فرارو- در آستانه دور دوم مذاکرات میان ایران و گروه 1+5 طرفین تلاش دارند تا با انجام اقداماتی ابتکار عمل را در دست گیرند. در حالیکه 1+5 به رهبری آمریکا در پی آن است تا تحریم‌های جدیدی را پیش از آغاز مذاکرات استانبول اعمال کند، ایران از سفرای کشورهای عضو آژانس دعوت کرده است تا از تاسیسات هسته‌ای بازدید کنند.
به گزارش فرارو؛ علی اصغر سلطانیه نماینده ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی طی نامه‌ای که آن را در اختیار خبرگزاری آسوشیتدپرس نهاده، از کشورهای روسیه، چین، اتخادیه اروپا و برخی دیگر از کشورهای عدم تعهد دعوت کرده است تا در تاریخ 15 و 16 ژانویه برای بازدید از تاسیسات هسته‌ای به ایران سفر کنند.
گفته می‌شود که در این سفر قرار است سفرای کشورها از نیروگاه اتمی بوشهر و سایت هسته‌ای نطنز بازدید کنند. همچنین به گفته سلطانیه این بازید شامل دیدار با مقامات عالی‌رتبه نیز خواهد بود.
در همین زمینه رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت امور خارجه این اقدام را در راستای رفتار "صریح و شفاف" ایران در فعالیتهای هسته‌ای خود ارزیابی کرد و گفت: «این دعوت حسن نیت کشور ما را در خصوص همکاری و صلح آمیز بودن فعالیتهای هسته‌ای نشان می دهد.»
او همچنین نمایندگان برخی از کشورها از جمله اتحادیه اروپا، کشورهای 77 عدم تعهد و 1+5 را جز دعوت شدگان به بازدید از تاسیسات هسته‌ای اعلام کرد.
در واکنش به این اقدام ابتکار آمیز ایران روزنامه گاردین چاپ لندن، این اقدام را برای "جلب پشتیبانی کشورها در آستانه دور تازه گفتگوها با شش قدرت بزرگ جهان" توصیف کرد و نوشت: «هرچند هیچ توضیحی در مورد زمان درنظر گرفته شده برای این پیشنهاد ارائه نشده است، اما این رویداد چند هفته پیش از دیدار بعدی ایران و شش قدرت بزرگ جهان رخ داده است.»
گاردین با اشاره به بازدید سه سال پیش 6 دیپلمات خارجی از تاسیسات هسته‌ای ایران، نوشت که به نظر می‌رسد دعوت اخیر ایران از وسعت بیشتری برخوردار باشد.
این روزنامه انگلیسی به نقل از یک دیپلمات بیان کرد که آمریکا برای این بازدید دعوت نشده است. این روزنامه همچنین نوشت که به جز تضمین پرداخت هزینه های سفر به ایران هیچ جزئیاتی از آن ذکر نشده است.
از سویی دیگر خبرگزاری فرانس پرس با پوشش اظهارات رامین مهمانپرست به نقل از رسانه‌ها خبر داد که چین تایید کرده که یکی از مدعوین به بازدید از تاسیسات هسته‌ای ایران است. این خبرگزاری همچنین نوشت؛ کشورهای دیگر هنوز این دعوت را تأیید نکرده اند.
فرانس پرس نیز مانند گاردین از این زاویه به ماجرا نگریسته که دعوت ایران پیش از آغار دور جدید مذاکرات در استانبول انجام شده است.
مذاکرات استانبول دور دوم از مذاکراتی است که میان ایران و 1+5 در شهر ژنو شروع شد. کارشناسان بر این باورند که مذاکرات ژنو جز توافق برای پگیری مذاکرات در استانبول دستاورد دیگری نداشته است. اما گفته می‌شود که مذاکرات استانبول احتمالا نتایجی هر چند نه معجزه وار در پی خواهد داشت.
بنابراین به نظر می‌رسد که طرفین در گیر در پرونده هسته‌ای ایران با ارائه طرح‌هایی در تلاشند تا جو مذاکرات را به نفع خود بر گردانند. کارشناسان تحریم‌های دور جدید آمریکا و توافق این کشور با اتحادیه اروپا برای تشدید تحریم‌ها را در همین راستا ارزیابی می‌کنند.
همچنین به گفته کارشناسان کشورهای غربی در حال تدوین نوع جدیدی از پروتکل الحاقی هستند که قرار است در مذاکرات ماه ژانویه سر میز مذاکرات بیاید. گفته می‌شود مفاد پروتکل جدید سخت‌تر از پروتکل پیشین است.
در همین حال تحلیل‌گران اظهار می‌کنند که ارائه پروتکل الحاقی در مذاکرات به معنای پذیرش غنی سازی محدود در خاک ایران است. پیش از این نیز هیلاری کلینتون از موافقت آمریکا با غنی سازی مشروط در خاک ایران سخن به میان آورده بود.
بعید نیست که دعوت ایران از کشورهای جهان برای بازدید از تاسیسات اتمی این گونه تعبیر شود که ایران در پی اعتماد سازی برای کشورهای جهان است و با این اقدام در صدد آن است که نشان دهد غنی سازی در خاک ایران خطری برای امنیت جهان در بر نخواهد داشت.
بنابراین با توجه به تحرکات طرفین پیش از آغاز مذاکرات استانبول به نظر می‌رسد که این مذاکرات به محلی برای چانه زنی بر سر بر دادن امتیاز کمتر و اخذ امتیاز بیشتر از سوی هر دو طرف تبدیل خواهد شد.
آمریکا: بازدید از مراکز اتمی ایران یک ترفند است
اما آمریکا در موضع گیری عجولانه دعوت سازنده جمهوری اسلامی ایران از نمایندگان شماری از کشورهای عضو آژانس بین المللی انرژی اتمی برای بازدید از تاسیسات هسته ای ایران را یک ترفند توصیف کرد.
به گزارش بی بی سی، فیلیپ کراولی، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، روز سه شنبه (چهارم ژانویه) در واشنگتن به خبرنگاران ادعا کرد: «اینها ترفندهایی است که ایران در گذشته هم بکار برده. یک شیی براق را نشان می دهند و می گویند، نه، آنجا را نگاه نکنید، به اینجا نگاه کنید.»
این در حالیست که رامین مهمان پرست، سخنگوی وزارت امور خارجه، روز سه شنبه در تهران به خبرنگارن گفت که دعوت از دیپلمات های خارجی در چارچوب همکاری های جمهوری اسلامی با آژانس اتمی انجام شده است.
از سوی دیگر سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفت که کشورش تاکنون دعوتنامه ای از سوی تهران دریافت نکرده و در چنین بازدیدی شرکت نخواهد کرد.
فیلیپ کراولی گفت: «ما شرکت نمی کنیم و دلیلی هم نمی بینیم که دیگر کشورها بخواهند شرکت کنند.»
