از مجموع دو گروه کوهنورد ۷ نفر زیر آوار بهمن افتادند که تاکنون جسد دو نفر و یک مصدوم پیدا شده و به بیمارستان بانه انتقال یافتند. ۴ نفر از کوهنوردان مفقودی زیر بهمن ماندند که به دلیل صعب‌العبور بودن و فاصله چندین کیلومتری از روستای هفت تاش تا محل حادثه، عملیات جست‌و‌جو تا صبح روز بعد متوقف شد.
طی هفته‌های گذشته سازمان هواشناسی نسبت به مخاطره‌آمیز بودن فعالیت‌های کوهنوردان هشدار‌هایی صادر کرده بود. با این حال ۱۰ اسفند ماه جاری در مسیر بانه به مریوان ۳۳ کیلومتری محور فرعی بانه به سمت روستای بیان دره؛ ارتفاعات کوه هفت تاش وقوع بهمن موجب جان باختن ۶ کوهنورد شد؛ «روناک دانشمند، عمر عبداللهی، کاروان احمدپور، خالق محمدنژاد، شهلا رحمانی و یاسا صادقی».
به گزارش اعتمادآنلاین، برادر «روناک دانشمند» در مورد روز حادثه می‌گوید: «خواهرم با گروه کوهنوردی هر جمعه به کوه می‌رفت. روناک کوه‌های آرارات و دماوند را فتح کرده بود، اما آن روز او به همراه دیگر همنوردانش در حال بازگشت از کوه بودند که بهمن روی سرشان آوار شد.»
پس از این حادثه «آرش لهونی»، استاندار کردستان گفت: «۷ کوهنورد در ریزش بهمن در کوه‌های هفت تاش در ۴۰ کیلومتری شهرستان بانه روز دهم اسفند در مسیر بازگشت با بهمن مواجه شده بودند. با تلاش‌های نیرو‌های امدادی، هلال‌احمر، اورژانس، راهداری، کوهنوردان و گروه‌های مردمی محل، پیکر ۴ کوهنورد صبح روز شنبه ۱۱ اسفند پیدا شد. یک نفر از کوهنوردان نیز نجات یافت و عملیات جست‌وجوی امدادگران برای پیداکردن کوهنوردان دیگر پایان یافت.»
همچنین «علی‌اکبر ورمقانی»، معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استان کردستان اعلام کرد: «دهم اسفند ماه حدود ساعت ۲ ظهر ۵ گروه کوهنوردی در دسته‌های ۱۰ نفره به کوه هفت تاش رفته بودند که پس از وقوع بهمن دو گروه دچار حادثه و زیر بهمن گیر افتادند.
از مجموع دو گروه کوهنورد ۷ نفر زیر آوار بهمن افتادند که تاکنون جسد دو نفر و یک مصدوم پیدا شده و به بیمارستان بانه انتقال یافتند. ۴ نفر از کوهنوردان مفقودی زیر بهمن ماندند که به دلیل صعب‌العبور بودن و فاصله چندین کیلومتری از روستای هفت تاش تا محل حادثه، عملیات جست‌و‌جو تا صبح روز بعد متوقف شد.
برنامه‌ریزی لازم برای پاکسازی و برف‌روبی مسیر حادثه توسط گریدر و بولدوزر صورت گرفت و اول صبح روز یازدهم اسفند گروه‌های هلال‌احمر و مردمی عملیات جست‌و‌جو را با رعایت جوانب امن آغاز کردند. از این تعداد ۶ نفر فوت کردند و یکی از کوهنوردان نیز مصدوم و در بیمارستان بستری شد.»
«باقر دانشمند»، برادر روناک، یکی از کوهنوردان جان‌باخته است. در ادامه وی به سوالات خبرنگاران پاسخ می‌دهد.
خواهرتان چند سال داشت و چه شد که آن روز عازم کوه شدند؟
روناک متولد ۱۳۶۲ و مجرد بود. هم من و هم خواهرم عضو انجمن پاژین بانه؛ انجمن محیط‌زیست بودیم. ما هر جمعه کوه می‌رفتیم. به همین خاطر آن روز هم خواهرم عازم ارتفاعات هفت تاش شد.
