روابط ایران با غرب از زمانی که حماس مورد حمایت ایران در ۷ اکتبر به جنوب سرزمینهای اشغالی حمله کرد و تهران حمایت خود را از جنگ روسیه در اوکراین افزایش داد، بدتر شده است.
در حالی که ایران و آمریکا در مسیر دیپلماسی برای احیای توافق هستهای فاصله زیادی با یکدیگر دارند، به نظر میرسد این دو کشور در حال توافق بر سر جریان نفت در بازارهای جهانی هستند.
رئیسجمهوری سابق آمریکا، توافق اخیر تهران و واشنگتن را «شرمآور» خوانده و آن را تسلیم دولت و تحقیر این کشور در عرصه بینالملل خوانده است.
در نگاه به معمای ۶ میلیارد دلاری ایران واقعبین باشیم
حتی اگر ۶ میلیارد دلار اخیر که در قالب توافق ایران و آمریکا آزاد شده، به صورت نقد در اختیار ایران قرار میگرفت، تنها میتوانست بخش کوچکی از نیازهای کشور به سرمایه گذاری در حوزههای مولد را پوشش دهد. کافی است توجه داشته باشیم که بر اساس برخی ارزیابی ها، صنعت نفت و گاز کشورمان به بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز دارد.
روز پنجشنبه رسانهها از مذاکرات غیر مستقیم ایران و آمریکا در قطر خبر دادند که این امر به آزاد سازی وجوه مسدود شده ایران در کره جنوبی منجر شد.
گفتگوی فرارو با یک کارشناس سیاست خارجی:
برخی کشورهای عربی که به سمت تنش زدایی با ایران حرکت کرده بودند، اقدام دو گانهای را با حرکت به سمت آمریکایی ها، نشان میدهند و همزمان برخی مسائل کهنه و تنش زا را مجددا با ایران مطرح میکنند که شامل مسئله جزایر سه گانه ایرانی و میدان گازی آرش میشود. به اعتقاد من، همه اینها به معنای افتادن کشورهای عربی و امریکا در یک دام سنتی است.
کاخ سفید اکنون به دنبال کنترل اوضاع تا یک زمان خاص، یعنی انتخابات ریاست جمهوری در نوامبر ۲۰۲۴ است. تا آن زمان، هدف این است که اطمینان حاصل شود شرایط بحرانی نمیشود. با این تفاهم، تهران به سمت تولید سلاح هستهای نمیرود و احتمال حمله اسرائیل به ایران نیز به شدت کاهش مییابد. واشنگتن امیدوار است از این زمان برای تمرکز بر دو جبههای که به نظرش جبهههای اصلی است، یعنی چین و جنگ روسیه-اوکراین، استفاده کند. انتظار اولیه آمریکا از اسرائیل این است که مداخلهای نکند.
در تازهترین تلاش برای وضع قوانین جدیدتر و محدود کردن قوه مجریه، کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان امریکا نیز طرحی برای دایمی کردن تحریمهای این کشور علیه ایران در قانون ایسا که در سال ۲۰۲۶ مدت کنونی آن به پایان میرسد را ارایه کرده است که به زودی برای رایگیری راهی صحن علنی مجلس امریکا خواهد شد. این طرح توسط یک گروه از نمایندگان از هر دو حزب جمهوریخواه و دموکرات حمایت میشود و طرحی دوحزبی Bipartisan محسوب میشود.
عبدالرضا فرجیراد، استاد جغرافیای سیاسی:
تفاهم موقت به نفع ايران است، چون چيزي از دست نميدهد غنيسازياش در ايران ميماند، سانتريفيوژهاي پيشرفته در ايران ميماند و اگر طرف مقابل نقض عهد كرد، ايران هم ميتواند مسائل را به قبل برگرداند. آزاد شدن پولهاي بلوكهشده ايراني نشاندهنده اين است كه مذاكرات اخير موفق بود و دو طرف در آستانه تفاهم قرار دارند. تجربه دولت سيزدهم بيشتر شده و فهميدهاند كه تحريم بر نارضايتي مردم اثر ميگذارد و بايد راههايي پيدا كرد كه تورم لگامگسيخته كنترل شود.
