هم‌میهن نوشت: فردی برای قرار گرفتن در رأس دولت شعار می‌دهد و قادر به تحقق آن نیست، در مقابل برخی از حامیان او، مردم را مقصر آن می‌دانند. آری داستان بر سر مهار تورم است؛ مسئله‌ای که به‌عنوان شعار امسال انتخاب شده و ازآنجا که برای نخستین بار این شعار قابل سنجش است، می‌بایست انتهای سال در مورد عدم تحقق آن دلایل متقنی وجود داشته باشد شاید به همین دلیل است که برخی از حامیان دولت از همین ابتدای سال، مردم و انتظارات تورمی آنها عامل اصلی عدم مهار تورم معرفی می‌کنند.
شاید برای همین است که چند روزی برخی از روحانیون نزدیک به دولت به موضوع تورم و علت آن پرداخته‌اند و در این میان عامل اصلی را مردم و انتظارات‌شان بیان کرده‌اند. البته تعدادی از روحانیون نیز نسبت به این موضوع انتقاداتی داشتند که مسئولان هنوز فشار‌های اقتصادی را درک نکرده‌اند؛ نکته جالبی که این روز‌ها روحانیون به موضوع اقتصادی ورود کرده‌اند؛ این ورود نه‌صرفا به کلیات اقتصاد که همواره کم‌وبیش عنوان می‌شد، به جزئیات اقتصاد بود. این بدین معناست خروج از ریل اقتصادی آن‌قدر سروصدا داشته است که موافقان و مخالفان آن از جامعه روحانیت نیز به میدان آمده‌اند. در این میان عده‌ای طرف مردم و عده‌ای طرف مسئولان ایستاده‌اند.
این در حالی است که به تازگی سیدابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم که خود از اعضای جامعه روحانیت مبارز است، از طریق رسانه ملی به مردم گزارشی ارائه کرده است. در این گزارش، عنوان شد که تورم نه‌تن‌ها افزایش نیافته، بلکه با آمدن دولت کنونی، نه‌تن‌ها کاهش، بلکه مهار شده است.
در این شرایط جدول‌هایی که توسط مرکز آمار منتشر شده است نشان می‌دهد که تورم سالانه در فروردین ۶/۴۷ درصد، در اردیبهشت ۱/۴۹ درصد، و در خرداد ۵/۴۸ درصد بوده است. در مقایسه با اطلاعات ماهانه سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱، می‌توان گفت که در هیچ‌یک از ماه‌های دو سال گذشته چنین تورمی در ایران مشاهده نشده است.
جای تاسف است که یکی از مهمترین شعار‌های دولت سیزدهم یعنی کاهش تورم، تحقق نیافته است که چه‌بسا در شرایط تحریمی، عدم کاهش آن شاید قدری قابل‌توجیه باشد، اما نکته آزاردهنده این است که مسئولان بر این باورند تورم از دید آنها کاهش یافته است، اما این کاهش را مردم درک نکرده‌اند درحالیکه سفره‌های آنان هر روز کوچک‌تر شده و توان خرید آنها نیز هر روز کمتر می‌شود.
سال‌هاست که اقتصاددانان نسبت به وضعیت اقتصادی و شاخص‌های آن هشدار‌های لازم را داده‌اند و بیان شده است که تحریم‌ها چه بلایی می‌تواند بر سر اقتصاد بیاورد، اما تصمیم‌گیران اصلی این موضوع را باور ندارند و سخن از خودکفایی می‌گویند. متاسفانه با وجود این هشدار‌ها تیم اقتصادی دولت هیچ حس نگرانی ندارند و حتی تلاشی برای خروج کشور از بن‌بست‌های تحریمی موجود نمی‌کنند. برای نمونه تلاشی برای خروج ایران از لیست سیاه FATF انجام نشد.
این رویه موجب شد تا در جلسه اخیر کارگروه ویژه اقدام مالی (FATF) ایران همچنان در این لیست باقی بماند. این در حالی است که بر فرض کاهش تحریم‌ها و کمتر شدن برخی از فشار‌های سیاسی و اقتصادی، لازمه هرگونه مبادلات تجاری خروج کشور از این لیست سیاه است، اما متاسفانه از سوی دولت اعلام می‌شود که این موضوع دغدغه دولت نبوده است. در این شرایط سه تن از اعضای جامعه روحانیت مبارز درباره وضعیت تورم و شرایط معیشتی مردم پرداخته‌اند.
سیدحسن ابوترابی‌فرد، نایب‌رئیس اسبق مجلس و امام‌جمعه موقت تهران و عضو جامعه روحانیت مبارز با بیان اینکه فشار تحریم روی وضع زندگی مردم تاثیر گذاشته، اما آیا اثری از این فشار تحریمی روی زندگی نمایندگان مجلس، نهاد‌های دولتی و ما مسئولان دیده‌اید؟ اظهار کرد: «با همه این تنگنا‌های اقتصادی شما اداره‌ای را دیده‌اید که در این ۱۰ سال وضع آنها فرق کرده باشد؟ بالاخره خانواده‌ای که وضعیت اقتصادی آنها سخت می‌شود، در نوع غذا، مبلمان و خودرو فرق کرده است. اگر فرزندان آنان مدارس غیردولتی می‌رفتند امروز به مدارس دولتی می‌روند.
