چین موضع خود را درباره جنگ اوکراین تغییر داده است؟

عربستان سعودی به مدت ۲ روز میزبان مذاکراتی در خصوص وضعیت اوکراین بود؛ در این نشست نمایندگان ۴۰ کشور شامل آمریکا، انگلیس و آلمان که متحدان اصلی کی‌یف هستند و همچنین هند و چند کشور دیگر منطقه غرب آسیا با هدف بحث درباره حل و فصل جنگ در اوکراین که حدود ۱۸ ماه از آغازش می‌گذرد، شرکت کردند. یک هیات نمایندگی چین نیز در این نشست شرکت کرد، اما روسیه در آن شرکت نداشت.

«عبدالرضا فرجی‌راد» در گفتگو با ایسنا با اشاره به شرکت هیاتی از چین در نشست جده عربستان درباره جنگ اوکراین و نگرانی روسیه از تغییر موضع چین اظهار کرد: بعد از نشست ریاض روس‌ها از حضور هیات چینی ابراز نگرانی کردند و آن را حمل بر موضع‌گیری چین به نفع اوکراین دانستند که به نظر تماس «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه از این جهت است.

او گفت به هر حال نشست اوکراین در عربستان با توافق آمریکا برگزار شد و طبیعی است که روس‌ها نگران می‌شوند چراکه هر موضعی اتحاذ می‌شد طبعا به نفع روس‌ها نمی‌توانست باشد. از طرفی چین هم در این نشست شرکت کرده بود که روس‌ها را نگران کرد و آن‌ها از چین درخواست کردند که موضع خود را عوض کنند یا مطمئن شوند موضع چین تغییر نکرده است.

پس از این نشست، «وانگ یی» وزیر امور خارجه چین در تماسی تلفنی روز دوشنبه با لاوروف خطاب به این همتای روس خود تاکید کرد، مسکو و پکن «شرکا و دوستان خوب قابل اعتماد و امین یکدیگر» هستند.

وانگ یی گفت: چین در رابطه با بحران اوکراین موضعی مستقل و بی طرف را حفظ کرده و موضعی منطقی و عینی خواهد داشت، فعالانه از مذاکرات صلح برای اوکراین حمایت خواهد کرد و یک راه حل سیاسی را برای اوکراین در هر مراسم چندجانبه بین‌المللی جستجو خواهد کرد.

فرجی‌راد در ادامه گفت: به نظر چینی‌ها هنوز نفعشان در این نیست که موضعی در حمایت از روس‌ها بگیرند، چون از طرفی به عربستان نزدیک شده‌اند و از طرفی به آمریکا این قول را داده‌اند که وارد این بحث نشوند.

او گفت: چین چه موضع مثبت چه منفی درباره جنگ اوکراین بگیرد، روس‌ها به چین نیاز دارند از این رو کلا به نظرم چینی‌ها موضعی را اتخاذ می‌کنند که منافعشان را تامین کند و آن موضع هنوز «بی‌طرفی» در جنگ است. در عین حال چین دل کشور‌های جنوب خلیج فارس را هم به هر شکلی باید خوش کند بنابراین، خواسته روسیه از چین برای ادامه بی‌طرفی خیلی واقع‌بینانه نیست.

لاوروف همچنین در گفت‌وگوی تلفنی خود با وانگ یی، از نقش سازنده چین در قبال حل و فصل سیاسی بحران اوکراین قدردانی و از آن استقبال کرد.

فرجی‌راد درباره میانجی‌گری چین بین روسیه و جبهه غرب بر سر اوکراین تصریح کرد: چین چند ماه پیش قدمی در این مسیر برداشت، اما موفق نشد. شاید نشست ریاض تکمیل‌کننده یا در راستای تلاش چینی‌ها بود که در واقع دنبالش بودند تا به نتیجه برسد، اما تصور نمی‌کنم که چین در واقع بتواند در قضیه اوکراین میانجی‌گری کند، چون غرب از اول در این مورد موضع گرفت و گفت موضع چین اگر همسو با اوکراین نیست.

فرجی راد ادامه داد: هر چند چین گفت به حاکمیت اوکراین احترام می‌گذارد، اما چون روسیه نفت زیادی به چین می‌فروشد غرب نسبت به میانجی‌گری چین خشنود نیست، ضمن اینکه میانجی‌گری یک اعتبار است و آمریکا و اروپا نمی‌خواهند این امتیاز را به چین بدهند.

او در پایان و در پاسخ به اینکه روسیه در این قضیه از چین چه انتظاری دارد، گفت: یکی از درخواست‌های روسیه از چین این است که اعلام کند روسیه متجاوز در جنگ اوکراین نیست. از این رو اگر چین اعلام کند که در قضیه جنگ اوکراین، ناتو عامل اصلی جنگ است روند را تغییر می‌دهد و روسیه انتظار دارد چین نقش فعال‌تری را در ارتباط با روسیه و به نفع مسکو انجام دهد.

شبکه سی. ان. ان نیز در پایان نشست جده گزارش داد به نظر نمی‌رسد شرکت چین در این مذاکرات حاکی از تغییر کردن موضع این کشور در رابطه با جنگ در اوکراین باشد و وزارت امور خارجه این کشور بعد از این مذاکرات گفت، پکن به روند تقویت گفتگو بر مبنای طرح ۱۲ بندی خود برای حل و فصل سیاسی بحران در اوکراین ادامه خواهد داد.

وزارت امور خارجه چین نیز اعلام کرده موضوع این طرح پیشنهادی ۱۲ بندی پکن نیز در گفت‌وگوی تلفنی روز دوشنبه وانگ یی و لاوروف مورد بحث قرار گرفت و لاوروف تاکید کرده که روسیه «شدیدا آن را تایید می‌کند».