پایان تراژدی برقی بورس؟

قطع برق در تابستان و قطع گاز در زمستان از معضلات اصلی صنایع بورسی است. این مشکل مهم با وجود تمام چالش‌‌‌هایی که برای صنایع ایجاد می‌کند، با توجه به مشکلات زیرساختی انرژی در ایران برنامه هرساله صنایع است و ظاهرا تنها راهکار موجود براساس گفته معاون هماهنگی و توزیع توانیر در اطلاعیه قطع برق امسال صنایع این است که برنامه تعطیلات سالانه و تعمیرات کارخانه‌ها در ۱۰۰روز تابستان باشد تا همزمان با اوج مصرف برق، به شبکه فشار وارد نشود. عدم‌سرمایه‌گذاری در شبکه برقی کشور به دلیل مشکلات تحریم‌‌‌ و زیرساخت‌‌‌های فرسوده و از طرف دیگر مداخلات دولت در قیمت‌گذاری، وضعیت تولید انرژی را به جایی رسانده‌اند که در ماه‌‌‌های پیک مصرف، صنایع به یکی از قربانیان بزرگ قطع انرژی تبدیل می‌‌‌شوند.

به گزارش دنیای اقتصاد، با توجه به این معضل مهم، روز گذشته از تالار برق سبز بورس انرژی ایران رونمایی و معاملات برق تجدیدپذیر در بورس ممکن شد. کارشناسان معتقدند چنانچه این اقدام در راستای اهدافی که برای آن تعیین شده است ادامه مسیر دهد، امکان صادرات برق تجدیدپذیرها در شرایط غیرپیک را فراهم می‌کند و می‌‌‌تواند از ناترازی گاز و سوخت بکاهد.

چالش‌‌‌های برقی بورسی‌‌‌ها

ابراهیم سماوی، تحلیلگر بازار سرمایه، در خصوص معضلاتی که قطع برق برای صنایع به دنبال دارد، گفت: اخیرا اطلاعیه‌‌‌ای مبنی بر سهمیه‌‌‌بندی برق منتشر شده است که البته موضوع جدیدی نیست؛ چرا که در سال‌های گذشته نیز موضوع سهمیه‌بندی برق را داشتیم. برق یکی از مهم‌ترین اقلام بهای تمام‌شده است که بدون آن خیلی از خطوط تولید کار نمی‌‌‌کنند و صنایع بورسی مانند سیمان، پتروشیمی و فولاد دچار چالش‌‌‌های فراوانی می‌شوند.

وی ادامه داد: طبیعتا وقتی شرکت‌ها نتوانند تولیدات خود را نسبت به اندازه ظرفیت عملیاتی به صورت کامل انجام دهند با کاهش سودآوری مواجه می‌‌‌شوند و از طرفی یک‌سری از اقلام بهای تمام‌شده مانند حقوق و دستمزد یا اجاره و هزینه ماشین‌‌‌آلات و... هزینه‌های ثابتی است و کارخانه در هر صورت باید این قسمت از هزینه‌ها را بپردازد. اما وقتی تولید کاهش یابد بخشی از این هزینه‌‌‌ها پوشش داده نمی‌شود و به تبع آن وقتی تولید کم باشد، مقدار فروش درآمد عملیاتی و در ادامه سود هر سهم نیز کاهش پیدا می‌کند.

سماوی افزود: بر این اساس بحث قطع برق در فصل گرما یکی از معضلات اساسی واحدهای تولیدی و صنعتی بورسی است که در نهایت با توجه به کاهش سودآوری این شرکت‌ها تقاضا برای سهم این شرکت‌ها کم می‌شود و با کاهش قیمت مواجه می‌شوند و در نهایت این موضوع سهامداران را با ضرر مواجه می‌کند.

جبران ناترازی انرژی؟

این تحلیلگر بازار سرمایه در خصوص رونمایی از تالار برق سبز بورس انرژی ایران نیز گفت: یکی از اهدافی که تابلویی که دیروز به نام تابلوی برق سبز در بورس انرژی رونمایی شد دنبال می‌کند، پوشش دادن انرژی در بخش ناترازی برق و گاز است. دیروز اولین معامله نیز انجام شد و اولین عرضه حدود ۷۰۰مگاوات برق تجدیدپذیر بود.

