«لندفیل» یا «زباله‌گاه» مکان دپو و دفن غیربهداشتی است که شیرابه آن که حاصل فعل و انفعالات شیمیایی ناشی از قرارگرفتن انواع زباله تَر کنار هم است، در دامن طبیعت رها می‌شود و آب‌های سطحی و زیرزمینی و همچنین خاک را آلوده می‌کند.
محمدباقر محسنی ساروی - معاون رییس‌جمهوری و رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور در سفری سفر کوتاه - یک‌روزه- به مازندران بازدید‌ها و برنامه‌هایی در دو شهر بابل و آمل داشت طی یادداشتی در عصرایران نوشت: دو شهری که چند سالی است مانند بسیاری از شهر‌های این استان درگیر موضوع و معضل زباله‌اند. همان که سرکار خانم شینا انصاری به‌درستی عنوان «اَبَرچالش» را درباره شان به کار برد.
هرچند مدیریت پسماند و تدبیر زباله در زمره وظایف سازمان حفاظت محیط‌زیست نیست، اما از این منظر که تَبَعات و لَطَمات زباله مانند یک سم مُهلک، قبل از هر چیز، به تنِ محیط زیست تزریق می‌شود، به این سازمان ربط مستقیم پیدا می‌کند و به همین دلیل شینا انصاری هم در بابل به موضوع زباله پرداخت که این روز‌ها سر خیابان‌ها و معابر پهناورترین شهر استان مازندران، رهاست و هم در آمل که آلایندگی لندفیل -محل دپو و دفن زباله -معروف این شهرستان در منطقه عمارت، چند سال است از سطح هشدار هم گذشته است.
«عمارت» در ۳۰ کیلومتری شهر آمل و در جاده هراز واقع است که بیش از سه دهه محل دفن زباله‌های آمل و چند شهر اطراف بود و شیرابه‌های ناشی از زباله به آب رودخانه هراز نفوذ و به زمین‌های کشاورزی اطراف خسارات جبران ناپذیری وارد کرده است.
شینا انصاری در این زمینه طی اظهارنظری که از رییس سازمان حفاظت محیط زیست کشور بعید بود گفت باید برای آمل، زباله‌گاه جدیدی تعیین شود [خبرگزاری مهر مازندران؛ ۱۶ اسفند؛ کد خبر: ۶۴۰۰۰۹۷]به معنای روشن، با توجه به این‌که عمارت دیگر ظرفیت پذیرش زباله را ندارد، باید یک عمارت دیگر در نقطه‌ای دیگر ایجاد کنیم!
درخصوص این سخن معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور چند نکته را یادآور می‌شویم:
نخست این‌که «لندفیل» یا به تعبیر سرکار خانم انصاری «زباله‌گاه» درحقیقت مکان دپو و دفن غیربهداشتی است که شیرابه آن که حاصل فعل و انفعالات شیمیایی ناشی از قرارگرفتن انواع زباله تَر کنار هم است، در دامن طبیعت رها می‌شود و آب‌های سطحی و زیرزمینی و همچنین خاک را آلوده می‌کند.
دوم این‌که ادعای برخی مدیران که فلان شهر نیاز به لندفیل بهداشتی دارد، از نظر علمی خطاست و ضمن این‌که مروری کوتاه به تجربه انباشت زباله در «انجیل‌سی» بابل و «عمارت» آمل نیز تأیید می‌کند لندفیل بهداشتی از نوع جمعِ نقیضین است مانند «مربّعِ گِرد» که امکان تحقق در دنیای واقعی ندارد.
نکته سوم این‌که اگر امروز مدیران ارشد استان مازندران به این نتیجه رسیدند که پسماند تبدیل به یک «اَبَرچالش» در استان مازندران شده است و رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور نیز روز گذشته همین گزاره را تکرار کرد، به این دلیل است که تقریباً در هر شهر بزرگ استان مازندران، یک لندفیل داریم که شیرابه‌های آن در کناره رودخانه، حاشیه جنگل و چندقدمی دریای مازندران رها است و در چنین شرایطی، بسیار عجیب است که رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور پیشنهاد می‌کند یک لندفیل جدید برای آمل تعیین شود آن هم در شرایطی که همه کارشناسان می‌دانند آسیب زباله‌گاه «عمارت» تا چند دهه آینده همچنان منابع و خاک در جلگه هراز را آلوده خواهد کرد.
نکته مهم بعدی «تفکیک زباله از مبدأ» است که اساساً در دستور کار مدیران استان مازندران طی سه دهه اخیر نبوده و وضعیت امروز استان، نتیجه همین خطای فاحش است، اما آیا آن روز فرا نرسید که یک مدیر مانند کودکِ بی‌آلایشِ داستان «لباس جدید پادشاه» نوشته «هانس کریستین آندرسن» فریاد برآورد و آن حقیقت ساده را جار بزند که مدیریت پسماند با لندفیل دروغ است؟
شینا انصاری در همین سفر صادقانه از استقرار «زباله‌سوز» در استان مازندران انتقاد کرد و آن را راهکاری درست برای حل مشکل زباله ندانست، اما تکرار وی بر ایجاد لندفیل جدید و بی‌توجهی به تفکیک زباله از مبدأ که آن نیز با اطلاع‌رسانی و مشارکت شهروندان ممکن است، معنایی جز نمک‌پاشیدن بر زخم‌های عمیق محیط‌زیست استان مازندران ندارد.
سازمان مدیریت پسماند و شهرداری‌ها تنها کاری که بلدند این است که زباله‌ها را از محل تولید به لندفیل منتقل کنند و مایه حیرت است که اسم این کار را هم گذاشتند «مدیریت پسماند» و نتیجه این شد که هر سال افزون بر زباله‌های شهر به تعداد روستا‌های این استان که به تولیدکننده زباله تبدیل شدند اضافه می‌شود و کامیون‌ها این زباله‌ها را نیز راهی سایت‌های دپو و دفن زباله می‌کنند بی‌خبر از آن‌که طبیعت حساس و شکننده این خطه از شمال کشور، دیگر توانی برای مدیریت پسماند ندارد!
اساساً اگر زباله در مازندران تبدیل به یک ابرچالش شده است، نتیجه وجود لندفیل‌های متعدد است و اگر قرار است یک لندفیل مانند عمارت آمل را تعطیل کنیم و بیست کیلومتر آن‌سوتر لندفیل جدیدی ایجاد کنیم، جز نقطه سرخط کار دیگری کرده‌ایم؟
نکته آخر این‌که آلودگی منابع آبی و خاکی مازندران که ریشه در زباله و پسماند دارد، بسیار جدی‌تر از آن است که از مجاری رسمی اعلام می‌شود و با توجه به سهم و نقش مازندران در تولید بیش از ۵۰ نوع محصول کشاورزی ازجمله برنج و مرکبات بی‌توجهی به آن می‌تواند سونامی سرطان را به‌دنبال داشته باشد و لازم است هم مردم و هم مدیران این خطر را جدی بگیرند و به جای دل‌خوش کردن به لندفیل، آیتم‌های زباله را از هم جدا کنند و تفکیک شده دم در منازل قرار دهند تا آیتم‌های بازیافتی، چون کاغذ، انواع پلاستیک، شیشه و انواع قوطی‌های فلزی به مسیر بازیافت برود و زیرساخت‌هایی برای تبدیل زباله تَر به کود فراهم شود و معنای درست مدیریت پسماند همین است.
