
در سایه برقراری حکومت نظامی، تعداد زیادی از علویان سوریه توسط نیروهای دولت موقت از طرق مختلف کشته شدند. فیلم و عکسهای متعددی از جنازههای مردم غیرنظامی و نحوه کشتار آنها منتشر شده است؛ از پرتاب کردن گلولههای توپ از داخل هلیکوپتر روی منطقه شهری تا تیراندازی کور به سمت مردم و اعدام دستهجمعی آنان.
فرارو– سوریه در ۱۰ روز گذشته، صحنه تحولاتی خونبار بود. با اعلام موجودیت و قیام گروهی تحت نام شورای نظامی آزادسازی سوریه با محوریت علویان غرب این کشور، گروه حاکم بر سوریه با یک مشکل امنیتی داخلی دیگر روبهرو شد. این گروه که توسط سرتیپ «غیاث سلیمان دلا» از فرماندهان نظامی ارتش این کشور در دوران بشار اسد فرماندهی میشود، عملیات خود را در منطقه ساحل غربی با محوریت لاذقیه و طرطوس آغاز کرد. عملیاتی که با واکنش هیئت تحریرالشام روبهرو و بر اساس گزارش گروههای حقوق بشری سوری، به قتلعام علویان منجر شده است.
به گزارش فرارو، آنچه در غرب سوریه رخ داده تنها رویداد امنیتی روزهای اخیر نیست. ۱۵ اسفند، درگیریهای شدیدی میان نیروهای هیئت حاکم سوریه با گروههای مسلح محلی در شهر الصنمین استان درعا واقع در جنوب این کشور رخ داد. ۱۶ اسفند تظاهرات ضد حکومت احمد الشرع (الجولانی) در السویدا (جنوب سوریه) انجام شد و پس از آن نیز تظاهراتهایی در شهرهای راهبردی لاذقیه و طرطوس (غرب) به وقوع پیوست. به دنبال این تحولات، دولت موقت سوریه در لاذقیه و طرطوس اعلام حکومت نظامی کرد. تحرکات اسرائیل نیز نشان میدهد که احتمالاً دنبال اشغال مناطق دروزینشین سوریه و ضمیمه کردن آن به خاک خود باشد. این وقایع زمانی رخ داد که جولانی در قاهره حضور داشت.
در سایه برقراری حکومت نظامی، تعداد زیادی از علویان سوریه توسط نیروهای دولت موقت از طرق مختلف کشته شدند. فیلم و عکسهای متعددی از جنازههای مردم غیرنظامی و نحوه کشتار آنها منتشر شده است؛ از پرتاب کردن گلولههای توپ از داخل هلیکوپتر روی منطقه شهری تا تیراندازی کور به سمت مردم و اعدام دستهجمعی آنان. روز ۱۷ اسفند دیدهبان حقوق بشر سوریه خبر داد که نیروهای امنیتی حکومت موقت این کشور همزمان با درگیریهای خشونت آمیز با معترضان، ۵۲ نفر از افراد فرقه علوی را در حومه استان لاذقیه اعدام کردند.
دیدهبان حقوق بشر سوریه شامگاه ۱۷ اسفند در گزارش دیگری نوشت: «درگیریهای متقابل در مناطق ساحلی سوریه منجر به کشته شدن ۷۸ نفر از جمله ۳۷ نفر از اعضای وزارتخانههای دفاع و کشور و ۳۴ نفر از افراد مسلح وابسته به رژیم سابق و هفت غیرنظامی شده است. همچنین دهها نفر از دو طرف مجروح، مفقود و اسیر شدهاند. دیده بان حقوق بشر سوریه افزود: تاثیر این درگیریها به شهروندان غیرنظامی سوریه نیز کشیده شد و درگیریها به شهر لاذقیه و شهرکهای الحفه، المختاریه و الشیر در حومه آن گسترش یافت.»
۱۸ اسفند نهادهای حقوق بشری سوریه گزارش دادند از آغاز درگیریها در روز ۱۶ اسفند تا زمان انتشار گزارش، حداقل ۳۱۱ نفر به دست نیروهای امنیتی سوریه کشته شدند. آمارهای متفاوتی از تلفات مردم غیرنظامی و نیروهای مسلح دو طرف منتشر میشود. حجم خشونت نیروهای احمد الشرع به حدی است که این مثال در شبکههای اجتماعی به زبانهای مختلف دست به دست میچرخد: آنها به همان اصل تکفیری خود بازگشتند.
اسرائیل کاتص، وزیر جنگ اسرائیل با انتشار تصویری از کشتار علویان توسط نیروهای الجولانی و جنازههای انباشته بر یکدیگر، در توئیتر خود نوشت: «الجولانی جلابیه (نوعی لباس عربی) خود را درآورد، کت و شلوار پوشید و چهرهای میانهرو ارائه کرد. اکنون، او نقاب را برداشته و چهره واقعی خود را آشکار کرده است: یک تروریست جهادی از مدرسه القاعده، که علیه مردم غیرنظامی علوی جنایات مرتکب میشود. اسرائیل در برابر هرگونه تهدیدی از جانب سوریه از خود دفاع خواهد کرد. ما در مناطق امنیتی و کوه هرمون باقی خواهیم ماند و از جوامع جولان و گالیله محافظت خواهیم کرد. ما تضمین میکنیم که جنوب سوریه غیرنظامی و عاری از تهدید باقی میماند و از جمعیت محلی دروزیها محافظت میکنیم - هر کسی که به آنها آسیب برساند با پاسخ ما روبهرو خواهد شد.» با توجه به این که سران رژیم اسرائیل همواره در جانب وارد کردن ضربه به سوریه هستند و علاوه بر جولان اشغالی اکنون مناطقی از جنوب را نیز تحت اشغال دارند، این اظهارنظر کاتز فرضیهای را به وجود آورده که شاید اسرائیل پشت سر تحرکات نظامی و امنیتی ایستاده باشد. فرضی که باید مورد تحلیل و بررسی قرار بگیرد.
