به بهانه فاجعه سیل در لیبی/ از امامزاده داود تهران تا دروازه قرآن شیراز، تلفات سیل در ایران

یکی از بلایای طبیعی سیل است که سبب‌ساز تلفات جانی و مالی می‌شود، سیل اخیر در لیبی بیش از یازده هزار کشته داده و امکان دارد این آمار افزایش پیدا کند؛ در این گزارش به برخی از مرگبارترین سیل‌ها در طول تاریخ اشاره شده است.

به گزارش خبرآنلاین، اوسط هفته گذشته بود که توفان «دانیل» سبب‌ساز بارش‌های سنگین در لیبی شد، بارش‌هایی که در این کشور سیل به‌راه انداخت، اما شاید کسی گمان نمی‌کرد یک فاجعه در راه باشد، روز‌های اول رسانه‌ها از تلفات ۱۵۰ نفره خبر می‌دادند، اما روز گذشته خبری شکه کننده مخابره شد، «هلال احمر لیبی اعلام کرد که شمار قربانیان در شهر «درنه» در پی وقوع سیل عظیم ناشی از شکستن دو سد که بر اثر بارندگی‌های شدید ایجاد شد، به ۱۱ هزار و ۳۰۰ نفر افزایش یافته است.» آماری که به‌نظر می‌رسد طی روز‌های آینده بیشتر شود، چراکه مقامات لیبی گفته‌اند بیش از ۱۰ هزار نفر در این شهر مفقود شده‌اند، فاجعه‌ای که سبب تخلیه این شهر سیل زده شده است؛ «سالم الفرجانی»، مدیرکل خدمات اورژانس در شرق لیبی اعلام کرد که شهر «درنه» تخلیه شده و تنها تیم‌های جست‌وجو و امداد و نجات اجازه ورود خواهند داشت.

سیل یکی از بدترین بلایای طبیعی است، اتفاقی که طی روز‌های گذشته در لیبی رخ داده نه‌تن‌ها اولین آن نیست بلکه آخرین آن هم نخواهد بود، تلفات ناشی از سیل برای تاریخ اتفاقی تکراری است و خیلی از کشور‌ها این حادثه تلخ را تجربه کرده‌اند. در زیر به برخی ازمرگ‌بارترین سیل‌های تاریخ جهان اشاره شده است.

چین کشور همواره در سیل

از کشور‌هایی که همیشه مورد هجوم سیل قرار گرفته کشور چین است، به گزارش ایسنا سپتامبر ۱۸۸۷ میلادی بارندگی‌های شدید موجب طغیان آب از سدی شد که بر سر راه رودخانه «خوانگ خه» برای محافظت از مردم محلی ساخته شده بود. طغیان این سد موجب زیر آب رفتن حدود ۱۲۹ هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع از مناطق اطراف آن، آوارگی دو میلیون نفر و کشته شدن ۹۰۰ هزار نفر در یک چشم به هم زدن شد.

سیل سال ۱۹۳۸ در کشور چین یک اقدام عمدی بود، چینی‌ها با تعرض ژاپنی‌ها و جنگی مواجه شده بودند که ممکن بود امپراطوری هزاران ساله آن‌ها را به نابودی بکشاند. در همین خلال یک فرمانده نیروی دریایی چینی فرمان تخریب سیستم سدبندی این رودخانه را صادر کرد. این عمل موج عظیمی از آب را آزاد کرد که می‌توانست برای ۹ سال در سراسر کشور منتشر شود، بین ۵۰۰ تا ۸۰۰ هزار نفر تلفات برای این سیل عمدی پیش‌بینی می‌شود.

سد بنچیائو واقع در رودخانه «رو» در شب هشتم اوت سال ۱۹۷۵ میلادی شکسته شد. طوفانی عظیم که یکی از شدیدترین طوفان‌های تاریخ آن منطقه به شمار می‌رفت، بارشی بی‌سابقه برای منطقه به همراه داشت. در گزارش ایسنا آمده که تا ۲۳۰ هزار نفر در این سیل جان خود را از دست دادند.

