با وجود منتفی شدن تحریم نفتی ایران در اروپا، به زودی ایران به منظور دور زدن هرگونه تحریم احتمالی، قراردادهای جدیدی برای افزایش صادرات نفت با چین و ترکیه امضا می‌کند.
آمارهای غیر رسمی نشان می دهد که از ابتدای سالجاری میلادی تاکنون به طور متوسط روزانه حدود 800 هزار بشکه نفت خام ایران به کشورهای مختلف اروپایی صادر شده است که در این بین ایتالیا، اسپانیا، یونان، آلمان و فرانسه از مهمترین خریداران نفت صادراتی ایران بوده اند.
برخی از کشورهای اروپایی در اقدامی خصمانه اقدام به تدوین پروژه جدیدی تحت عنوان"تحریم نفت ایران در اروپا" زده اند که تاکنون اجرای این طرح با مخالف برخی از کشورهای عضو همچون یونان با شکست همراه بوده است.
در حال حاضر به طور متوسط روزانه حدود 150 تا 160 هزار بشکه نفت به ایتالیا، 100 هزار بشکه به اسپانیا، کمتر از 200 هزار بشکه نفت به یونان و مابقی نفت خام صادراتی ایران به سایر کشورهای اروپایی صادر می شود.
البته همزمان با افزایش تحریم‌های بین المللی، مشکلات متعددی برای گشایش اعتبارات اسنادی (ال سی) به منظور فروش نفت خام به وجود آمده است به طوری‌که پیشتر رویترز از ایجاد یک خط اعتباری نامحدود و فروش نفت نسیه به یونان به دنبال عدم امکان گشایش اعتبارات اسنادی خبر داده بود.
هر چند احمد قلعه بانی مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران فروش هر گونه نفت نسیه به یونان را تکذیب و گفته بود: تغییری در قراردادهای فروش نفت ایران به کشورهای مختلف به وجود نیامده است.
از سوی دیگر، رونمایی از طرح تحریم فروش نفت ایران به کشورهای عضو اتحادیه اروپا هم با واکنش مسئولان وزارت نفت هم همراه بوده است.
رستم قاسمی وزیر نفت روز گذشته در جمع خبرنگاران در خصوص تحریم نفتی ایران با بیان اینکه "ایران فروش نفت به اروپا را تحریم کند یا اروپا خرید نفت از ایران را محدود کند" به طور غیر مستقیم نسبت به احتمال محدودیت‌هایی در فروش نفت به اروپا توسط ایران در صورت اعمال تحریم‌های بیشتر واکنش نشان داد.
این عضو کابینه دولت دهم با تاکید بر اینکه " نبود ایران بازار جهانی نفت را به هم می زند" تصریح کرد: "قطعا صادرات نفت ایران به اروپا تحریم نمی شود."
وی پی از این هم با اعلام اینکه "نگران تحریم نفت ایران نیستیم"، تاکید کرده بود: "مشتریان نفت ایران آن قدر زیاد هستند که نفت اضافه برای فروش بیشتر نداریم."
ایران سهم نفت اروپا را به چین و ترکیه می‌فروشد
در شرایط فعلی ایران قراردادهای بلند مدتی به منظور صادرات روزانه 1.8 تا 2 میلیون بشکه نفت با کشورهای مختلف آسیایی، اروپایی و آفریقایی در دست دارد که بخش عمده ای از این قراردادها باید تا ژانویه سال 2012 میلادی تمدید شود.
از سوی دیگر، آمارهای رسمی شرکت ملی نفت نشان می دهد که در شرایط فعلی نفت خام ایران تا 4 ماه آینده به پالایشگرهای مختلف خارجی پیش فروش شده است.
طراحی پروژه "تحریم فروش نفت ایران در اروپا" موجب شده است که مدیریت امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران پیش از اعمال تحریم‌های احتمالی، راهکارهای دور زدن تحریم‌های غرب را طراحی و در مواقع اضطراری پیاده سازی کند.
