ایران به مذاکرات آتش‌بس فرصت می‌دهد؛ دوحه، تهران را قانع کرد؟

«به گفته منابع متعدد، به نظر می‌رسد تهران به میانجی‌ها زمان داده تا مذاکرات آتش‌بس را دنبال کنند.»

به گزارش دنیای اقتصاد، رونن برگمن خبرنگار اسرائیلی ۱۶ اوت در نیویورک‌تایمز ادعا کرد: مقامات ایرانی و اسرائیلی گفتند، انتظار می‌رود ایران اقدامات تلافی جویانه برنامه ریزی شده علیه اسرائیل برای ترور یکی از رهبران ارشد حماس در تهران را به تعویق بیندازد تا به میانجی‌گران برای رسیدن به آتش بس و پایان دادن به جنگ در غزه فرصت داده شود.

مقامات ارشد آمریکایی، اسرائیلی، مصری و قطری روز جمعه برای دومین روز از مذاکرات در دوحه پایتخت قطر، در تلاش برای حل شکاف‌های باقی‌مانده بین اسرائیل و حماس دیدار کردند. با پایان یافتن این مذاکرات، بیانیه مشترک ایالات متحده، مصر و قطر اعلام کرد که یک پیشنهاد «پل زنی» به هر دو طرف ارائه شده است.

انتظار می‌رود که مقامات ارشد این سه دولت، قبل از پایان هفته آینده در قاهره دوباره تشکیل جلسه دهند. هنوز مشخص نیست که آیا این جدول زمانی، ارزیابی‌های ایران را تغییر می‌دهد یا خیر. برای بیش از دو هفته، منطقه مشتاقانه منتظر انتقام به رهبری ایران برای ترور اسماعیل هنیه رهبر شاخه سیاسی حماس و فؤاد شکر یکی از فرماندهان ارشد حزب الله مورد حمایت ایران بوده است. ایران و حزب الله هر دو وعده انتقام داده‌اند و ترس از جنگ همه‌جانبه منطقه‌ای را افزایش داده اند.

پس از پایان اولین روز مذاکرات در پنج‌شنبه شب، محمد بن عبدالرحمن آل‌ثانی نخست‌وزیر قطر با علی باقری کنی، سرپرست وزارت امور خارجه ایران به‌صورت تلفنی تماس گرفت. به گفته دو مقام ایرانی و سه مقام دیگر آشنا با این تماس که نخواستند نامشان فاش شود، آل‌ثانی ایران را تشویق کرد تا از هرگونه تشدید تنش با توجه به مذاکرات آتش‌بس در دوحه خودداری کند.

به ادعای پنج مقام، تا روز جمعه، برخی منابع ارزیابی کرده بودند که حزب الله و ایران سطح هوشیاری واحد‌های موشکی خود را کاهش داده‌اند. مقامات گفتند که اسرائیل اکنون بر این باور است که پاسخ ایران - که ظاهرا چند بار به تعویق افتاده است - در تاریخ بعدی انجام خواهد شد. مقامات هشدار داده‌اند که ارزیابی‌های آن‌ها با توجه به سیال بودن رویداد‌ها به سرعت در حال تغییر است. اطلاعات پراکنده بوده و مرتبا تغییر می‌کند و ایران و حزب الله مدام در حال ارزیابی وضعیت هستند.

وزارت امور خارجه قطر در بیانیه‌ای اعلام کرد که آل ثانی روز جمعه پس از پایان مذاکرات در دوحه بار دیگر با باقری کنی صحبت کرد. این وزارتخانه گفت که هر دو مقام ارشد بر نیاز به «آرامش و کاهش تنش در منطقه» تاکید کردند.

باقری شامگاه جمعه و در صفحه شخصی خود در ایکس نوشت: «محمد بن عبدالرحمن آل ثانی با اشاره به روند و نتایج مذاکرات، آخرین مسائل و موانع موجود در مسیر دستیابی به توافقی را که نقطه اطمینان بخشی برای توقف جنایت رژیم اشغالگر در غزه باشد، تبیین کرد.»

دیپلمات ارشد ایران در ادامه نوشت: «با اشاره به سرشت تجاوزگری و خوی جنایت پیشگی صهیونیست‌ها در غزه، در خصوص فریبکاری و بدعهدی باند جنایتکار حاکم بر تل آویو و مهم‌ترین حامی آن‌ها یعنی آمریکا در میز مذاکرات هشدار دادم.»

ترس از درگیری منطقه‌ای گسترده‌تر، ویرانی‌های ناشی از حمله اسرائیل به غزه را که ده‌ها‌ هزار فلسطینی را کشته و بخش‌های وسیعی از این منطقه را ویران کرده است، تهدید می‌کند. به گفته مقامات اسرائیلی، رژیم صهیونیستی جنگ را پس از حمله غافلگیرانه حماس به جنوب اسرائیل آغاز کرد که به گفته مقامات اسرائیلی، حدود ۱۲۰۰ نفر را کشت و ۲۵۰ نفر دیگر نیز ربوده شدند.

اسرائیل و حماس ماه‌ها است که بر سر یک توافق آتش بس سه مرحله‌ای مذاکره می‌کنند که منجر به آزادی تدریجی ۱۱۵ گروگان زنده و مرده باقی مانده در غزه برای فلسطین می‌شود. بر اساس مفاد این توافق، اسرائیل نیرو‌های خود را از غزه خارج خواهد کرد و هر دو طرف در نهایت به یک آتش‌بس دائمی دست خواهند یافت. با وجود دور‌های مکرر مذاکرات، چند نقطه اصلی اختلاف بین اسرائیل و حماس حل نشده باقی مانده است. حماس از شرکت در آخرین دور مذاکرات که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل آن را تاکتیک به تعویق انداختن نامیده، خودداری کرد.

اما به گفته مقامات آگاه، مقامات حماس ابراز تمایل کرده‌اند که اگر پیشرفت قابل‌توجهی در این نشست حاصل شود، با میانجی‌ها صحبت کنند. نتانیاهو در هفته‌های اخیر شرایط اسرائیل را برای توافق سخت‌تر کرده است، از جمله خواستار ماندن نیرو‌های اسرائیلی در سمت غزه در مرز خود با مصر با ادعای جلوگیری از تسلیح مجدد حماس شده است.

طی چند روز گذشته، دیپلمات‌های غربی بار‌ها در تلاش برای جلوگیری از تشدید تنش‌های پیش‌بینی شده بین اسرائیل و ایران به منطقه سفر کردند. روز جمعه وزرای خارجه بریتانیا و فرانسه برای گفتگو در مورد مذاکرات آتش‌بس و همچنین تلاش برای جلوگیری از جنگ همه‌جانبه بین اسرائیل و حزب الله وارد اسرائیل شدند.

به گزارش رسانه‌های دولتی لبنان، بدر عبدالعاطی، وزیر امور خارجه مصر که روز جمعه با مقامات لبنانی در بیروت دیدار کرد، گفت که آتش‌بس در غزه «پایه‌ای برای توقف تشدید تنش» در منطقه است و آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، اعلام کرد که نهمین سفر خود را به منطقه از زمان آغاز جنگ غزه در بیش از ۱۰ ماه گذشته انجام خواهد داد. دفتر نخست‌وزیر اسرائیل اعلام کرد که نتانیاهو روز دوشنبه با بلینکن دیدار خواهد کرد.