فیلمهای تبهکاری چندین ژانر فرعی دارند؛ برای مثال گانگسترها. این ژانر بدون شک مشهورترین ژانر فرعی ژانر تبهکاری است و یک مثال مشهور دیگر نیز ژانر جنایی یا پلیسی است. اما در مورد این ژانر فرعی، بسیاری از مشهورترین فیلمسازان تاریخ هالیوود، فیلمهای بی نقص و فراموش نشدنی در ژانر سرقت ساخته اند. آنها از اولین فریم فیلم تا پایان هیجان انگیز آن، توجه ما را به سرقت میبرند؛ و بسیاری از این فیلمها با بازی برخی از مشهورترین و شناخته شدهترین بازیگران تاریخ سینما ساخته شده اند. اگر چه بدون شک بسیاری از بهترین فیلمهای ژانر سرقت را میشناسید، اما فهرستی که در ادامه به آن خواهیم پرداخت از فیلمهایی تشکیل میشود که در حوزه باکس آفیس عملکرد ضعیفی داشتند، اما به شدت مورد تحسین منتقدان قرار گرفتند. فیلمهایی که مخاطبان مدرن از آنها اطلاعی ندارند نیز در این فهرست جای گرفته اند. بدین ترتیب میخواهیم شما را با ۱۳ مورد از نادیده گرفته شدهترین فیلمهای ژانر سرقت آشنا کنیم.
البته قرار دادن فیلم Dog Day Afternoon (۱۹۷۵) در این فهرست بدین معنا نیست که این فیلم توسط منتقدان و سینماروها نادیده گرفته شد، وقتی در دهه ۷۰ منتشر گردید. همچنین این بدان معنا نیست که سینماروهای بیشتری باید برای دیدن آن به سینماها میرفتند. نکته این است که وقتی مخاطبان از دیدگاه مدرن به آل پاچینوی دهه ۷۰ یا جان کازال فقید یا حتی فیلمهای تبهکاری دهه ۷۰ نگاه میکنند، بدون شک اولین انتخاب آنها فیلم The Godfather (۱۹۷۲) است که البته کاملاً موجه و قابل درک به نظر میرسد. اما Dog Day Afternoon به بررسی روابط شخصی پرداخته و به همینخاطر معنای شخصیت در روایت آن بسیار بیشتر از فیلمهای مشابه ش در آن دوران بود. این فیلم روی کشمکش و درگیری درونی شخصیت اصلی فیلم به نام سانی کوفاکس تمرکز دارد که احساس و علاقه مخاطب به این شخصیت بسیار بیشتر از تمرکز او روی خود سرقت است. در پایان حتی امتیاز نزدیک به کامل و بی نقص راتن تومیتوز نسبت به این فیلم نیز عدالت را در حد آن کامل نمیکند.
همانند بعدازظهر سگی، فیلم House of Games نیز در هنگام انتشار به شدت مورد تحسین منتقدان قرار گرفت. اما برخلاف شاهکار سیدنی لومت، این فیلم ساخته دیوید ممت در سال ۱۹۸۷ یک بمب تضمین نشده در باکس آفیس بود که در باکس آفیس جهانی تنها ۲.۵ میلیون دلار فروش کرد که بسیار دور از پتانسیل و شایستگی فیلم بود. تاسف آورتر اینکه علیرغم امتیاز ۹۷ درصدی منتقدان به این فیلم در راتن تومیتوز، بینندگان و مخاطبان تنها امتیاز بحث برانگیز ۷۹ درصد را به آن داده اند. شاید این امتیاز پایین به دیدگاه مخاطبان مدرن به فیلم بازگردد، اما امتیازی که کارشناسان سینما به House of Games دادند بسیار نزدیکتر به واقعیت است، زیرا این فیلم همچنان یکی از باکیفیتترین فیلمهای ژانر تبهکاری و سرقت است که تاکنون ساخته شده. با عناصر سنگین نئونوآر، این فیلم داستان یک روان درمانگر را روایت میکند که در فعالیتهای تبهکارانه یکی از بیمارانش درگیر میشود. به لطف سناریو هوشمندانه ممت و کارگردانی بی نقص او، فیلم House of Games در زمره بهترین و نادیده گرفته شدهترین فیلمهای ژانر سرقت تاریخ سینما قرار میگیرد.
