در دل تاریخ، اسنادی است که بسیار معنی دار است، از جمله نامه‌ای از گیوک‌خان مغول (نوه‌ی چنگیزخان) به پاپ اینوسنت چهارم (معروف به اینوسان یا اینوکنتیوس)که به زبان پارسیدر سال ۱۲۴۶ میلادی نوشته‌شده است،.
هشتصد سال پیش، زمانی که سواران بیابان‌گرد دشت قبچاق بخش وسیعی از جهان را زیر سلطه خود درآوردند، دربار واتیکان گروهی را برای بررسی اوضاع به شرق دور اعزام کرد. پاپ اینوسنت چهارم، که از سال ۱۲۴۳ تا ۱۲۵۴ بر مسند پاپی تکیه زده بود، رهبری کلیسای کاتولیک را در دوره‌ای پرتنش بر عهده داشت.
به گزارش تابناک؛ او که با نام اصلی "سینبالدو فیِسکی" زاده شده بود، از خانواده‌ای اشرافی در جنوا برخاسته و پیش از پاپ شدن، به‌عنوان حقوق‌دان و دیپلمات در خدمت کلیسا فعالیت می‌کرد. اینوسنت چهارم پس از دریافت گزارش گروه اعزامی، که از قدرت و گستردگی امپراتوری مغول حکایت داشت، نامه‌ای به سوی خان بزرگ مغول، گیوک‌خان، ارسال کرد و او را به پذیرفتن دین مسیحیت دعوت نمود.
گیوک‌خان، که از سال ۱۲۴۶ تا ۱۲۴۸ به‌عنوان سومین خان بزرگ امپراتوری مغول سلطنت کرد، فرزند اوگتای‌خان (دومین خان بزرگ) و نوه‌ی چنگیزخان، بنیان‌گذار این امپراتوری عظیم، بود.
او در زمانی به قدرت رسید که مغول‌ها پس از فتوحات پدربزرگش، در حال تثبیت قلمرو خود از چین تا اروپای شرقی بودند. گیوک‌خان، که در قراخوروم، پایتخت مغول‌ها، تاج‌گذاری کرد، با چالش‌هایی چون اختلافات داخلی میان خاندان چنگیزی و ادامه‌ی سیاست‌های توسعه‌طلبانه روبه‌رو بود.
گیوک‌خان در پاسخ به دعوت پاپ، نامه‌ای نگاشت که در دو نسخه تهیه شد: نسخه‌ی نخست به زبان اویغوری (یکی از زبان‌های ترکی میانه) و نسخه‌ی دوم به زبان پارسی. نسخه‌ی اویغوری ظاهراً گم شده است، اما نسخه‌ی پارسی همچنان در بایگانی واتیکان حفظ شده و تصویر آن همراه این متن ارائه می‌شود. استفاده از زبان پارسی در این نامه به این دلیل بود که در آن زمان، این زبان یکی از زبان‌های کلیدی و بین‌المللی به شمار می‌رفت و دبیران دربارها، از مغولستان گرفته تا واتیکان، با آن آشنا بودند.
گیوک‌خان در این نامه، دعوت پاپ به مسیحیت را رد کرد و در عوض، از اینوسنت چهارم و همه‌ی پادشاهان اروپا خواست تا به درگاهش آمده و سرسپردگی و فرمان‌برداری خود را اعلام کنند. او که خود را وارث مشروعیت الهی و قدرت مطلق چنگیزخان می‌دانست، هشدار داد که سرپیچی‌کنندگان از این فرمان را به‌عنوان دشمن خواهد شناخت و نوشت:
«همه با هم به خدمت و فرمان‌برداری ما بیایید، تا آن زمان که راه و رسم ما را به شما نشان دهیم؛ و اگر فرمان خدا و دستور ما را نادیده بگیرید، شما را دشمن و یاغی خواهیم شمرد...»
