زخمی شایع در دستگاه گوارش؛ درمان و پیشگیری

در برنامه ضربان شبکه سلامت سیما، محمد امانی، متخصص بیماری‌های گوارش و کبد و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، در خصوص زخم معده و روش‌های پیشگیری از آن به گفت‌وگو پرداخت.

به گزارش باشگاه خبرنگاران، این استاد دانشگاه با بیان این مطلب که زخم‌های معده به دو نوع زخم معده و زخم اثنی عشر گفته می‌شود، افزود: درد‌های معده ممکن است مختص دستگاه گوارش نباشد و به اعضای دیگر بدن مانند: قلب، کیسه صفرا، کبد و لوزالمعده مربوط باشد.

وی شایع‌ترین علت درد‌های معده را، دلایل عصبی و تنش‌های روحی دانست که می‌تواند باعث افزایش اسید معده و ایجاد التهاب و درد در این عضو شود.

این استاد دانشگاه افزود: این زخم‌ها بسته به محلشان، به چند دسته تقسیم بندی می‌شوند؛ دسته اول زخم‌هایی که به سمت مری کشیده می‌شوند، که به دنبال رفلاکس‌های طولانی مدت ایجاد می‌گردند، که شایع‌ترین علت این نوع زخم ها، افزایش وزن و چاقی است. دسته بعدی زخم‌ها، زخم‌های اثنی عشر هستند، که معمولاً خوش خیم هستند و به دنبال ابتلا به میکروب هلیکوباکتر پیلوری و یا مصرف دارو‌هایی مانند: آسپرین و یا دارو‌های کنترل کننده درد ایجاد می‌شوند.

وی به افرادی که لازم است در زمان طولانی دارو‌های ضد درد مصرف کنند، گفت: حتماً با پزشک خود، در خصوص مصرف دارو‌های معده هماهنگ باشند.

میهمان برنامه ادامه داد: زخم‌های داخل معده، بیشتر ناشی از ابتلا به میکروب هلیکوباکتر پیلوری است. مصرف الکل، سیگار و دارو‌های مسکن نیز از جمله دیگر دلایل بروز زخم‌های معده هستند.

وی یادآور شد: هلیکوباکتر پیلوری تنها میکروبی است که می‌تواند در محیط معده زنده بماند (اکثر میکروب‌ها با ورود به معده توسط اسید معده از بین می‌روند).

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران یادآور شد: ۶۰ درصد جمعیت کشور به میکروب هلیکوباکترپیلوری آلوده هستند، به طوری که در افراد بزرگسال، بین هر دو نفر یک نفر آلوده به این میکروب است، قابل توجه است که این افراد معمولا بدون علامت هستند. این میکروب از طریق ترشحات دهانی و یا غذای آلوده به آن انتقال می‌یابد و با قرار گرفتن طولانی مدت در محیط معده، باعث، ایجاد التهاب (گاستریت) می‌شود.

وی علائم شایع زخم معده را شامل: احساس سنگینی، اسپاسم و درد در معده، تهوع و استفراغ، بوی بد دهان، تغییر در اشتها، نفخ، مدفوع سیاه رنگ و...، دانست و گفت: این درد‌ها می‌تواند نیمه شب فرد را از خواب بیدار کند. یکی دیگر از عوارض زخم‌های معده خونریزی معده است که ممکن است با استفراغ خونی و یا دفع مدفوع تیره رنگ همراه باشد.

وی به افراد توصیه کرد: با دیدن چنین علائمی، سریعا با مراجعه به پزشک متخصص گوارش، اقدامات تشخیصی لازم را به عمل آورید.

این استاد دانشگاه افزود: پس از درمان دارویی زخم معده، لازم است همراه با کنترل علت و داشتن رژیم غذایی سالم، از بازگشت بیماری جلوگیری کرد.

وی توصیه کرد: این افراد باید از خوردن غذای ترش و تند پرهیز کنند. ترشیجات، نوشابه‌های گازدار، ادویه‌جات و سبزیجات تند مانند: پیازچه، تربچه و سیر خام را با احتیاط بیشتری مصرف کنند. همچنین بهتر است رژیم غذایی کم حجم و در تعداد دفعات بیشتری داشته باشند.

میهمان برنامه در پاسخ به این سوال که بین زخم معده و بدخیمی‌های معده تا چه میزان ارتباط وجود دارد، گفت: نکته مهم این است که پس از درمان زخم معده، حتماً نیاز به پیگیری است، بیش از ۹۹ درصد این زخم‌ها پس از درمان، بطور کامل بهبود می‌یابند، اما در عده محدودی از جمله مصرف کنندگان الکل و سیگار و همچنین در افراد با سوابق مثبت خانوادگی، احتمال ابتلا به سرطان وجود دارد.

وی همچنین تاکید کرد: اگر فردی میکروب معده داشت، سایر افراد خانواده نیز باید تحت آزمایش قرار گیرند و در صورت مثبت بودن همگی با هم درمان شوند.