به کارگردانی تونی اسکات، این فیلم اثر ماقبل آخر این کارگردان مشهور آمریکایی است؛ و اگر چه نام این کارگردان به احتمال زیاد برایتان آشنا نیست، اما بدون شک بازیگرانی که در فیلم The Taking of Pelham ۱۲۳ (۲۰۰۹) بازی کردند را به خوبی میشناسید، به طور ویژه دنزل واشنگتن و جان تراولتا. آنها البته تلاش شایسته تقدیری در فیلم ندارند، اما استعداد ذاتی آنها نیز نتوانست ذرهای منتقدان را تحت تاثیر قرار دهد؛ و این موضوع مایه تاسف است، با توجه به دیدگاهی که اکنون بعد از سالها به این فیلم وجود دارد. فیلم The Taking of Pelham ۱۲۳ اگر چه به سرعت فراموش شد، اما یکی از نادیده گرفته شدهترین فیلمهای ژانر سرقت است.
به کارگردانی سیدنی لومت در آخرین تجربه کارگردانی اش، در اینجا با یک فیلم سرقت دیگر مواجه میشویم که در هنگام انتشار مورد تحسین منتقدان قرار گرفت. اما با توجه به اینکه Before the Devil Knows You’re Dead (۲۰۰۷) در باکس آفیس جهانی فروش متوسطی داشت، میتوان آن را فیلمی کمتر دیده شده از نگاه تجاری دانست. همچنین این روزها به ندرت از این فیلم سخن گفته میشود. با بازی فیلیپ سیمور هافمن و ایتان هاک در نقش دو برادر که توافق میکنند از مغازه جواهر فروشی پدرشان دزدی کنند، این فیلم از همان ابتدا به موضوعاتی معنادار و عمیق میپردازد. به لطف توسعه شخصیتی هوشمندانه سناریو و جذابیت رابطه بین شخصیتهای اصلی داستان، از همان ابتدا به داستان این خانواده علاقمند میشوید، جایی که نه تنها دو بازیگر اصلی، بلکه ماریسا تومی، آلبرت فینی، مایکل شنون و ایمی رایان نیز نظر شما را به خود جلب میکنند. آنها در کنار هم یک فیلم سرقت تاثیرگذار را خلق میکنند که در این فهرست در رتبه دهم قرار گرفته است.
به کارگردانی استیون سودربرگ که سه گانه اوشن را یک دهه بعد ساخت، فیلم Out of Sight (۱۹۹۸) بار دیگر جرج کلونی را در نقش شخصیت اصلی داستان دارد. اما برخلاف فرانچایز اوشن، این فیلم آنطور که باید مورد توجه مخاطبان مدرن قرار نمیگیرد. این فیلم بر اساس رمانی به همین نام نوشته المور لئونارد ساخته شده که دو سال پیشتر نوشته شده بود. سناریو اسکات فرانک نیز بسیار به رمان اورجینال وفادار بود، جایی که کلونی نقش یک سارق حرفهای به نام جک فولی را بازی میکند که در هنگام سرقت از یک بانک در میامی دستگیر میشود. بهتر است بیش از این روایت داستان را اسپویل نمکنیم تا خودتان بتوانید آن را تجربه کنید، اما فقط این را بدانید که از ابتدا تا پایان داستانی خوش ساخت دارد، با دینامیک معنادار بین شخصیتها و سکانس پایانی که شما را تحت تاثیر قرار میدهد. در هنگام انتشار، منتقدان از این فیلم استقبال کردند و در باکس آفیس نیز عملکرد بدی نداشت. اما Out of Sight (۱۹۹۸) باید در فهرست تماشای هر کسی که به ژانر سرقت علاقه دارد وجود داشته باشد، در حالی که شوربختانه اینطور نیست.
به عنوان یکی از تازهترین فیلمهای این فهرست، American Animals (۲۰۱۸) در واقع فرصت کافی برای جلب توجه مخاطب را نداشته است. اما در هنگام انتشار، سینماروهای بسیاری برای دین این فیلم به سینماها نرفتند؛ و این موضوع علیرغم داستان پیچیده فیلم در مورد چهار دانشجوست که برای سرقت از کتابخانه شان، نقشهای پیچیده و دقیق میکشند، فیلمی که بر اساس داستانی واقعی که در سال ۲۰۰۴ در پردیس دانشگاه ترنسیلوانیا رخ داد ساخته شده است، که خود در لکسینگتون، کنتاکی واقع شده است. این فیلم از ابتدا تا پایان خود از روشهای مختلفی برای رسیدنی به یک نقطه سرقت هیجان انگیز استفاده میکند. این فیلم حاوی بازیهای بی نقصی از بازیگران آینده دار است، بازیگرانی مانند ایوان پیترز، بری کیوگان و بلیک جنر. در هر صورت تماشای این فیلم را به علاقمندان به ژانر تبهکاری و سرقت توصیه میکنیم.
