از کاکائو تا فشار خون و کلسترول!

یک متا مطالعه جدید از کارآزمایی‌های تصادفی کنترل شده به بررسی تاثیر مصرف کاکائو بر عوامل خطر بیماری‌های قلبی و عروقی می‌پردازد. البته دقت داشته باشید که درباره کاکائو باکیفیت و به دور از هزار و یک افزودنی غیر مجاز در راستای کسب سود بیشتر صحبت می‌کنیم.

به گزارش عصرایران، لازم به ذکر است که بر اساس نتایج به دست آمده مصرف کاکائو با درجات مختلف بهبود سطح کلسترول تام و کلسترول LDL یا "بد"، فشار خون سیستولیک و دیاستولیک و همچنین قند خون ناشتا همراه بود. همه این‌ها عوامل خطر مهم برای بیماری‌های قلبی یا قلبی عروقی هستند.

محققان همچنین دریافتند که مصرف کاکائو هیچ تاثیری بر وزن بدن، شاخص توده بدنی (BMI)، اندازه دور کمر، سطح تری گلیسیرید، کلسترول HDL یا "خوب" و HbA۱c؛ یک نشانگر مهم زیستی دیابت، از خود نشان نمی‌دهد.

این متا مطالعه ۳۱ کارآزمایی تصادفی و کنترل شده که عوامل خطر فوق را ردیابی می‌کردند، تجزیه و تحلیل کرد. کارآزمایی‌هایی که برای تجزیه و تحلیل واجد شرایط تشخیص داده شدند، مجموعا شامل ۱۹۸۶ شرکت کننده بودند. به طور کلی، گروه مداخله شامل ۱۱۱۰ شرکت کننده بود که حداقل به مدت چهار هفته عصاره کاکائو یا شکلات تلخ با محتوای کاکائو ۷۰ درصد یا بالاتر مصرف کردند. گروه کنترل نیز شامل ۸۷۶ شرکت کننده بود که دارونما یا شکلات شیری حاوی کمتر از ۷۰ درصد کاکائو مصرف کردند.

افرادی که برای شرکت در این پژوهش انتخاب شده بودند، همگی ۱۸ سال یا بیشتر سن داشتند. از ۳۱ مطالعه مورد تجزیه و تحلیل، چهار مطالعه فقط شامل افراد مسن و پنج مطالعه نیز صرفا متشکل از بزرگسالان جوان‌تر بودند.

اکثر مطالعات شامل شرکت کنندگانی با یک یا چند وضعیت سلامتی، از جمله سندرم متابولیک، دیس لیپیدمی، فشار خون بالا، اضافه وزن، دیابت نوع ۲ و مقاومت به انسولین بودند. ۱۳ مطالعه باقی مانده هم فقط شرکت کنندگان سالمی را شامل می‌شدند که فاکتور‌های خطر شناخته شده برای امراض قلبی عروقی نداشتند.

یافته‌های مطالعه موارد زیر را نشان دادند:

- کاهش ۸.۳۵ میلی گرم در دسی لیتر در کلسترول تام

- کاهش ۹.۴۷ میلی گرم در دسی لیتر در کلسترول LDL

- کاهش ۴.۹۱ میلی گرم در دسی لیتر در قند خون ناشتا

- کاهش ۲.۵۲ میلی متر جیوه در فشار خون سیستولیک

- کاهش ۱.۵۸ میلی متر جیوه در فشار خون دیاستولیک

گفتنی است که این مطالعه توسط انتشارات MDPI در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.

چگونه رژیم غذایی بر خطر بیماری‌های قلبی تاثیر می‌گذارد؟

بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا، بیماری‌های قلبی عامل اصلی مرگ و میر در همه گروه‌های جمعیتی به شمار می‌روند و طبق آمار در سال ۲۰۲۱ از هر پنج مورد مرگ و میر، مسئول از بین رفتن یک نفر در این کشور بوده اند. این امراض به زنان، مردان و هر گروه قومی و نژادی ضربه می‌زنند. هر ۳۳ ثانیه یک نفر در آمریکا بر اثر بیماری‌های قلبی عروقی جان خود را از دست می‌دهد.

