رمزگشایی از رالی بورس؛ جهش موقت یا تولدی دوباره؟

فرارو- شاخص بورس روز سه‌شنبه ۲۷ آذر ۱۴۰۳، به مقدار ۱۲ هزار و ۳۶۸ واحد عقب‌نشینی کرد، اما تقریبا هیچ‌کس دلش نمی‌آید جانب احتیاط را کنار بگذارد و نهایت در توصیف وقایع امروز نوشته‌اند بورس درجا زده است.

به گزارش فرارو؛ مماشات امروز با بورس از اتفاقات روز‌های اخیر سرچشمه می‌گیرد و ثبت شش روز متوالی مثبت در بورس و حضور شاخص کل در ارتفاع تحسین‌برانگیز دو میلیون و ۶۸۶ هزار واحدی، باعث شد افت ناچیز امروز بورس به چشم نیاید و در بیشتر رسانه‌ها و اخبار، وضعیت بورس را با کلمات نرم و مهربان توصیف کنند، اما آیا واقعا بورس تکان خورده و قرار است بالاخره از خواب بیدار شود؟

بورس چگونه روی دور برد افتاد؟

بورس را آخرین مرتبه شنبه و یکشنبه هفته پیش با لباس قرمز دیدیم. شاخص بورس در آن روز‌ها به ترتیب ۳۳ هزار واحد و ۱۶ هزار واحد افت کرد ولی پس از آن جری شد و احتمالا به غیرتش برخورد. شاخص، یکشنبه هفته قبل ۵۴ هزار واحد رشد مثبت را تجربه کرد. روز بعد ۱۲ هزار واحد جلو رفت و چهارشنبه ۲۱ آذر، ۲۴ هزار واحد به ارتفاع شاخص بورس افزوده شد. سبزپوشی بورس در هفته بعد ادامه پیدا کرد تا پس از ثبت رکورد ۵۸ هزار واحدی به عنوان میزان رشد شاخص در روز شنبه ۲۴ آذر، شاهد رشد ۵۲ هزار واحدی و سپس ۳۳ هزار واحدی در روز‌های یکشنبه و دوشنبه باشیم.

بورس روز سه‌شنبه ۲۷ آذر، پس از شش روز متوالی پوشیدن لباس سبز، منفی شد. شاخص ۱۲ هزار واحد عقب رفت تا در ارتفاع دو میلیون و ۶۷۳ هزار واحد آرام بگیرد. نقشه بازار بورس می‌گوید ۶۵ سهم مثبت بوده‌اند و تعدد سهم‌های منفی به ۲۷۲ می‌رسد.

بورس روز سه‌شنبه شاهد ۶۶۱ هزار فقره معامله بود که ارزش آنها روی هم به ۱۷ هزار میلیارد تومان می‌رسد. نماد فارس و پارسیان بیشترین نقش مثبت را بر عملکرد شاخص بورس داشتند، اما در نهایت زور سهم‌های منفی چربید و در صدر آنها فولاد، کاری کردند تا شاخص به اندازه ۴۲ صدم درصد عقب‌نشینی کند یا به روایت رسانه‌ها درجا بزند.

حمایت خبری از بورس تحت تاثیر وقایع مثبت اخیر است. آنهایی که روزانه بورس را دنبال می‌کنند در جریان هستند که روز یکشنبه ۲۷ آبان، شاخص بورس موفق شد پس از حدود چهار ماه کانال ۲.۲ میلیون واحد را پس بگیرد. بورس روز یکشنبه چهارم آذر از مرز ۲.۳ میلیون واحد عبور کرد؛ و دو روز بعد، موفق شد پس از حدود ۱۹ ماه کانال ۲.۴ میلیون واحد را پس بگیرد. شاخص بورس در روز ۱۴ آذر وارد کانال ۲.۵ میلیون واحد شد و روز شنبه ۲۴ آذرماه، برای اولین بار به کانال ۲.۶ میلیون واحد قدم گذاشت. 