علیرغم حضور ستارگان برجستهای در فیلم مانند رابرت دنیرو، ادوارد نورتون و مارلون براندو در آخرین نقشش، حتی ترکیب استعدادهای این سه بازیگر برجسته نیز نتوانست توجه منتقدان را به فیلم The Score (۲۰۰۱) جلب کند. شخصیت اصلی فیلم به نام نیک که دنیرو نقشش را بازی میکند، میخواهد که دست از سرقت برداشته و زندگی معمولی با همسرش داشته باشد، اما پیش از همه یک همکار جدید و بی تجربه به نام جک تلر با بازی نورتون را استخدام میکند تا آخرین سرقتش که یک سرقت تقریباً غیرممکن است را انجام دهد؛ و علیرغم استقبال نسبی سینماروها از فیلم در هنگام اکران، و بدست آوردن تقریباً دو برابر بودجه ۶۸ ملیون دلاری اش، این فیلم از فرانک آز به هیچ وجه مورد توجه منتقدان قرار نگرفت. نکته اینکه این فیلم حتی امروز نیز مهجور مانده و کمتر کسی در مورد آن صحبت میکند.
گای ریچی فیلمساز بریتانیایی فیلمها کمتر شناخته شدهای در کارنامه هنری اش دارد، که بسیاری از آنها در ژانر فرعی سرقت هستند. اما شاید بهترین فیلم او از نگاه منتقدان، فیلم Snatch (۲۰۰۰) با بازی جیسون استاتام، استفن گراهام، برد پیت و بنیتسیو دل تورو باشد. این فیلم امروزه به عنوان یک فیلم تحسین شده و باکیفیت در نظر گرفته میشود، اما در هنگام انتشار چنین نبود، علیرغم اینکه سناریو بسیار عمیق و خوش ساختی داشته و بازیهای ماندگار از تمام بازیگرانش داشت. همچنین دینامیک بسیار سرگرم کننده و بامزهای بین شخصیتها وجود داشت و سبک کارگردانی ریچی نیز به این فیلم کمک کرد که در فهرست ما جای داشته باشد.
به کارگردانی اف اگری گری و بر اساس سناریویی از کیت لانیر، فیلم Set It Off ساخته سال ۱۹۹۶ شاهد تلاش بسیاری از بازیگران زن آن است: جیدا پینکت، کویین لطیفه، ویویکاای فاکس و کیمبرلی الیس؛ و علیرغم فروش قابل توجهی که در باکس آفیس کسب کرد- فروش ۴۱.۶ میلیون دلاری در مقایسه با بودجه ۹ میلیون دلاری اش- فیلم Set It Off تنها امتیاز ۷۱ درصد را در راتن تومیتوز کسب کرده است. اما این عدد به هیچ عنوان منعکس کننده کیفیت فیلم نیست. داستان Set It Off بسیار ساده است: داستان در لس آنجلس روایت میشود، جایی که چهار دوست برای سرقت از بانک نقشه میکشند. البته دلایل شان برای این سرقت منفعت شخصی نیست. هر شخصیت انگیزه خاص خودش را دارد، که اکثراً به بهبود شرایط زندگی برای عزیزانشان مربوط میشود. همچنین دیالوگهای هوشمندانه و سناریو هیجان انگیز باعث شده که این فیلم حال و هوایی بسیار جذاب و تاثیرگذار داشته باشد. این فیلم بدون شک در زمره کمتر دیده شدهترین و نادیده گرفته شدهترین فیلمهای ژانر سرقت قرار دارد.
در اینجا با فیلم دیگری در ژانر سرقت از استیون سودربرگ مواجه هستیم که علیرغم محبوبیت، یکی از شاهکارهای این ژانر است. منتقدان از آن ستایش کرده و به درستی نیز چنین کردند. اما سینماروهای عام تا حدودی زیادی با این فیلم آشنا نشدند که مایه تاسف است، زیرا No Sudden Move (۲۰۲۱) شیکترین فیلم این فهرست با عناصر نئونوآر محسوس در هر قاب خود است. این فیلم یکی از بهترین فیلمهای دهه اخیر است که دو تن از همکاران همیشگی سودربرگ، دان چیدل و بنیتسیو دل تورو در آن نقش آفرینی میکنند. اما No Sudden Move شاهد حضور ستارگانی مانند جان هام، برندن فریزر، ری لیوتا و کیران کالکین نیز هست. اگر میخواهید فهرستی از فیلمهای تبهکاری در مورد سرقت تهیه کنید که باید ببینید، حتماً نام این فیلم را در این فهرست قرار دهید.