سیل سال ۱۹۳۵ رود یانگ‌تسه در چین زندگی میلیون‌ها نفر را تحت تاثیر قرار داد و جان دست‌کم ۱۴۵ هزار نفر را نیز گرفت. قحطی و شیوع بیماری‌ها در پی این سیل رواج یافت و این دو عامل، مسوول مرگ بیشتر قربانیان سیل محسوب می‌شدند.

اما بیشترین تلفات به سیل سال ۱۹۳۱ در چین برمی‌گردد، طغیان رودخانه یانگ تسه که ساکنین زیادی اطراف خود داشت و بعد از آن بحران غذایی سبب شد سه میلیون هفتصد هزار نفر جان خود را از دست بدهند.

در میان سایر سیل‌های مرگبار می‌شود به سیل ایالت وارگاسِ ونزوئلا اشاره کرد، در این سیل که سال ۱۹۹۹ رخ داد نزدیک به ۳۰ هزار نفر جان خود را از دست دادند. همچنین سیل بنگلادش در سال ۱۹۷۴ بیست و هشت هزار و هفتصد نفر تلفات داشت.

سیل‌های مرگبار در ایران

ایران هم از آثار تخریبی سیل در امان نبوده است، شاید بزرگترین سیل در سال ۱۳۸۰ در استان گلستان رخ داد، حجم بارش‌ها به صورتی بود که سد شهید وفایی نیز شکسته شد تا حجم زیادی آب وارد جنگل گلستان و مناطق اطراف شود. بر اثر سیل مرداد ۱۳۸۰ گلستان ۵۰ درصد جاده گالیکش و ۹۰ درصد راه کلاله به داخل جنگل گلستان مسدود شد. این سیل به هشتاد دستگاه خودرو سبک و سنگین آسیب رساند و ۱۵ هکتار از جنگل‌های گلستان را ازبین برد، آمار‌ها نشان می‌دهد ۵۰۰ نفر در این سیل جان خود را از دست دادند.

در یکی دیگر از مرگبارترین سیل‌های کشور ۳۰۰ نفر تلفات داشت، شاید کمتر کسی گمان کند این سیل در تهران رخ داده باشد، درباره سیل ۴ مرداد سال ۱۳۶۶ در تجریش، حمید ناصری، پژوهشگر تاریخ مدیریت شهری و تهران‌شناس به خبرآنلاین گفته که: «در این سیل بیش از ۲۷۰ نفر کشته شدند و موجب شد شهردار وقت تهران، محمدنبی حبیبی استعفا کند. آمار مجلس می‌گوید ۲۱۰ نفر کشته شده اند که ۱۷۹ جسد قابل شناسایی و بقیه مفقود شدند. گزارش دیگری می‌گوید ۳۰۰ کشته و ۷۰۰ مجروح داشتیم.»

فروردین سال ۱۳۹۶ سیل در آذربایجان شرقی جاری شد، به گزارش رسانه‌ها در سیل آذربایجان شرقی ۴۳ نفر جان باختند، اما برخی منابع هم تلفات این سیل را تا ۴۸ نفر اعلام کردند.

با این وجود این آخرین سیل در فروردین نبود، درست دو سال بعد از سیل آذربایجان شرقی، در نوروز سال ۱۳۹۸ سیل مرگباری در شیراز جاری شد، آن سال کولیوند سرپرست اورژانس کشور اعلام کرد: «۲۱ نفر در سیل شیراز جان باختند.» در فروردین همین سال بارنگی سبب وقوع سیل در استان لرستان شد، به‌گزارش رسانه‌ها ۱۵ نفر در سیل این استان جان خود را از دست دادند.

بعد از سیل سال ۱۳۶۶ یک بار دیگر تهران شاهد سیل مرگبار شد، ۵ مرداد۱۴۰۱ بعد از بارش باران در منطقه امامزاده داود سیل جاری شد، آخرین گزارش‌ها نشان داد ۲۲ نفر در این سیل جان خود را از دست دادند.