چهرههای تأییدکننده با دریافت مبالغ هنگفت اقدام به تبلیغ و تأیید کالا و خدمات میکنند و به علت فقدان نص صریح قانونی در زمینه مسئولیت حقوقی حاکم بر فعالیت آنها، تا حد زیادی از مسئولیت حقوقی اظهارات خلاف واقع یا فریبنده تبلیغاتی مصون بودهاند.
به گزارش شرق، تأییدکننده به معنی شخص حقیقی و حقوقی یا سازمانی به غیر از سفارشدهنده آگهی است که کالاها یا خدمات را با نام یا تصویر خود معرفی و تأیید میکند. سلبریتیهای تبلیغکننده به نوعی رابط میان تولیدکنندگان و مصرفکنندگان هستند و اغلب به دلیل سبک زندگی و شغلی خود پیوند عاطفی قوی با مصرفکنندگان ایجاد میکنند. از نظر قواعد حقوقی کسی که درباره کیفیت و سلامت کالایی اظهارنظر و به نوعی آن را تأیید میکند، در صورت اثبات کذببودن ادعا و ایراد خسارت به مصرفکننده مسئول تلقی میشود.
در قضیه کوروش کمپانی نیز با توجه به اینکه افراد مشهوری این کمپانی را تأیید و تبلیغ کردهاند و موجب ورود ضرر و زیان مادی و معنوی زیادی به شهروندان شدهاند، میتوان ضرر را به دلایل زیر منتسب به سلبریتیها دانست.
منبع پولهایی که سلبریتیها بابت تبلیغ از کمپانی کوروش دریافت کردهاند چه بوده است؟ در واقع این پولها همان پولهایی است مردم با اعتماد به این افراد مشهور به حساب شرکت واریز میکردهاند. به عبارت دیگر علاوه بر شرکت سلبریتی نیز از این منافع برخوردار میشده است؛ بنابراین، چون این اشخاص از طریق تبلیغ شرکت کوروش سود میبردند، بر اساس قاعده فقهی «من له الغنم فله الغرم» در برابر خسارتهای وارده به مردم نیز پاسخگو باشند.
در این قضیه انتساب تخلف به شرکت مانع انتساب مسئولیت به شخص دیگر نیست. درست است که شخص مشهور حق دارد از حق شهرت خود استفاده کند و از راه تبلیغات کسب درآمد کند، ولی باید مسئولیتهای ناشی از فریبدادن مخاطبین خود را بپذیرد.
نکتهای که در این میان قابل ذکر است، این است که ممکن است ادعا شود خود این افراد مشهور هیچ اطلاعی از ضرری که این شرکت به مردم وارد کرده، نداشتند و به نوعی خودشان نیز قربانی این شرکت بودهاند در پاسخ به این موضوع میتوان گفت اگر سلبریتیهایی که اقدام به تبلیغ این شرکت کردهاند، علم به ماهیت این شرکت و قصد این شرکت در فریب مردم داشته باشند، بیشک دارای مسئولیت کیفری اعم از حبس و... هستند.
درست است که در صورت جاهلبودن به موضوع از مسئولیت کیفری در امان میمانند، اما نمیتوانند برای رفع مسئولیت مدنی خود به جهل و عدم اطلاعشان از ماهیت شرکت استناد کنند. در حقوق ایران اگر شخصی با اعمالی موجب فریب دیگران و ورود ضرر شود مسئولیت مدنی دارد و باید جبران خسارت کند، حتی اگر خودش جاهل به موضوع و فریبخورده باشد.