پرواز سوخو ۳۵ در آسمان ایران

جانشین وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران خرید‌های جدید نظامی از روسیه شامل جنگنده سوخو ۳۵، بالگرد هجومی و هواپیمای آموزشی را قطعی اعلام کرد. با پایان محدودیت‌های تسلیحاتی قطعنامه ۲۲۳۱ در اکتبر۲۰۲۳، روسیه به‌عنوان یکی از اعضای دائم شورای امنیت محدودیتی برای ارسال سلاح به ایران برای خود قائل نیست و به زودی این جنگ‌افزار‌ها در آسمان ایران به پرواز درخواهند آمد.

به گزارش دنیای اقتصاد، داستان ادامه‌دار سوخو ۳۵ که چند سالی است در ادبیات نظامی ایران وارد شده و هر از چندگاهی به تیتر یک رسانه‌ها تبدیل می‌شود، بار دیگر با خبری که از سوی جانشین وزیر دفاع ایران اعلام شده به صدر اخبار بازگشته است. دیروز سه‌شنبه ۷ آذر سردار سیدمهدی فرحی از قطعی شدن ورود جنگنده سوخو ۳۵، بالگرد هجومی میل ۲۸ و هواپیمای آموزشی یاک ۱۳۰ به ایران خبر داد.

۱۹ اسفند سال گذشته بود که اسپوتنیک خبر داد که ایران قرارداد خرید سوخو-۳۵ از روسیه را نهایی کرده است. به نظر می‌رسد با پایان محدودیت‌های تسلیحاتی طبق قطعنامه ۲۲۳۱ در اکتبر ۲۰۲۳، روسیه به عنوان یکی از اعضای دائم شورای امنیت و امضاکنندگان این قطعنامه در سال ۲۰۱۵، محدودیتی برای ارسال جنگنده‌های نظامی به ایران برای خود قائل نیست و به زودی این خرید‌های نظامی در آسمان ایران به پرواز در خواهند آمد.

ناوگان جنگنده‌های ایران که در جنگ ۸ ساله یکی از ستون‌های دفاعی و هجومی کشور بودند، طی ۴ دهه گذشته نوسازی نشده‌اند و ورود جنگنده‌های نسل ۴ و ۵ روسی به ناوگان جنگنده‌های کشور می‌تواند توان دفاع هوایی و هجومی ناوگان جنگنده‌های کشور را به طور قابل‌توجهی افزایش داده و بازدارندگی نظامی ایران را در برابر تهدید‌های نظامی به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش دهد.

در همین خصوص جانشین وزیر دفاع ایران به خبرگزاری تسنیم گفت: سال گذشته نظام نوآوری دفاعی توسط وزیر دفاع ابلاغ شد و این ابلاغ خیلی اثربخش بود، اما به این معنا نیست که ما در همه حوزه‌ها به بالاترین فناوری رسیده ایم، در برخی حوزه‌ها جزو چند کشور برتر هستیم و در برخی حوزه‌ها مسیر بلوغ را طی می‌کنیم، در این مسیر باید برای تکمیل توان دفاعی علاوه بر توسعه توانمندی‌های درون زا از راه‌های میانبر نیز استفاده کنیم که یکی از این حوزه ها، حوزه فناوری هوایی است.

سردار سیدمهدی فرحی ادامه داد: در حوزه بالگرد ما قابلیت‌های خوبی داریم به همین دلیل از لحاظ کمیت در منطقه برترین هستیم، اما ارتقای کیفی بالگرد‌ها در دستور کار قرار گرفته است.

در این حوزه ده‌ها پروژه تعریف شده است که برخی از آن‌ها مانند پرواز در شب، ارتقای سامانه‌های اویونیک و سامانه‌های موشکی انجام شده است. امروز شرکت پن‌ها (شرکت پشتیبانی و نوسازی هلی‌کوپتر‌های ایران) با وضعیت سی سال گذشته خود بسیار متفاوت است و فکر می‌کنم نیرو‌های مسلح از فرآیندی که در این مجموعه طی می‌شود، راضی هستند. طی سال‌های گذشته، گمانه زنی‌هایی درباره خرید جنگنده‌های سوخو۳۰ از روسیه مطرح شد و در برخی مقاطع زمانی این گمانه زنی‌ها قوت هم می‌گرفت.

