شاید پادشاهان باستانی مایا پیشتر به ما گفته بودند که چگونه بحران آب خود را حل کنیم

فرارو- نتیجه مطالعه ای تازه نشان می دهد که پادشاهان مایاهای باستان ممکن است پیش تر به ما گفته باشند که چگونه با بحران آب مقابله کنیم. قدمت تمدن مایا تقریبا به 4000 سال قبل باز می گردد و مناطقی را که اکنون بلیز، گواتمالا، هندوراس، السالوادور و برخی از مناطق مکزیک را شامل می شوند در بر می گرفت. مردم باستان از گیاهان و گل ‌های آبزی برای فیلتر کردن و تمیز کردن آب در مخازن خود استفاده می ‌کردند سازوکاری که به گفته "لیزا لوسرو" استاد مردم‌شناسی دانشگاه ایلینوی می توان آن را در سیستم های آبی امروزی برای بررسی نیازهای آبی آینده مورد استفاده قرار داد. نتیجه مطالعه ای که در مجموعه مقالات آکادمی ملی علوم منتشر شده راه های متعددی را پیشنهاد می کند که دانشمندان می توانند از مایاها در مواجهه با دوره های طولانی مدت خشکسالی بیاموزند خشکسالی هایی که در امریکای امروز و سایر نقاط جهان بسیار رایج شده اند.  

به گزارش فرارو به نقل از نیوزویک، لوسرو در بیانیه ‌ای که جزئیات یافته‌ های این مطالعه را توضیح می ‌دهد می گوید: "پادشاهان حتی با دستارهایی بر سر با گل‌های تزئین شده و با نیلوفرهای آبی در هنر مایا به تصویر کشیده شده بودند. نیلوفرهای آبی شرایط اسیدی یا کلسیم زیاد مانند سنگ آهک یا غلظت بالای برخی از مواد معدنی مانند آهن و منگنز را تحمل نمی کنند".  نیلوفرهای آبی نماد قوی سلطنت کلاسیک مایا بودند. این گیاهان فقط در آب تمیز رشد می کنند اما رسوب آن ها در بقایای چندین مخزن مایا یافت شده است.

این موضوع نه تنها نشان می دهد که روش های مایاها در این زمینه موثر بوده بلکه اقداماتی که باید برای زنده نگهداشتن نیلوفرها انجام می دادند را نشان می دهد. آنان باید از  از خاک رس برای پوشش مخازن استفاده می کردند تا از نفوذ هر گونه آلودگی به نیلوفرها جلوگیری کنند. این مطالعه نشان داد که مخازن مایا برای بیش از 1000 سال مورد استفاده قرار می‌گرفتند و در تامین آب ده‌ها هزار نفر حتی در فصول خشک شدید موثر بودند. لوسرو می گوید: "اکثر شهرهای عمده دشت جنوبی مایاها در مناطقی پدید آمدند که فاقد آب سطحی بودند اما از خاک عالی برای کشاورزی برخوردار بودند. مایاها با ساختن سیستم های مخزنی که از سیستم های کوچک آغاز شد و سپس از نظر اندازه و پیچیدگی رشد کردند این موضوع را جبران نمودند".

او می افزاید: " آب پاک و قدرت سیاسی به طور جدایی ناپذیری با یکدیگر مرتبط بودند همان طور که این وقایع را می توان در بزرگترین مخازن ساخته شده در نزدیکی کاخ ها و معابد مشاهده کرد". این مطالعه اشاره می کند که پادشاهان مایا اغلب "مراسمی را برای جلب لطف نیاکان و خدای باران انجام می دادند".

تیکال که هم اکنون در گواتمالا واقع شده پایتخت پادشاهی مایاها بود که به یکی از قدرتمندترین نقاط در کل آن تمدن محسوب شد. مورخان و باستان شناسان تخمین می زنند حدود 80 هزار نفر در آن شهر زندگی می کردند. چالش اصلی آن تمدن باستانی این بود که چگونه آب را به اندازه کافی برای نوشیدن تمیز نگه دارد. برای انجام این کار آنان از گیاهانی استفاده کردند که امروزه هنوز در امریکای مرکزی یافت می شوند از جمله کتیل (در منابع فارسی از آن تخت عنوان گرز و لوئی یاد  شده است)، نِی و جگن.

این گیاهان برای فیلتر کردن آب و پاکسازی آن از هر گونه نیتروژن و فسفر به طور موثر عمل می کردند. دانشمندان از این موضوع آگاهی دارند زیرا پیش تر بقایای این گیاهان را در رسوبات بقایای مخزن پیدا کرده بودند. این تکنیک با استفاده از گیاهان به مایاها اجازه داد تا برای بیش از هزار سال آب برای جمعیت خود فراهم کنند تا زمانی که زمین‌های آنان در فاصله سال‌ های 800 تا 900 میلادی تحت تاثیر خشکسالی شدید قرار گرفت. لوسرو اشاره می کند که روندهای آب و هوایی امروز نیز چندین شباهت با آن دوره زمانی را نشان می دهند که خود به نیاز به اتخاذ رویکردهایی مانند راهکار مایاها برای حفظ کیفیت آب را ضروری می سازد.

لوسرو می گوید: "تالاب های ساخته شده مزایای زیادی نسبت به سیستم های تصفیه فاضلاب معمولی دارند. تالاب های ساخته شده از نظر اقتصادی کم هزینه تر بوده و از نظر فناوری باعث صرفه جویی در انرژی می شوند. مایاها باید هر چند سال یکبار لایروبی می کردند و گیاهان آبزی را برداشت کرده و دوباره احیا می کردند".

مایاها نیز مانند ما کانال ها و سدهایی برای هدایت و آبیاری آب ساختند. آنان حتی قادر به انتقال آب در فواصل طولانی بودند. لوسرو می افزاید: "مایاها عموما در نزدیکی لبه های سدها و مخازن نگهداری آب اقامتگاهی نمی ساختند. بنابراین، آلودگی از طریق پدیده های فرسایشی از جمله خوردگی و انحلال توده‌ سنگ ‌های کربناته از قبیل آهک، سنگ گچ و دولومیت تراوش نمی کرد. گام بعدی برای حرکت رو به جلو ترکیب تخصص مربوطه و یادگیری از درس‌ هایی است که در مخازن باستانی مایا در ارتباط با آن چه که در حال حاضر در مورد تالاب‌ های ساخته شده اجرا شد".