تخفیف ۳۰ درصدی نفت ایران برای مشتریان

طبق آمار‌های بودجه و گفته‌های اخیر داود منظور - رئیس سازمان برنامه و بودجه - دولت سیزدهم قیمت فروش نفت را فدای حجم صادرات آن کرده است؛ بطوریکه در خوشبینانه‌ترین حالت نفت ایران در بازار‌های جهانی با ۳۰ درصد تخفیف به فروش می‌رسد.

به گزارش اکوایران، دولت در پنج ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۲، احتمالا حدود ۷۰۰ هزار بشکه نفت در روز فروخته است؛ گزاره‌ای که در صورت صحت داده‌های اعلام شده از سوی داود منظور بدست می‌آید.

بر اساس اطلاعات ارائه شده از سوی رئیس سازمان برنامه و بودجه، دولت در پنج ماهه ابتدایی سال جاری توانسته ۵۰ درصد از درآمد نفتی قانون بودجه را با بشکه‌ای ۶۵ دلار محقق کند.

در همین رابطه، طبق پیش‌بینی‌های مرکز پژوهش‌هابی مجلس ۱۲ میلیارد دلار از درآمد فروش نفت در سال ۱۴۰۲ با نرخ ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان صرف خرید کالا‌های اساسی می‌شود و باقیمانده آن از کل رقم ۴۰۹ همتی بودجه که برای فروش نفت در نظر گرفته شده معادل ۱ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار است که با نرخ ارز ۳۸ هزار تومان برای مصارف دیگر هزینه خواهد شد.

عدم تشابه اظهارات نفتی مسئولان کشور و رسانه‌های خبری خارجی
طبق قانون باید ۴۲ درصد از درآمد‌های نفتی دولت به صندوق واریز شده و ۱۴.۵ درصد نیز متعلق به شرکت ملی نفت است؛ بنابراین عایدی دولت تنها ۴۳.۵ درصد از درآمد‌های نفتی است که در بودجه برآورد شده است؛ بنابراین می‌توان گفت باتوجه به آن که ۴۰۹ همت درج شده در بودجه معادل با ۱۳ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار بوده پیش بینی درآمد دلاری نفتی ایران حدودا ۳۱ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار بوده است.

در نتیجه در ۵ ماه ابتدایی امسال چیزی در حدود ۱۳ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار درآمد نفتی باید محقق می‌شده که طبق گفته منظور تنها ۶.۵ میلیارد دلار آن عملی شده است؛ همان ۵۰ درصد اعلام شده ازسوی منظور.

حال اگر نرخ دلار صادراتی نفت را بشکه‌ای ۶۰ دلار در نظر بگیریم در خوش‌بینانه‌ترین حالت میانگین ۷۰۰ هزار بشکه نفت در روز به فروش رسیده است و اگر قیمت فروش نفت را بشکه‌ای ۶۵ دلار در نظر بگیریم چیزی در حدود میانگین ۶۵۰ هزار بشکه نفت در روز فروخته شده است.

یعنی اگر تمام ارقام اعلام شده ازسوی رئیس سازمان برنامه و بودجه صحت داشته باشد، باید میزان بشکه صادراتی ایران حدودا ۶۵۰ هزار بشکه می‌بود.

این در حالی است که طبق گفته‌های رسانه‌های بلومبرگ و موسسه کپلر، ایران در ماه‌های اخیر رکورد فروش نفت در سال‌های اخیر را زده است. این رسانه‌ها ادعا می‌کنند ایران روزانه بیش از ۲ میلیون بشکه صادرات نفت داشته است. حتی در جای دیگر داود منظور در بیان فروش نفت در تاریخ ۲۳ مرداد ماه امسال با حضور در صحن علنی مجلس خبر داد بر اساس اعلام وزارت نفت، اکنون میزان صادرات نفت از ۱.۴ میلیون بشکه عبور کرده است.

اگر طبق ادعای این رسانه‌ها و گفته‌های داود منظور از قیمت فروش نفت با نرخ ۶۰ دلار را در نظر بگیریم ایران باید تنها در ۵ ماه اخیر ۱۸ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار درآمد نفتی می‌داشته. حال سوال اینجاست این عدم تقارن اطلاعات به چه دلیل ممکن است ایجاد شده باشد؟

سناریو‌های محتمل در راستای توضیح عدم تقارن اطلاعات داخلی و خارجی
دو سناریو برای این اتفاق می‌توان در نظر گرفت:

اولین سناریو عدم تحقق پول نفت فروش رفته در این بازه زمانی است. به عبارت دیگر درآمد نفتی که فروخته شده هنوز به ایران داده نشده است. احتمال این سناریو به دلیل اظهارات مقامات رسمی کمتر قابل اتکا است. زیرا داود منظور از مجلس شورای اسلامی به دلیل بیش‌برآوردی درآمد‌ها در بودجه گله کرده است. در حالیکه اگر نفت با نرخ دلار گفته شده ایشان فروش رفته باشد در نهایت این درآمد محقق می‌شود و دلیلی بر اظهار بیش‌برآوردی نرخ دلار در بودجه نیست.

دومین سناریو این است که ایران نفت خود را بسیار پایین‌تر از ۶۰ دلار فروخته است و این موضوع سبب شده دولت در ۵ ماهه ابتدایی سال جاری نتوانسته ۵۰ درصد درآمد‌های نفتی را محقق کند. چنانچه طبق گزارش‌های بلومبرگ و رویترز ایران حداقل ۱۰ تا ۱۲ دلار بر روی هر بشکه نفت اقدام به تخفیف دادن در بازار‌های اصلی خود کرده است. دلیل این اقدام نیز قیمت نفتی است که روسیه به دلیل از دست دادن بازار‌های غربی به چین و بازار‌های شرق آسیا پیشنهاد می‌دهد. در همین رابطه گفته شده روسیه نفت خود را در بازار‌های قدیمی ایران با نرخ ۶۰ دلار عرضه کرده و ایران برای از دست ندادن بازار‌های خود تخفیف‌های قیمتی حداقل ۱۰ تا ۱۲ دلاری در این بازار‌ها داده است؛ لذا می‌توان گفت اظهارات داود فروش نفت در نرخ ۶۰ تا ۶۵ دلار دقیق نبوده و احتمالا ایران هر بشکه نفت خود را با بیش از ۱۲ دلار تخفیف در بازار‌های شرقی عرضه می‌کند.

۳۰ تا ۶۵ درصد تخفیف نفتی؛ سهم مشتریان نفت ایران
برای سناریوی دوم سه حالت می‌توان در نظر گرفت:

اگر نفت فروش رفته در ۵ ماه ابتدایی سال جاری میانگین ۲ میلیون بشکه در روز باشد طبق محاسبات ایران نفت خود را با قیمت ۲۱ دلار و اگر میانگین فروش نفت (طبق گفته‌های منظور) ۱.۴ میلیون بشکه در روز بوده باشد قیمت نفت فروخته شده ۳۰ دلار بوده است. درصورتی که حالت سوم را فروش میانگین ۱ میلیون بشکه در روز در نظر بگیریم در خوش‌بینانه‌ترین حالت دولت سیزدهم نفت خود را میانگین با نرخ ۴۲ دلار به فروش رسانده است. به عبارت دیگر در خوشبینانه‌ترین حالت ۲۰ دلار معادل ۳۰ درصد تخفیف بر روی هر بشکه نفت به مشتریان نفت ایران داده شده است.