با توجه به هشدار‌های هواشناسی چرا این گروه از کوهنورد‌ها به هشدار‌ها بی‌اعتنایی کردند؟
هفته‌های قبل هم ما به کوهنوردی می‌رفتیم. خود من هم کوهنوردی می‌کنم. آن روز قرار بود من هم با آنها به کوه بروم، اما برایم کار پیش آمد و نرفتم. با این حال به آنها گفتم که آن مسیر کمی مشکل است و امکان سقوط بهمن وجود دارد، ولی متاسفانه در مسیر بازگشت گروهی که خواهرم با آنها بود دچار حادثه شد.
روز حادثه چند گروه کوهنوردی عازم کوه شده بود؟
پنج گروه کوهنوردی بودند که هر کدام از گروه‌ها از یک مسیر رفته بودند، اما، چون قبل از بارش برف هوا سرد بود و همه جا یخ زده بود، مسیر حالت معلق گرفته بود و این اتفاق افتاد. خواهرم کوهنورد بود و همیشه عادت داشت به کوه برود؛ کوه آرارات و دماوند را هم فتح کرده بود. چندین بار هم این کوه‌ها را فتح کرده بود، اما آن روز سه بار بهمن آمد. اولین بهمن بر سر خواهرم و دو نفر دیگر آوار شد و دومین و سومین بهمن هم بر سر سه نفر دیگر از گروه کوهنوردی.
چگونه مطلع شدید که این اتفاق افتاده است؟
در آن مسیر اصلا گوشی همراه آنتن نمی‌دهد. وقتی بهمن آمد، صدای مهیبی داشت و گروه‌های دیگر کوهنوردی متوجه این حادثه شدند و برای نجات این گروه خود را به پایین کوه رساندند و سریع به نیرو‌های امداد و نجات اطلاع دادند، اما آن مسیر به خاطر برفی که آمده صعب‌العبور شده بود، به همین خاطر ۲۴ ساعت بعد اجساد را پایین آوردند. در این میان یک کوهنورد جان سالم به در برده است؛ وقتی بهمن آمده این کوهنورد را به گوشه‌ای پرت کرده و او مصدوم شده است.
کارشناسان حوزه کوهنوردی و امداد بار‌ها اعلام کرده‌اند که صعود به ارتفاعات در شرایط نامساعد جوی، ریسک بالایی دارد. دما‌های پایین، توفان‌های ناگهانی و برف‌کوری از جمله تهدیداتی هستند که می‌توانند صعود‌های زمستانی را به یک فاجعه تبدیل کنند، با این حال، همچنان برخی کوهنوردان بدون بررسی وضعیت آب‌وهوا و تجهیزات کافی، اقدام به صعود‌های پرخطر می‌کنند.
برای جلوگیری از وقوع حوادث مشابه، لازم است که نهاد‌های مختلف اقداماتی موثرتر را در دستور کار خود قرار دهند. فدراسیون کوهنوردی باید با اعمال محدودیت‌های بیشتر بر صعود‌های انفرادی در شرایط نامساعد جوی، صدور مجوز‌های الزامی برای صعود در فصل‌های پرخطر و برگزاری دوره‌های آموزشی برای کوهنوردان، سطح آگاهی و ایمنی را افزایش دهد.
کنار آن هلال‌احمر می‌تواند با تقویت پایگاه‌های امداد و نجات در مسیر‌های پرخطر، استفاده از تجهیزات پیشرفته برای عملیات جست‌و‌جو و ارایه آموزش‌های لازم به کوهنوردان، در کاهش این مخاطرات نقش اساسی داشته باشد.
همچنین پلیس و نهاد‌های نظارتی می‌توانند با کنترل مسیر‌های کوهنوردی در روز‌های بحرانی، همکاری با فدراسیون برای اجرای محدودیت‌های قانونی و ایجاد سامانه‌ای برای ثبت اطلاعات کوهنوردان پیش از صعود، به افزایش ایمنی این صعود‌ها کمک کنند. افزایش حوادث مرگبار در کوهستان نشان می‌دهد که باید نگاهی جدی‌تر به ایمنی کوهنوردی داشت.
مسوولان، کوهنوردان و نهاد‌های امدادی باید همکاری بیشتری برای کاهش این حوادث داشته باشند، در غیر این صورت، تکرار چنین فجایعی در آینده اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.
