کاندیدای راه یافته به دور دوم و احتمالات پیش رو برای نتیجه انتخابات ریاست جمهوری، همه این‌ها مواردیست که رویا پاک سرشت، خبرنگار فرارو، در گفتگو با سیدمحمدعلی ابطحی، فعالی سیاسی اصلاح طلب و مشاور رئیس جمهور در دولت اصلاحات مورد بررسی قرار داده است:

چرا نرخ مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری امسال پایین‌تر از حد انتظار و حدود ۴۰ درصد بود؟ آیا در دور دوم انتخابات شاهد افزایش آراء خواهیم بود؟ رویا پاک سرشت خبرنگار فرارو در استودیو فرارو میزبان حسین کنعانی مقدم، فعال سیاسی اصولگرا است تا به این پرسش‌ها پاسخ داده شود:

احتمالا دیدگاه یکی از کاندیدا‌ها این است که ما باید به خودکفایی برسیم و تحریم‌ها را دور بزنیم و برجام و توافقنامه، مشکلی را حل نکرده و شاید حتی به مشکلات کشور افزوده است. اما دیدگاه مقابل این کاندیدا می‌گوید باید با غرب گفتگو کنیم و تعامل بین شرق و غرب اهمیت دارد. درواقع کاندید معتقد به ایجاد سیاست تعادلی می‌گوید اگر بخواهیم با یک قطب کار کنیم، باعث می‌شود این قطب از ما امتیاز بیشتری بخواهد و با اعمال فشار بیشتر هزینه‌ها را هم بالا ببرد. این جا همان محل اصلی مناقشه خواهد بود که یکی از کاندید‌ها تاکید خواهد کرد پس چرا تا کنون نتیجه نگرفته ایم و طبیعتا بهتر است با شرق کار کنیم.

مشارکت ۴۰ درصدی مردم در انتخابات نشان می‌دهد هیچ یک از دو کاندیدا نتوانسته ۶۰ درصد از واجدین شرایط را برای حضور در انتخابات قانع کند، اما پرسش‌های مهم در شرایط فعلی کشور این است که اصلا تفاوت‌های بین جلیلی و پزشکیان چیست و این دو کاندیدا چه تفاوت‌های اساسی با یکدیگر دارند؟ عبدالله رمضان زاده، فعال سیاسی اصلاح طلب و سخنگوی دولت دوم اصلاحات و مجتبی اکبری، عضو شورای مرکزی و سخنگوی شریان، در گفتگو با فرارو به این پرسش‌ها پاسخ داده اند:

آقای جلیلی که بعید است بتواند روی آراء خاکستری هدف گذاری کند چرا که اصلا نماینده قشری است که آراء خاکستری با آن قشر مشکل دارند. اما احتمال می‌دهم که بخشی از اراء اقای قالیباف به سبد آقای جلیلی اضافه شود. خود آقای قالیباف هم که امروز رسما اعلا کرده اند باید کمک کنیم آقای جلیلی رئیس جمهور شود. درباره آقای پزشکیان شرایط متفاوت است و چاره‌ای ندارد به جز این که برای کم کردن فاصله خود از جلیلی، از بین ۳۶ میلیون نفری که شرکت نکرده اند، حداقل رای ۶ میلیون نفر را هدف گذاری کند تا حداقل ۲ الی ۳ میلیون رای جذب کند و با فاصله مطمئن در دور دوم رئیس جمهور ایران شود. اجماع اصولگرایان بر سر حدود ۳ میلیون رای آقای قالیباف است که به رای ۹ میلیونی آقای جلیلی اضافه شود.

برخی از این افرادی که در ستاد آقای پزشکیان بودند به جای این که رای جمع کنند و افکار عمومی را برای مشارکت قانع کنند، در ستاد حاضر شده و درحال رقابت برای به دست آوردن منصب در دولت بعدی بودند. در طرف مقابل و درباره آقای جلیلی، شرایط این گونه بود که، از ساعت ۴ بعدازظهر نیرو‌های نزدیک به آقای جلیلی با طرح این موضوع که آراء قالیباف از جلیلی عقب مانده است، سعی کردند بخشی از آراء آقای قالیباف را به سمت خودشان سوق داده و رقابت را دو قطبی کنند.

کسی فکر نمی‌کرد که ما ۴۰ درصد مشارکت مردمی را شاهد باشیم. همه فکر می‌کردیم بالای ۵۰، ۶۰ درصد مشارکت را شاهد خواهیم بود. اصلاح طلب ان هم مدعی بودند نامزدی دارند که می‌تواند آرا بالاتری را کسب کند، اما اکنون مشخص شد که نه، درواقع نسبت به زمان شهید رئیسی که ۴۸ درصد مشارکت داشتیم به ۴۰ درصد آراء رسیده ایم. یعنی جریان‌های سیاسی نتوانسته اند اعتماد مردم را برای مشارکت جلب کنند.