پیگیری خبرنگار مهر از وزارت نفت نشان می دهد که همزمان با شدت گرفتن احتمال تحریم نفت ایران به اروپا، مذاکرات متعددی با برخی از پالایشگاههای چین برای افزایش صادرات نفت به این کشور آسیایی آغاز شده است.
پیش بینی می شود تا ژانویه سالجاری میلادی در صورت توافق نهایی، قراردادهای جدیدی به منظور صادرات نفت به پالایشگرهای جدید چینی امضا شود.
در حال حضر به طور متوسط روزانه نزدیک به 600 هزار بشکه نفت خام توسط شرکت ملی نفت به چین صادر می‌شود و حتی فروش نفت ایران در ماه‌های اخیر به این کشور آسیایی افزایش قابل توجه ای یافته است.
اداره گمرک چین آبان ماه امسال با انتشار گزارشی با بیان اینکه ایران در ماه اکتبر با کنار گذاشتن آنگولا به دومین صادرکننده نفت خام به چین تبدیل شده است، اعلام کرد: در این مدت واردات روزانه نفت چین از ایران با 46 افزایش نسبت به دوره مشابه سال گذشته به 597 هزار بشکه در روز رسید.
ترکیه هم یکی از بازارهای هدف احتمالی ایران در صورت تحریم فروش نفت به اروپا خواهد بود. در 9 ماهه نخست سال 2011 میلادی صادرات نفت ایران به این کشور همسایه افزایش یافته است به طوری‌که در جولای سالجاری میلادی، ایران با صادرات 1.3 میلیون تن نفت به ترکیه در بین 22 کشور، مقام نخست بازار نفتی این کشور را تصاحب کرد.
در شرایط فعلی به طور متوسط روزانه 150 هزار بشکه نفت ایران به ترکیه صادر می شود که از سال آینده میلادی صادرات نفت به این کشور همسایه تا سقف 200 هزار بشکه در روز افزایش می یابد. در همین حال شرکت ملی نفت اخیرا قراردادهای جدیدی با شرکت های نفتی ترکیه برای افزایش صادرات نفت خام امضا کرده است.
هم اکنون یکی از مهمترین نگرانی‌های پالایشگاههای اروپایی در صورت تحریم نفت ایران، کیفیت نفت تولیدی ایران و تطابق ماهیت شیمیایی نفت ایران با نوع تجهیزات پالایشگاههای اروپایی است و از این رو برای عدم خرید نفت باید نفت جایگزینی با کیفیت و فرمول شیمیایی نفت ایران در بازار پیدا شود.
نشریه وال استریت ژورنال اخیرا با انتشار گزارش کوتاهی با تاکید بر اینکه با تحریم نفت ایران در بازارهای اروپایی قیمت طلای سیاه افزایش می یابد، اعلام کرده است: در این شرایط بیشترین منفعت عاید روسیه به عنوان بزرگترین صادرکننده نفت به اروپا خواهد شد.
کارشناسان اقتصادی اروپایی با تاکید بر اینکه کیفیت نفت"اورال" روسیه بسیار شبیه نفت صادراتی ایران است و احتمال آنکه این نفت پس از تحریمها جایگزین نفت ایران شود، بسیار زیاد است، اعلام کرده اند: نفت خام کرکوک و بصره و نفت خام سبک عربستان سعودی نیز از جمله آلترناتیوها برای نفت ایران هستند .
نفت اورال روسیه بیش از هر نفت دیگری به نفت ایران نزدیک بوده و بهترین جایگزین برای نفت ایران است که این موضوع منجر به گران شدن نفت اورال روسها در هفته‌های گذشته در سطح قاره سبز شده است.
نفت اورال روسیه به آسانی قابل تبدیل به بنزین و گازوئیل است و این دو فرآورده جزو معدود فرآورده‌های نفتی هستند که در حال حاضر تولید آن ها برای پالایشگاههای اروپایی به صرفه است.
در صورت تحریم صادرات نفت ایران به اروپا، برخی از پالایشگاههای قاره سبز دچار زیان قابل توجه اقتصادی خواهند شد به طوری‌که با کاهش ظرفیت این واحدها، آمریکا فرآورده های نفتی بیشتری به اروپا صادر خواهد کرد.