سردار طلایی‌نیک، سخنگوی وزارت دفاع ۳۱ تیر ماه با اشاره به گفت‌وگوی وزیر دفاع با خبرنگاران در حاشیه جلسه هیات دولت در خصوص پرنده‌های سوخو گفت: در صورت نیاز به خرید تسلیحات، این اقدام با برنامه ریزی و رعایت تمام جوانب در دستور کار قرار می‌گیرد.

شهریار حیدری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی دیگر مقامی بود که ۲۵ بهمن ۱۴۰۱ از ورود جنگنده‌های سوخو ۳۵ به کشور در اوایل سال آینده خبر داد.

با این حال ۹ ماه از سال ۱۴۰۲ گذشت و سوخو‌ها به ایران نرسیدند. یک ماه بعد به تاریخ ۱۹ اسفند ۱۴۰۱ دفتر نمایندگی دائم ایران در سازمان ملل اعلام کرد: جنگنده‌های سو-۳۵ از نظر فنی برای ایران قابل قبول هستند، به همین دلیل پس از اکتبر ۲۰۲۰ و لغو محدودیت‌ها برای خرید تسلیحات متعارف توسط ایران (طبق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد)، ایران در نهایت با خرید این جنگنده‌ها موافقت کرد. جزئیات مربوط به این موضوع منتشر نمی‌شود، زیرا اطلاعات طبقه‌بندی شده است.

سوپر فلانکر

در میان خرید‌های نظامی از روسیه، ورود سوخو ۳۵ که جنگنده‌ای نسل چهارم پلاس محسوب می‌شود، از اهمیت راهبردی و نظامی ویژه‌ای برخوردار است. سوخو ۳۵ یکی از قدرتمندترین جنگنده‌های نسل ۴++ دنیاست که به رادار پیشرفته مجهز است و امکان کشف ۳۰ هدف و درگیری با ۸ هدف را به صورت همزمان دارد. برد این رادار ۳۵۰ تا ۴۰۰کیلومتر است که در بین جنگنده‌های موجود دارای بیشترین برد است. این رادار قادر است همزمان اهداف هوایی، دریایی و زمینی را کشف و با آن‌ها درگیر شود و از آنجا که دارای بیش از ۱۶۰۰ المان گیرنده و فرستنده است، اخلال روی آن کار دشواری است.

این جنگنده به صورت همزمان به انواع موشک‌های هوابه هوا و هوا به زمین و ضدکشتی و ضدرادار نیز مسلح می‌شود، علاوه بر آن توانایی پرتاب و شلیک انواع بمب و موشک‌های لیزری و ماهواره‌ای و راداری را نیز در خود دارد. سوخو ۳۵ می‌تواند تا ۱۰ موشک رادار فعال R-۷۷، شش موشک رادار نیم فعال R-۲۷، چهار موشک R-۷۳ یا ترکیبی از آن‌ها را برای رزم هوایی حمل کند.

بمب‌های هدایت شونده ۵۰۰ و۱۵۰۰ کیلویی سری KAB و انواع بمب‌های سقوط آزاد سری FAB به همراه یک توپ ۳۰ میلی‌متری داخلی از دیگر تسلیحاتی است که سوخو ۳۵ می‌تواند با خود حمل کند. حداکثر سرعت این جنگنده در ارتفاع پست ۱۵۰۰ کیلومتر و در ارتفاع بالا ۲۵۰۰ کیلومتر بر ساعت است و عمر عملیاتی موتور‌های قدرتمند آن در هر دوره خدمت قبل از نیاز به کنترل و اورهال ۴۰۰۰ ساعت است.