تبلیغات برای انتخابات در جمهوری اسلامی ایران با هزینه بیت المال از طریق صدا و سیما محقق می‌شود در حالی که چنین رویه ای تقریبا در بسیاری از کشور‌های دیگر معمول نیست و هزینه تبلیغ برای انتخابات به هیچ وجه بر بودجه عمومی تحمیل نمی‌شود. بهره مندی از اموال عمومی برای تبلیغات ایجاب می‌کند کاندید‌ها باید با مردم و مخاطب‌های خود صادق باشند و استفاده از امکانات عمومی و دولتی را به وضوح و آشکار برای مقاصد سیاسی خاص مصادره ننمایند. انصراف پس از تبلیغات یعنی سوء استفاده آشکار از این امکانات و احساس و عواطف عمومی بر خلاف منافع آن‌ها برای مصالح شخصی یا گروهی که بدون شک سیره و مشی مومن اینچنین نیست!

کاندیدا‌های انتخابات برخی وعده‌ها را در حوزه اجتماعی مطرح می‌کنند، وعده‌هایی که گاهی بسیار زیبا به نظر می‌رسند. اما این وعده‌ها تا چه حد قابلیت تحقق دارند؟ رویا پاک سرشت، خبرنگار فرارو در استودیو فرارو میزبان دکتر تقی آزاد ارمکی، جامعه شناس است تا به این موضوعات پرداخته شود:

چالش‌های حوزه سیاست خارجی، همچنان از مهمترین موضوعات انتخابات است، رویا پاک سرشت خبرنگار فرارو، میزبان دکتر مهدی ذاکریان، استاد روابط بین الملل است تا به این موضوع بپردازد:

چالش‌های اقتصاد ایران کم نیست و باید دید کاندیدا‌های ریاست جمهوری چگونه با این چالش‌ها رو به رو می‌شوند. رویا پاک سرشت، در استودیو فرارو، میزبان دکتر وحید شقاقی، اقتصاددان است تا به بررسی این موضوعات بپردازد.

از اختلاف بین اصولگرایان تا موضوع حجاب و اینترنت، این‌ها موضوعاتی است که رویا پاک سرشت، خبرنگار فرارو در استودیو فرارو با عباس سلیمی نمین، فعال سیاسی اصولگرا مطرح خواهد کرد:

«انتخابات پیش رو از مهمترین و اثرگذارترین انتخابات‌هایی است که تا کنون در تاریخ پس از انقلاب اسلامی در ایران رخ داده است. در حوزه سیاست خارجی نیز تحولات مهمی در راه است. اگر در انتخابات آتی ایالات متحده، شاهد انتخاب دونالد ترامپ، به عنوان فردی باشیم که مواضعی کاملا ضد جمهوری اسلامی دارد، بنابراین بسیار مهم است که فردی رئیس جمهور بعدی کشور باشد که در کنار جلب اعتماد عمومی در داخل کشور، از پس چالش‌های ریاست جمهوری دونالد ترامپ نیز به خوبی بربیاید. حقیقت انکار ناشدنی این است که حضور مجدد ترامپ در عرصه قدرت مساویست با بازگشت تحریم‌هایی که یکبار به شدت طعم آن را چشیده ایم و انکار فشار‌های اقتصادی ناشی از تحریم‌های کمرشکن ترامپ هم چیزی جز فقدان دانش یا تلاش برای نافهمیدن حقیقت نیست.»

ابطحی گفت: «آسیبی که در انتخابات سال ۱۳۹۴ به اصلاحات وارد شد، این بود که آقای روحانی را به عنوان کاندیدایی که اصلاح طلب نبود، اما اصلاح طلب ان پشت وی قرار گرفتند داشتیم. آسیبی که از این جهت خود اصلاحات، تفکر اصلاحات و نیرو‌های اصلاحات متحمل شدند، بسیار سخت بود و تصور می‌کنم که این دور حتی اگر اصلاحات زمینه‌ای برای رای ندارد، به دنبال نیرویی برود که حداقل در نگاه و تفکر اصلاح طلب ی آنان تردیدی وجود نداشته باشد و بتواند پای مواضع اصلاح طلب ی بایستد. اسم آوردن از اشخاص جنبه تبلیغاتی خواهد داشت و با توجه به آسیبی که از آقای روحانی دیدیم بهتر است به دنبال نام آوردن از کاندیدای غیر اصلاح طلب نباشیم»

اولین گام مهمی که آقای مطهری برداشت، شکستن یخی بود که در اصلاح طلب ان به وجود امده بود. این کار به نظر من کار بسیار مهمی بود. اما در زمینه مشارکت، حتی فهرست‌های اصولگرایی نیز، چندان امیدی به این که یک لیست رای بیاورد ندارند، چرا که لیست‌ها متفرق و متشتت است.