تیم ملی فوتبال ایران که از چند روز قبل برای حضور در رقابتهای کافا اردوی خود را شروع کرده قرار است امروز از ساعت ۱۸:۳۰ در ورزشگاه عمرزاکوف بیشکک به مصاف افغانستان برود تا اولین بازیاش در این تورنمنت را که برای نخستینبار است در سطح بزرگسالان برگزار میشود، انجام دهد. اینکه تیم ملی به عنوان تیم دوم آسیا قرار است برابر تیمهایی به میدان برود که از لحاظ رنکینگ فیفا جایگاه بسیار نازلتری دارند، هدیهای ناخواسته برای رقباست.
در شرایطی که رقبای اصلی ایران در مسیر آمادهسازی برای جام ملتهای آسیا با تیمهای گردنکلفتی مذاکره میکنند و قرار است با آنها بازی کنند، یکی از نگرانیهای تکراری فوتبال ایران نداشتن بازیهای تدارکاتی مهم است. عدم تبحر و نداشتن مدیریت صحیح برای انجام بازیهای دوستانه باعث شده ایران در این زمینه همیشه از رقبا عقبتر باشد.
اگرچه انتقادها نسبت به حضور ایران در این تورنمنت بسیار زیاد شده، ولی امیر قلعهنویی، سرمربی جدید ایران، از فدراسیون فوتبال و بازی امروز دفاع کرده است و گفته در تقابل با افغانستان در پی آن است که تیمش بهترین عملکرد را داشته باشد. قلعهنویی قرار است امروز برای سومین بار در عصر جدید، روی نیمکت تیم ملی بنشیند. او پیش از این دو بازی دوستانه با روسیه و کنیا داشته که سبک بازی ایران در بازی با کنیا حسابی صدای منتقدان را درآورد. بازی با افغانستان سومین تجربه امیر قلعهنویی است.
باوجوداین شرکت در این مسابقات صدای اعتراض چندین بازیکن از جمله مهدی طارمی، فوق ستاره فوتبال ایران را هم درآورده و گفته که حضور در تورنمنتی که قرار است تیمهای افغانستان و قرقیزستان در آن حضور داشته باشند، نمیتواند از لحاظ فنی کمکی به فوتبال ایران کند. این انتقاد با واکنش قلعهنویی در کنفرانس خبری پیش از بازی با افغانستان مواجه شده است. «شروع هر کاری به هر حال کمبودهای خودش را دارد. مثلا شما نمیتوانید جام جهانی ۱۹۷۰ را به لحاظ کیفیت با جام جهانی قطر مقایسه کنید. کافا هم اولین دورهای است که در سطح بزرگسالان برگزار میشود و اگر برنامهریزی خوبی صورت گیرد هر سال میتواند با تیمهای باکیفیتتری برگزار شود. طارمی نگاه فنی داشته و این نگاه فنی طبیعی است. درخواست کادر فنی هم این است که تیم ملی برای حضور پرقدرت در جام ملتها با تیمهای سطح بالا دیدار داشته باشد. البته تکرار میکنم که به مسابقات کافا و رقبا احترام میگذاریم و امیدوارم در سالهای آینده این تورنمنت با تیمهای باکیفیتتری برگزار شود. همهجای دنیا چنین مسابقاتی برگزار میشود و کافا هم میتواند این کار را انجام دهد. اولویت همیشگی ما دو موضوع است؛ یک احترام به رقبا و دوم لذتبردن هواداران از بازیهای تیم ملی».
اگرچه قلعهنویی همواره بر این نکته تأکید داشته که تیمش باید زیبا بازی کند، ولی در دیدار با کنیا چنین نشد و بعید است بازی با افغانستان هم بتواند از لحاظ فنی، بازیکنان و تماشاگران ایرانی را راضی نگه دارد. او حالا باید تیمش را مهیای رقیبی کند که در رتبه ۱۵۵ دنیا قرار دارد و مشخص نیست که لذتی از آن خواهد برد یا خیر.
واضح است که این موضوع به معنی ضعیفشمردن افغانستان نیست، بلکه ماجرا این است که ایران پایش را به تورنمنتی باز کرده که حتی خود افغانستان هم حاضر نشده با تیم اصلیاش در آن حاضر شود و تیم دوم را روانه تورنمنت کافا کرده است! این موردی است که تبدیل به سوژه گزارشی برای «فوتبال ۳۶۰» شده و آنها اشاره کردهاند که ترکیب تیم کنونی افغانستان در مقایسه با تیم اصلی این کشور تفاوت بسیار زیادی دارد.
