کدام خوردنی‌ها حاوی مواد شیمیایی ماندگارند؟

متخصصان آمریکایی در یک مطالعه تازه از بیش از ۷۰۰ نفر سوالاتی در مورد رژیم غذایی‌شان پرسیدند، از جمله اینکه چه مواد غذایی و نوشیدنی‌های خاصی را مصرف می‌کنند (مانند سبزیجات، نان، نوشابه‌های انرژی‌زا، شیر و چای) و سپس سطح مواد شیمیایی ماندگار در خون آن‌ها را آزمایش کردند.

به گزارش ایسنا، متخصصان همچنین از شرکت‌کنندگان در تحقیق پرسیدند که چقدر غذای آماده در خانه، مغازه فست‌فود یا رستوران غیرفست‌فودی می‌خورند. آن‌ها از این اطلاعات برای بررسی این فرضیه استفاده کردند که افراد تا چه میزان با بسته‌بندی مواد غذایی حاوی مواد شیمیایی ماندگار در تماس بوده‌اند.

سال‌هاست که دانشمندان درباره «مواد شیمیایی ماندگار» هشدار می‌دهند. این ترکیبات پرمصرف شامل مشتقات پلی‌فلوروالکیل، دسته‌ای از مواد شیمیایی ساخته دست بشر هستند که چندین دهه است در طیف گسترده‌ای از صنایع برای مقاوم‌سازی محصولات در برابر گرما، آب، چربی و لکه‌ها استفاده می‌شوند.

در ۸۰ سال گذشته مشتقات بسیاری از این ترکیبات ساخته شده‌اند که در تولید هزاران کالای مصرفی روزمره از ظروف غذای یک‌بار مصرف گرفته تا کف ضد حریق (کپسول آتش‌نشانی) استفاده می‌شوند.

این ترکیبات که امروزه ردپایی از آن‌ها حتی دورافتاده‌ترین مکان‌های کره خاکی از جمله در بدن خرس‌های قطبی در قطب شمال نیز یافت شده است، به دلیل پیوند‌های بسیار قوی فلوئور-کربن در بدن ما تجزیه نمی‌شوند و می‌توانند تا ده‌ها هزار سال در محیط زیست باقی بمانند. به همین علت نیز مواد شیمیایی «ماندگار» لقب گرفته‌اند.

مطالعات نشان داده‌اند که آن‌ها می‌توانند هورمون‌ها را مختل کرده، استخوان‌ها را تضعیف کنند یا خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها را افزایش دهند. آن‌ها همچنین با انواع سرطان، نقایص مادرزادی، بیماری‌های کلیوی و سایر مشکلات جدی سلامت مرتبط هستند.

یافته‌های مطالعه تازه نشان داده است که مصرف مقادیر زیاد چای، گوشت‌های فرآوری شده و غذا‌های آماده خارج از خانه با افزایش سطح مواد شیمیایی ماندگار در بدن در طول زمان مرتبط است.

در واقع شرکت‌کنندگانی که بیشتر چای، هات‌داگ و گوشت‌های فرآوری‌شده مصرف می‌کردند، سطح مواد شیمیایی ماندگار بالاتری در خون خود داشتند.

با این حال، برخی از غذا‌ها تنها زمانی با سطوح بالاتر این ماده شیمیایی مرتبط بودند که خارج از خانه تهیه می‌شدند. افرادی که غذا‌هایی مانند سیب‌زمینی سرخ‌کرده یا پیتزای تهیه‌شده در رستوران‌ها را می‌خوردند، سطوح بیشتری از مواد شیمیایی ماندگار را در خون خود نشان دادند. متخصصان می‌گویند دریافته‌اند که این مشکل عمدتا در فرآیند بسته‌بندی محصولات غذایی ایجاد می‌شود.

به عنوان مثال، آن‌ها تصور می‌کنند که ارتباط بین چای و سطوح بالای مواد شیمیایی ماندگار به خاطر کیسه‌ای است که چای در آن قرار داده می‌شود. گوشت‌های فرآوری‌شده نیز با بسیاری از راه‌های احتمالی برای آلودگی در فرآیند تولید، چندان تعجب‌برانگیز نیست.

«هیلی همپسون»، محقق مقطع دکترا در دانشکده پزشکی کک کالیفرنیای جنوبی و نویسنده اصلی این مطالعه در این باره می‌گوید: حتی غذا‌هایی که از نظر متابولیک کاملاً سالم هستند نیز می‌توانند به مواد شیمیایی ماندگار آلوده شوند.

نویسندگان این مطالعه می‌گویند هدف آزمایش آن‌ها لزوماً تعیین این نیست که کدام غذا‌ها «سالم» هستند و کدام‌ها نیستند، بلکه هدف این است که بفهمند کدام غذا‌ها ممکن است به آزمایش بیشتری نیاز داشته باشند تا نظارت شود که آلودگی‌شان از کجا آمده است.

بسیاری از تحقیقات قبلی بر وجود این ترکیبات ماندگار در آب متمرکز شده بودند، اما دانشمندان اکنون می‌گویند غذای آلوده احتمالاً تهدید بزرگتری برای سلامت انسان است.

برخی از بدترین منابع آلودگی در مواد غذایی عبارتند از برخی از کاغذ‌ها و پلاستیک‌های بسته‌بندی، آفت‌کش‌ها و همچنین کود‌های آلوده به مواد شیمیایی ماندگار که برای تقویت رشد محصولات غذایی استفاده می‌شوند.

نتایج مطالعات تازه در نشریه علمی «Environment International» منتشر شده است.