آیا می‌توان به رشد بورس اعتماد کرد؟

شاخص بورس آخرین بار در اردیبهشت سال ۱۴۰۲، سقف‌شکنی کرد و حرکت مثبت اخیر مرز و محدوده بازار سهام را گسترش می‌دهد. وضع آنقدر خوب شده که حتی از افزایش ارتفاع بورس تا سقف سه میلیون واحد حرف می‌زنند.

ارزش معاملات خرد بورس روز دوشنبه ۲۶ آذر، صاحب رکورد جدیدی شد و از ۱۸ هزار میلیارد تومان گذشت. حدود ۱۳ هزار میلیارد تومان از این پول، به معاملات خرد اختصاص داشت. ارزش بازار ۱۰ شرکت بزرگ بازار هم حاوی نشانه‌های مثبت است. دست کم پنج نماد بزرگ فعال در بورس و فرابورس، طی پاییز امسال نسبت به پاییز پارسال، با رشد ارزش بازار رو‌به‌رو شده‌اند.

افزایش قیمت دلار، اظهارات مثبت وزیر اقتصاد درباره اجبار بانک‌ها به عرضه بورسی دارایی‌های اضافی و خروج از بنگاه‌داری در سال آینده به اضافه اعلام انصراف رئیس بانک مرکزی از انتشار اوراق گواهی سپرده با نرخ ۳۰ درصد را مهمترین دلایل اوج گرفتن بازار سهام می‌دانند.

آنهایی که با نگاه منفی و دیدگاه بدبینانه وقایع را دنبال می‌کنند، می‌گویند بورس این روز‌ها به‌دلیل پیش‌خورکردن موج تورمی حاصل از افزایش نرخ ارز و افزایش سود شرکت‌های خام‌فروش صادراتی رشد می‌کند. از نظر چنین کارشناسانی، جهش ۵۰ درصدی قیمت دلار نیمایی و عبور آن از محدوده ۶۰ هزار تومان در عرض شش ماه منجر به جهش شاخص بورس شده است، اما آیا این روند مثبت ادامه‌دار است؟

درحال حاضر اتفاق خاصی که باعث شود پاسخ سوال بالا را الزاما مثبت بدانیم، وجود ندارد. عقل و احتیاط حکم می‌کنند رشد اخیر را مقطعی بدانیم و احتمال بدهیم دست به نقدشدن گروهی از سهامداران بیشتر ریشه در هیجانات دارد. اگر بخواهیم صادق باشیم، باید بگوییم تحریک تقاضا و حمایت روانی عموما باعث رشد پایدار بورس نمی‌شود. متعادل‌شدن فضا برای شرکت‌های صادرات‌محور، یکی از سناریو‌های احتمالی است و نمی‌توان آن را پایدار دانست.

رشد بورس به احتمال زیاد تا زمانی که قیمت اکثر سهم‌ها در قیاس با نرخ ارز توافقی، به سطح تعادل برسد ادامه خواهد داشت. از طرف دیگر، چون بورس، نسبت به دیگر بازار‌های سرمایه‌گذاری و حتی تورم دچار عقب‌افتادگی است، سهامداران امید دارند روند حاضر تداوم پیدا کند. در این بازه زمانی قطعا صنایع بالادستی و خام‌فروشی بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند و شرکت‌های صادرات‌محور احتمالا سود دندان‌گیری را به خاطر افزایش نرخ تسعیر ارز تجربه می‌کنند. اما نباید فراموش کرد که جذابیت سهام همین شرکت‌ها در رشد اخیر شاخص بورس نقش داشته و بورس قطعا در مسیر فعلی خود به توقف و اصطلاح، تقریبا چیزی شبیه افت ۱۲ هزار و ۳۶۸ واحدی شاخص کل در روز سه‌شنبه ۲۷ آذر ۱۴۰۳ نیاز پیدا می‌کند.