وقتی هشدار‌های هواشناسی منتشر می‌شود، معمولا به چند پدیده جوی اشاره می‌شود که می‌تواند برای کوهنوردان و طبیعت‌گردان تهدیدآمیز باشد؛ مه‌گرفتگی و کاهش دید، بارش برف و خطر بهمن، سرمازدگی و هیپوترمی، توفان‌های محلی و وزش باد شدید و حتی سیلاب‌های ناگهانی.
مه غلیظ می‌تواند باعث گم شدن در مسیر‌های کوهستانی و افزایش خطر سقوط شود. تغییرات دما و بارش‌های جدید می‌تواند تعادل لایه‌های برف را بر هم بزند و منجر به ریزش بهمن شود. کاهش ناگهانی دما در ارتفاعات می‌تواند به سرعت باعث سرمازدگی و حتی مرگ شود. توفان‌های کوهستانی نیز می‌تواند چادر‌های کوهنوردان را از جا بکند و حتی باعث سقوط از صخره‌ها شود.
سیلاب‌های ناگهانی نیز اغلب در دره‌های مستعد سیلاب رخ می‌دهد؛ این سیلاب‌ها ناشی از بارش‌های شدید هستند. کارشناسان پیش‌بینی اداره کل هواشناسی تاکید دارند که پیش‌بینی‌های هواشناسی به‌طور مداوم براساس داده‌های ماهواره‌ای و ایستگاه‌های زمینی به‌روزرسانی می‌شود. این اطلاعات می‌تواند تفاوت بین یک سفر ایمن و یک حادثه تلخ باشد. توجه به پیش‌بینی‌های هواشناسی تنها یک توصیه ساده نیست؛ یک ضرورت است.
هر ساله حوادثی مانند سقوط بهمن، گم شدن در مه، سرمازدگی یا گرفتار شدن در توفان‌های ناگهانی جان انسان‌ها را می‌گیرد. پیش‌بینی‌های هواشناسی فرآیندی علمی و دقیق است که بر پایه جمع‌آوری داده‌های جوی از منابع مختلف انجام می‌شود. این داده‌ها از طریق ایستگاه‌های هواشناسی زمینی با اندازه‌گیری دما، رطوبت، فشار هوا، سرعت و جهت باد، ماهواره‌های هواشناسی با ارایه تصاویر و داده‌های دقیق از حرکت ابرها، توفان‌ها و تغییرات جوی، مدل‌های پیش‌بینی عددی با استفاده از الگوریتم‌های پیشرفت‌های که با استفاده از داده‌های جمع‌آوری‌شده، وضعیت آب‌وهوا را برای ساعات و روز‌های آینده شبیه‌سازی می‌کند به دست می‌آید.
هشدار‌های هواشناسی به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند که هر کدام سطح متفاوتی از خطر را نشان می‌دهد. زمانی که سازمان هواشناسی هشدار زرد صادر می‌کند، به معنای این است که پدیده‌ای جوی رخ خواهد داد که ممکن است در سفر‌ها و انجام کار‌های روزمره اختلالاتی را ایجاد کند. هشدار زرد رنگ برای آگاهی مردم صادر می‌شود تا بتوانند آمادگی لازم را برای مواجهه با پدیده‌ای جوی که از حالت معمول کمی شدت بیشتری دارد، داشته باشند.
از سوی دیگر مسوولان نیز در جریان این هشدار‌ها قرار می‌گیرند تا اگر لازم باشد تمهیداتی را بیندیشند. هشدار نارنجی شدت بیشتری از هشدار زرد رنگ دارد. در این نوع از هشدار پیش‌بینی می‌شود که پدیده‌ای جوی اثرات منفی به دنبال داشته باشد و خسارت‌های احتمالی را سبب شود. هشدار نارنجی رنگ جهت آماده‌باش دستگاه‌های مسوول برای مقابله با یک پدیده خسارت‌زا صادر می‌شود.
هشدار قرمزرنگ بالاترین سطح هشدار است که پیش‌بینی می‌شود یک پدیده جوی می‌تواند خسارت‌های وسیعی به دنبال داشته باشد. از این‌رو با صدور هشدار قرمز به دستگاه‌های مختلف اعلام می‌کنیم که وارد عمل شوند و اقداماتی را برای کاهش خسارات وقوع پدیده‌های جوی انجام دهند. بر همین اساس با بررسی اطلاعات هواشناسی و توجه به هشدار‌های رسمی، ازجمله هشدار‌های زرد، نارنجی و قرمز می‌توان از وقوع مخاطرات جلوگیری کرد.
