کرملین آماده استفاده از بمب هسته‌ای می‌شود؟

جنگ در اوکراین اعتماد روسیه به نیرو‌های متعارف خود را کاهش داده و اهمیت سلاح‌های هسته‌ای غیراستراتژیک را برای مسکو به عنوان ابزاری برای بازدارندگی و شکست ناتو در درگیری احتمالی آینده افزایش داده است.

به گزارش اکوایران به نقل از رویترز، یک اندیشکده غربی روز دوشنبه اعلام کرد که جنگ در اوکراین اعتماد روسیه به نیرو‌های متعارف خود را کاهش داده و اهمیت سلاح‌های هسته‌ای غیراستراتژیک (NSNWs) را برای مسکو به عنوان ابزاری برای بازدارندگی و شکست ناتو در درگیری احتمالی آینده افزایش داده است.

ان‌اس‌ان‌دابلیو شامل تمام سلاح‌های هسته‌ای با برد تا ۵۵۰۰ کیلومتر است، که با سلاح‌های تاکتیکی طراحی شده برای استفاده در میدان جنگ شروع می‌شود، برخلاف سلاح‌های هسته‌ای استراتژیک با برد بلندتر که روسیه یا ایالات متحده می‌توانند برای حمله به سرزمین یکدیگر استفاده کنند.

گزارش روز دوشنبه مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک (IISS) این سوال را مطرح کرد که آیا روسیه ممکن است جرات کند یک NSNW را با این باور که غرب اراده لازم برای ارائه پاسخ هسته‌ای را ندارد، شلیک کند.

 در این تحلیل آمده است: «ادراک روسیه از فقدان اراده معتبر غربی برای استفاده از سلاح‌های هسته‌ای یا پذیرش تلفات در درگیری‌ها، افکار و دکترین تهاجمی روسیه در NSNW را بیشتر تقویت می‌کند.»

در این بیانیه آمده است که منطق استفاده از NSNW تشدید درگیری به شیوه‌ای کنترل شده است، «یا برای جلوگیری از درگیری ایالات‌متحده و ناتو، یا برای وادار کردن آن‌ها به پایان دادن به جنگ با شرایط روسیه.»

مسکو تهدیدات هسته‌ای را رد می‌کند، اما چندین نمونه از اظهارات رئیس‌جمهور ولادیمیر پوتین از زمان شروع جنگ در اوکراین، در غرب به این صورت تفسیر شده است. اظهاراتی همچون سخنان او در روز اول تهاجم روسیه، در مورد «عواقبی که شما هرگز در تاریخ خود با آن مواجه نشده‌اید» برای هر کسی که سعی در مانع ایجاد کردن یا تهدید روسیه دارد.

با این حال، هشدار‌های او مانع از ارائه کمک‌های نظامی گسترده به اوکراین از جمله سامانه‌های تسلیحاتی پیشرفته که در آغاز جنگ غیرقابل تصور بود، از سوی ایالات متحده و متحدانش در ناتو نشد.

پوتین در برابر درخواست‌های جنگ طلبان برای تغییر دکترین اعلام شده روسیه، که اجازه استفاده از سلاح هسته‌ای را در صورت «تجاوز به فدراسیون روسیه با سلاح‌های متعارف در زمانی که موجودیت کشور در معرض تهدید است.» مقاومت کرده است. اما او موضع روسیه را در مورد معاهدات هسته‌ای کلیدی تغییر داده و گفته است که در حال استقرار سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی در بلاروس است.

تحلیلگران و سیاستگذاران غربی از نزدیک بحث میان کارشناسان نظامی روسیه را در مورد اینکه آیا مسکو باید آستانه استفاده از سلاح هسته‌ای خود را کاهش دهد یا خیر، دنبال کرده‌اند.

به عنوان مثال، سال گذشته، سرگئی کاراگانوف، تحلیلگر روسی، از لزوم تهدید به حملات هسته‌ای در اروپا به منظور ترساندن و «هشیار کردن» دشمنان مسکو صحبت کرد.

ویلیام آلبرک، نویسنده گزارش آی‌آی‌اس‌اس، گفت که کاراگانف بخشی از یک بحث گسترده‌تر در روسیه درباره شکست ارتش این کشور در به دست آوردن پیروزی قاطع و سریع در جنگ اوکراین بود.

«طبق بحث‌های خودشان، آن‌ها می‌ترسند این موضوع ما را جسورتر کرده باشد، بنابراین به همین دلیل است که این بحث هسته‌ای در حال حاضر اتفاق می‌افتد، جایی که آن‌ها فکر می‌کنند ما باید کار دیگری انجام دهیم تا ایالات متحده را فوق‌العاده بترسانیم.»

او به خبرنگاران گفت که اگر روسیه واقعاً برای پرتاب NSNW آماده شود، اطلاعات غربی قادر خواهد بود تعدادی سیگنال را دریافت کند.

این‌ها شامل حرکت تسلیحات از یک انبار مرکزی به یک پایگاه هوایی و احتمالا حملات متعارف در نزدیکی منطقه هدف برنامه‌ریزی شده به منظور فلج کردن رادار‌ها و دفاع ضد موشکی است.

او گفت که پوتین در آن مرحله احتمالاً به یک پناهگاه هسته‌ای منتقل می‌شود و در صورت پاسخ هسته‌ای بزرگ از سوی ایالات‌متحده، کل سیستم فرماندهی و کنترل هسته‌ای روسیه را در حالت آماده‌باش قرار می‌دهد.

آلبرک گفت هرگونه استفاده روسیه از NSNW مستلزم آن است که مسکو «دوز» مناسب را برای وادار کردن دشمنانش به عقب‌نشینی به جای ایجاد چرخه تشدید، محاسبه کند.

آلبرک که قبلاً در پنتاگون و ناتو کار کرده است، گفت: این سؤال که چگونه می‌توان به چنین سناریویی پاسخ داد «برنامه‌ریزان آمریکایی را تمام شب بیدار نگه می‌دارد.»

«وقتی طرف مقابل از آستانه استفاده از سلاح هسته‌ای عبور کرد، چگونه از منطق تشدید تنش، تشدید تنش، تشدید تنش تا نابودی جلوگیری می‌کنید؟ چگونه آن را مهار می‌کنید، چگونه آن را پایین نگه می‌دارید؟ این یکی از سخت‌ترین مشکلات است، مشکلی است که از آغاز عصر هسته‌ای وجود داشته است.»