مشاهده تمساح در کانال آب تهران؟!

با فراگیر شدن نگهداری از گونه‌های عجیب و غریب به عنوان حیوان خانگی، گزارش از رهاسازی این حیوانات در طبیعت ایران نیز بیشتر شده است. نگهداری از حیواناتی که به اقتضای طبیعتشان، به مرور خلقشان تغییر می‌کند و یا وعده‌های غذایی بیشتری می‌طلبند، برای همه مقدور نیست.

به گزارش همشهری، خیلی از کسانی که برای یک بچه میمون و توله شیر، غش و ضعف می‌کردند پس از چندماه اگر به صرافت کشتن زبان‌بسته نیفتند، به فکر فروختن و یا رها کردن آن می‌افتند. غافل از اینکه چنین تصمیماتی تبعات جبران‌ناپذیری برای حیوان و اکوسیستم طبیعی ایران دارد. براساس داده‌های مرکز «ثبت جهانی گونه‌های مهاجم»، ۲۰۶گونه مهاجم در ایران به ثبت رسمی رسیده است که ۷۷مورد آن در میان جانوران است. اکثر گونه‌های مهاجم توسط انسان‌ها وارد محیط غیربومی می‌شوند.

خریدوفروش و قاچاق حیات‌وحش و یا تخلیه مخزن تعادل کشتی‌های دورپیما در زیستگاه‌های آبی، از مهم‌ترین این مداخلات انسانی است. برخی از شناخته شده‌ترین گونه‌های مهاجم ایران میمون رزوس، راکون، چند مدل طوطی رنگارنگ، حتی مورچه و ماهی است.

جای شیر و تمساح در خانه نیست

منوچهر فلاحی، قائم‌مقام یگان حفاظت محیط‌زیست: ازجمله عجیب‌ترین حیواناتی که در طبیعت ایران رهاسازی شده‌اند و بعضا محیط‌بانان آن را گزارش کرده‌اند، میمون رزوس در جنگل‌های شمال، تمساح در کانال‌های آب شمال تهران، توله‌شیر در شهر قم و طاووس در جنگل اولنگدره شاهرود است. با افزایش تب نگهداری از حیوانات عجیب و غریب مثل ایگوانا، مار پیتون یا میمون رزوس، افراد بعد از مدتی خسته و یا از نگهداری ناتوان می‌شوند و اگر نتوانند حیوان را دست به‌دست بفروشند و یا واگذار کنند، در محیط‌های طبیعی رها می‌کنند.

البته برخی از این حیوانات در فرایند دستگیری فرد قاچاقچی و ترس از جریمه‌های بالا، در طبیعت رهاسازی می‌شوند. مثل رهاسازی توله‌شیر‌ها در خیابانی در شهر قم. برخی از حیوانات توان سازگاری با اقلیم ایران را ندارند و به‌خودی خود نمی‌توانند آسیبی وارد کنند، ولی بسیاری از این گونه‌ها، همه‌چیزخوارند، دشمن طبیعی ندارند، توانایی تطابق بالایی دارند و محیط طبیعی و شرایط زیست را به نفع خود تغییر می‌دهند. متأسفانه برنامه‌های تلویزیونی مانند «خودمونی» با نشان دادن و در معرض لمس قرار دادن حیات وحش، نگهداری از حیوانات را عادی جلوه می‌دهند درحالی‌که ما نباید کاری کنیم که ترس انسان از حیات وحش از بین برود و کسی بخواهد یکی از این حیوانات را نگه دارد. نگهداری از حیوانات عجیب و غریب برای برخی از اقشار جامعه به‌خصوص جوانان هیجان‌انگیز و عامل فخرفروشی است، ولی باید به مردم یاد داد که جای حیات‌وحش در خانه نیست. این کار باعث افزایش تقاضا و قاچاق حیات وحش می‌شود.

برخی گونه‌های عجیبی که در طبیعت ایران رها شده اند

فهرست رسمی برخی گونه‌های مهاجم ایران در مرکز «ثبت جهانی گونه‌های مهاجم»

آبزی: انواع ماهیان آکواریومی، ماهی کاراس، انواع کپورماهیان، ماهی قرمز، خارماهی نواری، تیلاپیای نیل، سی‌بس، سوف، لاک‌پشت گوش‌قرمز، قزل‌آلای رنگین‌کمانی، عروس دریایی وارونه، میگوی ببری، شاه‌میگوی رودخانه‌ای، انواع سخت‌پوستان، شانه‌دارخوار، کرم دریایی نرئیس، برخی زئوپلانگتون‌ها و...

خشکی‌زی: میمون رزوس، شاه‌طوطی، طوطی طوق‌دار، بلبل زیر دم سرخ، سهره توت‌فرنگی، انواع مورچه‌ها مثل مورچه فرعون و دیوانه، انواع پروانه، شب‌پره و...