به کارگردانی مایکل مان که یک فیلم تبهکاری دیگر در مورد سرقت به نام Heat (۱۹۹۵) با حضور ستارگانی مانند آل پاچینو و رابرت دنیرو ساخت که بسیار شناخته شدهتر است، فیلم Thief (۱۹۸۱) جیمز کان را در نقش شخصیت اصلی داستان دارد. یک متخصص کهنه کار باز کردن گاوصندوق، فرانک تلاش دارد زندگی تبهکارانه را کنار بگذارد. او میخواهد از سرقت از بانک دست برداشته و با همسرش که تازگی با او آشنا شده ازدواج کند و زندگی بدون دردسری داشته باشد. اما وقتی در جریان آخرین سرقت اوضاع به هم میریزد، داستان فیلم به شدت هیجان انگیز میشود. Thief از آن دسته فیلمهایی است که از همه لحاظ نادیده گرفته شده است: این فیلم در سینماها عملکرد ضعیفی داشت، به سختی توانست توجه منتقدان را به خود جلب کند و امروزه نیز کمتر نامی از آن شنیده میشود. به همین خاطر این فیلم در اینجا در رتبه سوم قرار گرفته و باید حتماً یک بار آن را تماشا کنید.
به نویسندگی و کارگردانی یک فیلمساز آمریکایی کمتر شناخته شده به نام اسکات فرانک، این فیلم اولین فیلم بلند کارگردانش بود و تنها به همین دلیل باید اهمیت و اعتبار بیشتری به کیفیت آن داده میشد. اما فیلم حاوی استعدادهای بازیگری قابل توجهی است: جوزف گوردون لویت نقش شخصیت اصلی داستان به نام کریس پرت را بازی میکند. همچنین The Lookout (۲۰۰۷) جف دانیلز را در نقش هم اتاقی اش لوییس، و ایسلا فیشر را در نقش معشوقه اش به نام لوولی لیمونز دارد. این فیلم به اندازه کافی مورد تحسین منتقدان قرار گرفت، اما علیرغم بودجه ۱۶ میلیون دلاری اش، در باکس آفیس جهانی تنها ۵.۴ میلیون دلار فروخت. همچنین این فیلم اکنون تقریباً ناشناخته است هرچند در زمره باکیفیتترین فیلمهای تاریخ سینما در ژانر سرقت قرار دارد. این فیلم داستان شخصیت کریس را در نقش یک نیروی تعمیرکار بانک را روایت میکند که نقشهای برای سرقت از همان بانکی را میکشد که خود در آن مشغول به کار است. این فیلم در هر سکانس خود هیجان انگیز و باکیفیت است و به همین خاطر در رتبه دوم این فهرست قرار گرفته است.
شاید فکر کنید که طرفداران ژانر سرقت حتماً به تماشای فیلمی با نام Heist (۲۰۰۱) خواهند رفت. اما علیرغم دیالوگهای باکیفیت و ساختاری بی نقص در سناریویی از دیوید ممت، و البته سبک کارگردانی همیشگی او، این شاهکار ژانر سرقت علیرغم بودجه ۳۹ میلیون دلاری اش تنها ۲۸.۵ میلیون دلار فروش داشت. این فیلم در واقع در باکس آفیس شکست خورد و صادقانه بگوییم که کارشناسان سینما نیز در نقدهایشان چندان نسبت به فیلم مهربانانه عمل نکردند. منتقدان خاصی مانند راجر ایبرت در هنگام انتشار از این فیلم تمجید کردند، اما حتی حضور ستارگانی مانند جین هکمن، دنی دویتو و سم راکول نیز نتوانست این فیلم را به جایگاهی برساند که شایستگی اش را داشت. در این فیلم هکمن نقش جو مور را بازی میکند که رییس یک تیم سرقت حرفهای سه نفره است، از جمله همسرش فران. اما بعد از یک سرقت ناموفق از یک جواهر فروشی در نیویورک سیتی، جو مجبور میشود از گروه سارقان کناره گیری کند. این فیلم از ابتدا تا پایان به شدت هیجان انگیز و پرتنش بوده و به همین خاطر در صدر فهرست ما قرار گرفته است.
منبع: روزیاتو