بهانه‌ای به اسم سقوط هلیکوپتر

رقابت‌های لیگ برتر فوتبال ایران این روز‌ها به اوج حساسیت رسیده و علاقه‌مندان به دو باشگاه مطرح پایتخت برای رسیدن به یک قهرمانی دیگر در این لیگ لحظه‌شماری می‌کنند. شرایط به قدری حساس و مهیج شده که نگاه بسیاری از رسانه‌ها و نهاد‌ها را معطوف به خود کند، ولی نباید از یاد برد که در کنار این حساسیت، همچنان مهم‌ترین موضوع این رشته ورزشی در ایران فساد است.

به‌تازگی به لطف رسیدگی نهاد‌های بازرسی به یک پرونده عجیب‌و‌غریب در این زمینه، مشخص شده که یکی از باشگاه‌های شهرستانی برای رسیدن به اهدافی که در سر داشته، رو به پرداخت رشوه آورده است. البته این فقط ظاهر ماجراست، چون وقتی پای ردوبدل‌شدن غیرقانونی پول و سکه به میان می‌آید، قطعا یک «جریان» در رأس امور قرار می‌گیرد تا بتوان به این سادگی موضوع را پیش برد. پرونده یادشده درباره باشگاه مس رفسنجان است و آن‌طور که عنوان شده، بحث رشوه هم مربوط به سال ۱۴۰۰ است. در‌این‌بین چندین نفر هم به دادگاه فراخوانده شده و آن‌ها هم پس از ارائه توضیحاتی، بدون آنکه حکم بازداشتی برای‌شان صادر شود، دادگاه را ترک کرده‌اند.

حضور سه نفر از اعضای فدراسیون فوتبال ایران در این بده‌بستان‌ها از آن دست زنگ خطری است که می‌تواند همه چیز را در این فوتبال زیر سؤال ببرد. آن‌طور که عنوان شده، هر سه نفر سمت‌های مهمی در فدراسیون داشته و به‌تازگی از حضورشان در این نهاد جلوگیری شده است. هرچند که شایعه شد آن‌ها استعفا داده و رفته‌اند، ولی بعد‌ها خبر رسید که با وجود نوشتن استعفا در دفتر کارشان حضور پیدا کرده‌اند. به غیر از این موارد، اسم یکی، دو چهره رسانه‌ای هم به میان آمده که آن‌ها هم به فراخور حال برای ارائه توضیحات احضار شده‌اند.

موضوع اولی که در‌این‌میان مطرح شده، بحث اتهام این چهره‌هاست. آن‌ها متهم به دریافت سکه برای پیشبرد اهداف باشگاه یادشده هستند. در روز‌های نخست در تلاشی برای کوچک‌نمایی این فساد عنوان شد که مثلا سه نفری که در فدراسیون فوتبال حضور داشته‌اند، نفری ۲۵ سکه دریافت کرده‌اند.

اگرچه همان روز‌های نخست می‌شد حدس زد که تعداد این سکه‌ها با حجم فساد رخ‌داده اصلا برابر نیست، ولی مسئولان توضیح بیشتری در این زمینه ندادند. آن روز‌ها شایعه شده بود که بحث درباره ۷۵ یا صد سکه نیست و پای ناپدیدشدن تقریبی ۲۰۰ میلیارد تومان در میان است. باوجود‌این مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال ایران، با بیان اینکه افراد یادشده متهم به دریافت ۲۵ سکه هستند، تلاش کرد خیلی سریع از کنار این اتفاق رخ‌داده عبور کند.

در چنین گیروداری که بسیاری از رسانه‌ها در تلاش برای تاباندن نوری بر این تاریکی و ابهام بودند، ناگهان حادثه سقوط هلیکوپتر ریاست‌جمهوری و هیئت همراه رخ داد که همه چیز را در کشور تحت تأثیر خود گذاشت. حالا که کشور از آن روز‌ها فاصله گرفته و همان طور که رهبری اشاره داشته‌اند تا بدون ایجاد خللی در امور، شرایط مدیریت شود، نباید به‌سادگی از کنار اتفاق رخ‌داده در فوتبال عبور کرد.

واقعیت این است که جریانی پس از سانحه هلیکوپتر در پی فراموشی یا کم‌رنگ‌کردن ماجرای فساد در فوتبال ایران هستند و بدشان نمی‌آید کسی پیگیر این داستان نشود. فساد مطرح‌شده اگرچه ریشه در سال ۱۴۰۰ دارد، ولی بعید است که فقط محدود به همان سال باشد؛ به‌ویژه آنکه چهره‌های متهم اولیه، سال‌ها در فدراسیون فوتبال حضور داشته و حتی تا همین یکی، دو ماه قبل هم همچنان بر مسند قدرت بوده‌اند. شایعات دیگری که از این پرونده به بیرون درز کرده، این است که پای افراد بیشتری گیر است و این ماجرا قرار نیست به چهار یا پنج نفر ختم شود.

حتی همین روز گذشته، خبرگزاری ایسنا دوباره پرده‌ای جدید از این فاجعه گشوده که نشان می‌دهد ۴۰۰ سکه به‌عنوان رشوه پرداخت شده است. در لابه‌لای همین گزارش به مفقودشدن ۲۲۰ میلیارد تومان هم اشاره شده که ناگفته پیداست حجم فسادی که فقط در یک پرونده فوتبالی رخ داده، چه عظمت عجیب‌وغریبی دارد. دراین‌بین تحقیقات اهمیت زیادی پیدا می‌کند و اگر اتهام افراد یادشده ثابت شود، باید همدستان آن‌ها و همچنین دیگر پرونده‌های مشابه هم ارزیابی شود. واضح است که اگر شعار مسئولان ایرانی مبارزه با فساد در همه سطوح است، نباید اهمالی در این پرونده و پرونده‌های مشابه رخ دهد.

ضمن اینکه شفاف‌سازی و اطلاع‌رسانی هم اهمیت زیادی پیدا می‌کند. تجربه‌های مشابه نشان داده که پیگیری در سکوت و خفای چنین پرونده‌هایی به پرورش بیشتر باند فساد و افراد درگیر در این پرونده دامن زده است. پس در اولین گام پسندیده است که نهاد‌های بازرسی و امنیتی، اجازه ندهند ماجرای سقوط هلیکوپتر، بررسی چنین پرونده‌هایی را به حاشیه رانده یا از شدت پیگیری‌اش کاسته شود. برعکس اگر اصرار بر تحقق شعار‌های سر داده‌شده است، باید به صورت ضربتی به چنین پرونده‌ای رسیدگی شود و با انتشار جزئیات آن، سخت‌ترین جریمه برای افراد درگیر در این پرونده در نظر گرفته شود.

بدیهی است که با چنین فرمولی می‌توان اعتماد کم‌رنگ‌شده در برخورد با پرونده‌های فساد را رنگ و رو بخشید. پس، فردا که نه، از همین امروز نهاد‌های ناظر باید به انتشار اقداماتی که در این زمینه انجام شده، کوشا باشند تا دست‌کم برای یک بار و در یک پرونده هم که شده، به ماجرای فساد در فوتبال و تنبیه متهمانش، به صورت کامل رسیدگی شود.