شکارچی شب

دومین جنگ افزار در لیست خرید‌های نظامی ایران از روسیه، بالگرد میل ۲۸ یا «شکارچی شب» است که یک بالگرد رزمی ساخت کشور روسیه با دو موتور توربوشفت با قدرت ۲۵۰۰ اسب بخار است که سرعتی معادل حدود ۳۲۰ کیلومتر بر ساعت به این بالگرد می‌دهد. این بالگرد مجهز به توپ ۳۰ میلی‌متری ۲ A ۴۲ است. علاوه بر آن، دو بالچه جانبی این بالگرد به آن اجازه حمل طیف متنوعی از تسلیحات مختلف مانند انواع راکت‌های ۸۰ و ۱۲۲ میلی‌متری و موشک‌های هدایت شونده ضد تانک اتکا و اشتورم را می‌دهند.

علاوه بر این، بالگرد میل ۲۸ می‌تواند برای دفاع هوایی، از موشک‌های هدایت حرارتی دیگر نیز استفاده کند، همچنین این بالگرد می‌تواند با تجهیز به مخازن سوخت خارجی به برد عملیاتی بیشتری دست یابد. میل ۲۸ با تجهیز به انواع سامانه‌های دید در شب پیشرفته، مخصوص پرواز و عملیات در شب با تجهیز به سامانه‌های ارتباطی پیشرفته و امکان ارتباط با پهپاد، برای صادرات در نظر گرفته شده است. همچنین کابین خلبان این بالگرد از حفاظت خوبی در برابر گلوله‌هایی تا کالیبر ۲۳ میلی‌متری برخوردار است.

سرباز جدید نیروی هوایی

اما اولین پرنده از این سه گانه، «یاک۱۳۰» است که ۱۱ شهریور ماه امسال ۲ فروند از آن تحویل نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران شد. یاک ۱۳۰ یک هواپیمای پیشرفته آموزشی-رزمی است که توسط شرکت یاکولوف روسیه طراحی و تولید شده و قادر است نیاز آموزشی خلبانان نیرو‌های هوایی ارتش به آشنایی و فراگیری پرواز با جنگنده‌های نسل ۴ را برآورده کند.

این هواپیما بنا به سفارش ارتش روسیه برای جایگزینی با جت آموزشی ال ۳۹ طراحی شده و قابلیت‌های پرواز با هواپیما‌های نسل ۴++ مانند سوخو ۳۵ و نسل ۵ مانند سوخو ۵۷ را فراهم می‌کند. این هواپیما از سال ۲۰۱۱ به‌طور رسمی وارد خدمت شده و علاوه بر ارتش روسیه کشور‌هایی نظیر الجزایر، ویتنام، بنگلادش، بلاروس، میانمار و سوریه این هواپیما را سفارش داده یا به‌کارگیری کرده اند.

یاک ۱۳۰ هواپیمایی دو سرنشینه با بدنه‌ای از جنس آلومینیوم و کامپوزیت است که قادر است علاوه بر ماموریت‌های آموزشی در نقش یک جنگنده پشتیبانی نزدیک زمینی نیز به ایفای نقش بپردازد. این هواپیما قادر است تا ۳ تن انواع مهمات با خود حمل کند و برای این منظور دارای ۱۰ جایگاه حمل تسلیحات در زیر بدنه و بال‌ها و نوک بال هاست.

یاک ۱۳۰ می‌تواند انواع تسلیحات معمولی و هدایت شونده شامل بمب‌های ۲۵۰ و ۵۰۰کیلویی، راکت‌های ۸۰ و ۱۲۲ و ۳۳۰ میلی‌متری، بمب‌های هدایت شونده کاب ۵۰۰ و موشک هدایت شونده خا۲۹ و دو موشک حرارتی آر۷۳ برای درگیری هوایی حمل کند، همچنین این هواپیما می‌تواند دو غلاف جنگ الکترونیک در دو سر بال‌ها و مخازن سوخت خارجی را برای افزایش برد عملیاتی با خود حمل کند.