در بخشی از این گزارش عنوان شده که «نکته عجیب ماجرا، اما این است که افغانستان با تیم دوم خود به تورنمنت کافا آمده است. لیست آنها نسبت به دیدارهایی که در انتخابی جام ملتهای آسیا در سال ۲۰۲۲ برگزار کردند، تغییرات بسیار زیادی داشته و ۱۹ بازیکن این تیم که تقریبا همگی لژیونر بودند و در آن مسابقات به میدان رفتند، این بار جایی در لیست نهایی ندارند. لژیونرهایی از دانمارک، آلمان، کانادا، هند، انگلیس، قبرس، سوئد، کامبوج، هلند، استرالیا و لهستان که در میانشان نامهایی، چون اسلام امیری با ۶۵ بازی ملی، فیصل شایسته، بازیکن اسبق پیکان و زننده بیشترین گل ملی تاریخ افغانستان و زبیر امیری به چشم میخورد. به نظر میرسد افغانستان برای این تورنمنت سعی کرده به نفرات جوان خود میدان دهد. مسنترین بازیکنان لیست کنونی افغانستان دو نفر با ۳۱ سال هستند و ۱۰ بازیکن ۲۳ و زیر ۲۳ سال در بین دعوتشدهها حضور دارند. ماجرا وقتی عجیبتر میشود که بدانیم پنج بازیکن از لیست کنونی بدون تیم هستند. با وجود نبودن بازیکنان اصلی تیم ملی افغانستان در این مسابقات، بازهم نام چند لژیونر در لیست سرمربی کویتی این تیم به چشم میخورد، اما کفه ترازو به سمت نفرات داخلی سنگینی میکند. شاهین آسمایی (۲)، سیمرغ البرز، ابومسلم (۲)، اَتَکانرژی (۳)، استقلال کابل، آینو و توفان هریرود، هفت تیم داخلی هستند که بین یک تا سه نماینده در تیم ملی کشورشان دارند. بازیکنانی که احتمالا تنها در این اردو میتوانند خودی نشان بدهند و با حضور بازیکنان اصلی که بیشترشان در کشورهای دیگر توپ میزنند، کار سختی برای حضور در لیست نهایی خواهند داشت. بازیکنان لژیونر تیم ملی افغانستان که میتوانند مقابل ایران به میدان بروند، این نفرات هستند: باط مشتاق (اکسلسیو ماسلوئیس از لیگ آماتور هلند)، محمد سلطانی (برنکومر از دسته پنجم آلمان)، فرشاد نور (دیپیاِماِم برونئی)، یاما شیرزاد (زاماکس سوئیس از دسته دوم)، تاوفی اسکندری (تورشاون جزایر فارو)، امرالدین شریفی (فورتیس بنگلادش)، امید مساوی (آچیروناس قبرس از دسته دوم) و مساور احدی (اِچآیاِفکِی فنلاند از دسته دوم). در لیست کنونی فرشاد نور با ۲۲ بازی ملی، پرسابقهترین بازیکن تیم ملی افغانستان محسوب میشود و ۱۶ بازیکن از ۲۴ بازیکن دعوتشده پیش از این تورنمنت اصلا برای تیم ملیشان بازی نکرده بودند و قرار است در مسابقات کافا محک بخورند».
به هر حال بازی با تیم دوم افغانستان خوب یا بد، یکی از بازیهای ملی محسوب میشود و به احتمال فراوان امیر قلعهنویی هم تیم دومش را در این دیدار راهی زمین کند. امروز قرار است ایران و افغانستان برای سومینبار در طول تاریخ به مصاف یکدیگر بروند. اولین دیدار به میزبانی کابل در سال ۱۹۴۱ برگزار شد که مناسبت آن استقلالِ افغانستان و همچنین اولین بازی این کشور بود که با نتیجه مساوی بدون گل خاتمه یافت. هشت سال بعد ملیپوشان در ورزشگاه امجدیه و در دیداری دوستانه موفق شدند همسایه خود را با ۴ گل شکست دهند. حالا پس از ۷۴ سال این دو تیم باید بار دیگر به مصاف یکدیگر بروند. رقابتی که در قالب یک تورنمنت و در کشوری ثالث به انجام خواهد رسید.
افغانستان در اولین بازیاش در این تورنمنت با یک گل بازی را به قرقیزستان واگذار کرده که رفتار سرمربی کویتی آنها حسابی آماتور و جنجالی شده است. آنها بعد از آنکه داور در بازی نخست هفت دقیقه وقت اضافه گرفت و تیمشان در همان زمان گل خورد، به نشانه اعتراض زمین مسابقه را ترک کردند و به رختکن رفتند؛ گواه روشن دیگری برای سطح مسابقاتی که تیم ملی ایران قرار است در آن بازی کند!