دروزیها یک گروه قومی – مذهبی مسلمان و زیرشاخه اسماعیلیه هستند که تعداد آنها ۱.۵ میلیون نفر تخمین زده میشود و حدود نیمی از آنها در سوریه زندگی میکنند. اسرائیل، لبنان و اردن سه کشور دیگر هستند که بیشترین تعداد دروزیها را در خود جا دادهاند. جوامع دور از وطن (دیاسپورا) دروزیها در آمریکای شمالی و جنوبی به همراه اروپا نیز وجود دارد. اسرائیل که پس از سقوط نظام بشار اسد تحرکات نظامی و امنیتی جدی علیه سوریه انجام داد، زیرساختهای نظامی آن را از بین برد و بخشی از جنوب این کشور را در اشغال کرد، در حال حاضر پروژه جدیدی با محوریت دروزیها آغاز کرده است. پروژهای که برخی تحلیلگران آن را بخشی از ابرپروژه تجزیه سوریه میدانند.
۱۳ اسفند رسانههای محلی از وقوع درگیری بین نیروهای جولانی و دروزیها در شهر جرمانا واقع در چند کیلومتری دمشق (استان ریف دمشق) خبر دادند. جرمانا یکی از شهرهای اصلی دروزیها در سوریه است. در این درگیری که با وساطت ریشسفیدان محلی به پایان رسید، چند نفر کشته شدند.
دیپلماسی ایرانی (۱۵ اسفند) به نقل از روزنامه اسرائیلی معاریو نوشت: «بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر و اسرائیل کاتص، وزیر جنگ دولت او در بحبوحه درگیری بین نیروهای امنیتی سوریه و گروههای دروزی در شهر جرمانا، واقع در ۷ کیلومتری دمشق، هشداری غیرعادی به رژیم سوریه ارسال کردند. آنها در پیام خود هشدار دادند که «به رژیم تروریستی اسلام افراطی سوریه اجازه نمیدهیم به دروزیها آسیب برساند.» نتانیاهو و کاتص با تاکید بر اینکه ارتش اسرائیل دستور دارد برای هر سناریویی آماده باشد، تصریح کردند که اگر رژیم به دروزیها آسیب برساند، به او آسیب خواهیم رساند. جرمانا شهری با جمعیت مختلط دروزی و مسیحی است و وضعیت در آنجا از حساسیت ویژهای برخوردار است.
برخلاف دروزیهای سویدا، در جنوب سوریه، که توانایی نظامی مستقلی دارند، دروزیهای جرمانا بسیار آسیبپذیرتر هستند و هیچ نیروی نظامی سازمان یافتهای ندارند. در روزهای اخیر، گزارشهایی مبنی بر وخامت امنیت در این منطقه از سوریه، از جمله تیراندازی به خودروی حامل غیرنظامیان دروزی گزارش شده است، حوادثی که نگرانی از تشدید بیشتر درگیریها را افزایش میدهد.
در پس زمینه این تحولات، دکتر ادی کوهن، مشرق شناس و محقق در مرکز استراتژی اسرائیل بزرگ (ICGS)، در گفتوگو با معاریو در مورد دخالت اسرائیل و انگیزههای آن اظهار داشت: «ابومحمد الجولانی میخواهد رئیس جمهور باشد، و طبیعتاً او برای وحدت ارضی تلاش میکند و میخواهد بر همه گروههای کرد و علوی و دروزی حکومت کند. این خواست دولت است که بر همه حکومت کند.» او توضیح میدهد: «اما به خاطر یک رژیم اسلامگرای افراطی، هیچ کس بهویژه علویان و دروزیها، نمیخواهند تحت بیرق برافراشته آنها که به اسم اسلام برافراشته شده است، باشد. کردها در حالت نیمه خودمختار هستند و از وضعیتی که دارند تا اندازه زیادی راضی هستند، اما علویان و دروزیها با رژیم او مخالفند.» به گفته وی، «علویها در مبارزه خود منزوی هستند، اما دروزیها از این جهت که به اسرائیل نزدیک هستند و خویشاوندانی در آنجا دارند مزیت نسبی دارند. این عامل مهمی است که اسرائیل را برای کمک به آنها ترغیب میکند، زیرا اسرائیل نمیخواهد عناصر اسلامگرای رادیکال در نزدیکی مرزهایش باشند و فعالیت کنند. علاوه بر این، روابط قوی بین دروزیها در دو طرف مرز اسرائیل و سوریه وجود دارد.»
در سوریه، یک حرکت جدید اسرائیلی – آمریکایی – دروزی – کردی، معروف به «کریدور داوید» در حال شکلگیری است که مسیر جدیدی را از بلندیهای جولان تا جنوب سوریه و مناطق کردنشین ایجاد میکند. این محور در واقع (در صورت موفقیت) به یک سوریه جایگزین و یک محور ترابری و حمل و نقل تسلیحاتی از اسرائیل به کردها تبدیل خواهد شد.»