قانونگذار ارشد آمریکایی با اشاره به گزارشهای رسانهای درباره تلاش دولت بایدن برای دستیابی به تفاهمی با ایران بر سر برنامه هستهای تأکید کرد که دولت باید به تعهداتش در قبال کنگره ذیل قانون موسوم به «قانون بررسی توافق هستهای ایران» (اینارا) پایبند بماند.
طرح کلی مذاکرات توسط سه مقام ارشد اسرائیلی، یک مقام ایرانی و یک مقام آمریکایی تایید شد. مقامات آمریکایی در مورد تلاشها برای آزادی زندانیان به تفصیل بحث نمیکنند، به جز اینکه آن را اولویت فوری ایالات متحده توصیف کنند. ایران بر اساس توافق جدید - که دو مقام اسرائیلی آن را "قریب الوقوع" توصیف کردند- موافقت خواهد کرد که اورانیوم را فراتر از سطح تولید فعلی خود که ۶۰ درصد است، غنی سازی نکند.
کارشناسان مسائل بینالملل در گفتگو با فرارو بررسی کردند
بهشتیپور با اشاره به جزئیات احتمالی توافق ایران و آمریکا در مورد احیای برجام، اظهارداشت:به نظر میرسد در قدم اول داراییهای ارزی بلوکه شده ایران در دو کشور کرهجنوبی و عراق آزاد شود که بالغ بر ۱۵ میلیارد دلار است، البته مشخص نیست که این مبلغ به صورت نقد در دسترس ایران قرار خواهد گرفت یا اینکه در قالب غذا و دارو به ایران ارسال خواهد شد، اینها مسائلی هستند که هنوز بر سر آنها توافق نشده و مذاکرات دورهای دورههای آتی مشخص خواهد کرد که نحوه دسترسی ایران به داراییهای بلوکه شده چگونه خواهد بود.
مهدی مطهرنیا استاد روابط بینالملل در گفتگو با فرارو
مهدی مطهرنیا استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه هدف بایدن از مذاکره با هدف ترامپ هیچ تفاوتی نمیکند، بیان داشت: ترامپ در این مدت مدام سعی داشت که برجام را از نظر خود گسترش دهد و حوزههای موشکی و منطقهای را نیز به آن اضافه کند که، اما ایران در مقابل چنین چیزی از خود مقاومت نشان داد، اما اگر بایدن پای میزه مذاکره بیاید، علاوه بر دو موضوع فوق، مسائل حقوق بشری را نیز بسیار پر رنگ میکند، بنابراین اینکه فکر کنیم با بایدن برجام زنده میشود و ورق برمی گردد، فکر بسیار ناپختهای است.
صادق زیباکلام در گفتگو با فرارو
زیباکلام با تاکید بر اینکه در سال ۱۴۰۰ شاهد کاهش تنشها با آمریکا خواهیم بود، ادامه داد: این کاهش تنش به معنای آن نخواهد بود که ما بخواهیم سفارت آمریکا را در تهران دوباره باز کنیم، بلکه که همچنان در کوتاه مدت شعارهای استکبار ستیزانه و مرگ بر اسرائیل همچنان ادامه خواهد داشت، اما نکته مهم این است که در بلند مدت رابطه ایران و آمریکا دستخوش تغییرات فراوانی خواهد شد و دیگر فضایی که الان حاکم است، در بلند مدت جای خود را به یک رابطه متعدلتر که منافع اقتصادی ایران را نیز تامین کند، خواهد داد.
برایان هوک مدعی شد که دولت ترامپ سیاستهای درستی به کار گرفته و دولت ترامپ این سیاست را در دور دوم ریاستجمهوری خود هم ادامه خواهد داد.