دولت و نهاد‌های دولتی و نمایندگان در این ۱۰ سال علائمی از فشار اقتصادی دیده‌اید؟ اگر شما علائمی ندیده‌اید بدانید که بیدار نشده‌اید، بدانید هزینه، هزینه ثابت و بالاتر است. بدانید تحولی در نگاه مدیریتی کشور شکل نگرفته است. جالب است فشار سخت جانکاه که هر تحلیل‌گر اقتصادی به این نتیجه می‌رسید که چرخ‌های اقتصادی ایران قطعا متوقف می‌شود، اما در این تنگنا‌ها سبک مدیریت ما تغییر نکرد. حالا اگر این تنگنا‌ها نبود، چه می‌شد؟»
او ادامه داد: «لذا از این زاویه، این فشار‌ها عاملی است برای بیداری و تغییر ریل حرکت. به بیان مقام رهبری قدم اول ارتباط کل هزینه جاری کشور به درآمد‌های مالیاتی است. البته مستحضر هستید درآمد‌های مالیاتی ما هم شاید تاحدود نیمه‌ای یا بیشتر یا اندکی به حوزه مهم نفت گره خورده است. از این رو درآمد‌های مالیاتی ما با درآمد‌های مالیاتی کشورهایی که نفت ندارند، متفاوت است. ما همان نفت را دریافت می‌کنیم و نامش درآمد مالیاتی است.»
غلامرضا مصباحی‌مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و دیگر عضو جامعه روحانیت نیز درباره تورم و ارائه راهکار‌های کلی برای حل مشکل تولید و تورم گفته است: «وقتی رشد اقتصادی ۷/۳ درصد را در ۱۴۰۱ داریم، نمی‌توان گفت تولید متوقف شده است. عوامل تورم، اقتصادی و بخشی عوامل غیراقتصادی است. آن میزانی که عوامل اقتصادی است، دولت تلاش کرده در مدت دو سال مهار کند. مثلاً استقراض دولت از بانک مرکزی اصلاً با دوره قبل قابل مقایسه نیست و کاهش یافته است. ناترازی بانک‌ها که الان فقط ۴ بانک ناتراز داریم، قبلاً بیشتر بود و در حال حاضر کاهش یافته است.
عزم دولت این است که بانک‌های ناتراز برخی اصلاح و برخی تعطیل شوند. شجاعت به خرج می‌دهند و ظاهراً این اتفاق رقم خواهد خورد. صحبت‌های رئیس‌جمهور این را نشان می‌دهد. عامل دیگر، مسئله جهش‌های نرخ ارز است که مدتی کنترل شده و وضعیت ثابتی پیدا کرده است. نشان می‌دهد حتی ترفند‌هایی که دلالان ارز برای افزایش قیمت ارز به‌کار می‌گرفتند خنثی شده است. در حال حاضر در بازار حالت حیرت به این‌ها دست داده است که از عوامل اقتصادی به‌شمار می‌آید. در عوامل غیراقتصادی، بحث انتظارات تورمی بالا، مطرح است.»
او ادامه داد: «مردم انتظار تورم بالاتر را دارند. خود این امر عامل افزایش تورم می‌شود. علاوه بر این شرایط سیاسی و مسائل سیاسی تاثیرگذار است. روابط با غرب و برجام و توافقات و تحریم‌ها و ... تاثیرگذار است. آزادسازی زندانیان آمریکایی یا دوتابعیتی می‌تواند تاثیرگذار باشد. این‌ها مسائل سیاسی و خارجی و تاثیر روانی بر روی جامعه گذاشته است. این تاثیر روانی منشأ اصلی وضعیت فعلی تورم ماست.»
سیداحمد علم‌الهدی، نماینده، ولی فقیه در خراسان رضوی و عضو دیگر جامعه روحانیت مبارز در خطبه‌های سیاسی نمازجمعه این هفته مشهد، بزرگترین عامل از بین برنده معیشت خانواده را اینگونه تعبیر کرد: «بزرگترین عامل از بین برنده معیشت خانواده این است که به‌محض اینکه بر حقوق افزوده می‌شود، خانواده سطح هزینه را به همان میزان بالا می‌برد.»
او به‌عنوان پیشنهاد، به دعوت مردم برای مدیریت مصرف و هزینه پرداخت و اظهار کرد: «این بزرگترین عامل از بین برنده معیشت خانواده است. این مسئله مصرف و هزینه از جمله ارکان مهمی است که خانواده‌ها باید مدنظر قرار بدهند.»