رژیم غذایی به شدت بر امراض قلبی عروقی اثر دارد. در همین راستا انجمن قلب آمریکا بر اهمیت پیروی از یک عمر تغذیه خوب به عنوان یک دفاع قوی در برابر مشکلات قلبی تاکید می‌کند.

در میان مواد غذایی منحصر به فردی که به خصوص برای قلب مطرح هستند، نباید از فواید جادویی کاکائو به واسطه ترکیبات مفید آن غافل شد. کاکائو منبع خوبی از کاتچین‌ها و سایر ترکیبات پلی فنلی مانند فلاوانول‌ها است که به دلیل خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی خود بسیار شناخته شده هستند و می‌توانند از سلامت دستگاه قلب و عروق حمایت کنند.

اپی کاتچین، ترکیبی است که به حمایت از استخر‌های غنی از اکسید نیتریک در بدن کمک می‌کند و به حفاظت از سلامت قلب و عروق خونی یاری می‌رساند.

دکتر جین مورگان، متخصص قلب، فهرستی از مواد غذایی سالم برای قلب را ارائه می‌دهد: «ماهی چرب، روغن زیتون، آجیل، انواع توت، لوبیا، سبزیجات با برگ سبز، غلات کامل».

اما قوی‌ترین نسخه برای سلامت قلب به قرار زیر خواهد بود:

یک رژیم غذایی متنوع و کامل از نظر مواد مغذی شامل میوه ها، سبزیجات، ماهی‌های چرب، آجیل، پروتئین بدون چربی و غلات کامل، طیف وسیع تری از مواد مغذی و ترکیبات محافظ در برابر بیماری‌های قلبی عروقی را فراهم می‌کند. بنابراین، مهم است که کاکائو را "به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم برای قلب به جای یک اقدام محافظتی مستقل در برابر امراض قلبی" در نظر بگیریم.

با این حال، مصرف بیش از حد شکلات از هر نوع، از جمله شکلات تلخ، "می تواند منجر به مصرف بالای قند و چربی اشباع شود که آن هم به نوبه خود بر سلامت قلب تاثیر منفی خواهد داشت؛ بنابراین رعایت مقادیر سالم و عدم زیاده روی همواره ضروری است. "

نکته‌ای مهم

مورگان گفت: "حتی کاهش ۲.۵۲ میلی متر جیوه در فشار خون سیستولیک و ۱.۵۸ میلی متر جیوه در فشار خون دیاستولیک نیز بسیار مثبت است. "

وی همچنین نسبت به مقادیر مختلف کاکائو مصرفی و منابع نامشخص آن‌ها ابراز نگرانی کرده است.

مورگان خاطرنشان کرد که میزان کاکائو مصرفی افراد بسیار متفاوت است: از ۱.۴ گرم در روز تا ۵۰ گرم در روز. علاوه بر این، فرآورده‌های متعدد حاوی کاکائو از نوشیدنی‌ها گرفته تا شکلات‌ها و غیره، با مقادیر متفاوتی از مواد دیگر مانند شیر و شکر همراه می‌شوند که می‌توانند مشکلات زیادی را برای مصرف کننده به ویژه در صورت مصرف بیش از حد ایجاد کنند.

این موضوع همچنین باعث ایجاد ناهماهنگی در فرآیند‌های تولید کاکائو می‌شود. توجه به این نکته مهم است که میزان در دسترس بودن اپی کاتچین در محصولات کاکائو می‌تواند تحت تاثیر شرایط پردازش و نگهداری قرار گیرد، زیرا به گرما حساس است و اگر طی فرآیند تولید با دقت مورد استفاده قرار نگیرد، می‌تواند دستخوش تخریب شود.

اگر درگیر نشانه‌های یک بیماری هستید پیش از مصرف هرگونه ماده غذایی جدید یا تغییرات در نوع خوراکی‌ها خود حتما با پزشک متخصص مشورت کنید.