وی در پاسخ به این سوال که این تالار از معضلات برقی شرکت‎‌‌‌های بورسی می‌‌‌کاهد یا نه، گفت: باید دید در عمل در آینده این موضوع کسری برق را پوشش خواهد داد یا صرفا برای پوشش هدف‌‌‌های خاص دیگر طراحی شده است. اگر واقعا بتواند بخشی از کسری برق را پوشش دهد، دیگر کسری برق نخواهیم داشت یا کسری به حداقل می‌‌‌رسد. در این شرایط سهمیه‌‌‌بندی برق صنایع معنی ندارد و این معضل حل می‌شود.

سماوی با تاکید بر اینکه عملکرد این تابلو موضوع را مشخص خواهد کرد، گفت: این امر در صورت موفقیت می‌‌‌تواند بحث ناترازی را برای کسری برق و کسری سایر انرژی‌‌‌ها حل کند. در حال حاضر خیلی از نیروگاه‌ها که با مشکلات مالی دست و پنجه نرم می‌کنند، اگر افزایش ظرفیت داشته باشند، برای صنعت نیروگاهی سودساز خواهند بود.

این تحلیلگر بازار سهام با اشاره به اینکه امسال بازار سرمایه بیش از آنکه متاثر از عوامل بنیادی باشد تحت‌تاثیر عوامل بیرونی است، اظهار کرد: در حال حاضر بازار سرمایه بیش از اینکه تحت‌تاثیر عوامل بنیادی مانند مشکلات صنایع باشد، تحت‌تاثیر تورم و بازارهای موازی است، به همین دلیل گاهی ممکن است بازار عقلایی عمل نکند و به دلیل حجم نقدینگی رشد داشته باشد. این در حالی است که بسیاری از صنایع به دلیل قطعی برق سود تابستانه خود را از دست داده‌‌‌اند. به همین دلیل به همه سرمایه‌گذاران توصیه می‌شود که همیشه موارد بنیادی را در نظر بگیرند و صرفا به جو بازار و گردش نقدینگی نگاه نکنند.

قطعی برنامه‌‌‌دار

احمد اشتیاقی، دیگر تحلیلگر بازار سرمایه، نظر متفاوتی دارد. او در خصوص تاثیر قطع برق صنایع بر سودسازی شرکت‌ها گفت: همان‌طور که شاهد بودیم در سال‌های گذشته این موضوع اثر چندان منفی بر بازار سرمایه نگذاشت. به این دلیل که برنامه قطع برق معمولا از قبل اعلام می‌شود و با توجه به این موضوع صنایع موجودی انبار خود را بالا می‌‌‌برند و معمولا تمهیدات لازم را لحاظ می‌کنند.

وی ادامه داد: علاوه بر این در فصل قطع برق نیز محصولاتی که در بازار ارائه می‌شوند به دلیل قطعی برق با افزایش قیمت مواجه می‌شوند و در نهایت تولید مازاد از ماه‌های گذشته و موجودی انبار و افزایش قیمت در فصل قطعی می‌‌‌تواند همپوشانی داشته باشد و باعث شود مجموعا شرکت‌ها از لحاظ سودآوری با مشکل شدیدی مواجه نشوند. این اتفاقی است که در سال گذشته افتاد و امسال نیز احتمالا به همین ترتیب خواهد بود. بنابراین انتظار می‌رود پیش‌بینی سودآوری شرکت‌ها زیاد دستخوش تغییر نشود و با این دو موضوع این اتفاق اثر قابل‌توجهی بر روند قیمتی سهامی که مشمول قطع برق می‌‌‌شوند نخواهد داشت.

این تحلیلگر بازار سرمایه در خصوص رونمایی از تالار برق سبز بورس انرژی ایران نیز گفت: این موضوع به توسعه برق تجدیدپذیر کمک می‌کند، آلودگی ‌زیست‌محیطی را کاهش می‌دهد و مصرف گاز را به کمترین میزان می‌‌‌رساند. بنابراین در این خصوص، هم استفاده از انرژی‌های خورشیدی مطرح است و هم مباحث مربوط به بهینه‌‌‌سازی مصرف گاز. علاوه بر این کشف قیمتی که انجام می‌شود براساس عرضه و تقاضاست. در حال حاضر تعیین قیمت برق دستوری بوده و اجحاف بزرگی به این صنایع می‌شود؛ اما با توجه به رقابت ایجادشده انتظار می‌رود که بهینه‌سازی قیمت به سرمایه‌گذاری مجدد در صنعت برق بینجامد و در نهایت بحث قطعی برقی که الان صنایع با آن دست و پنجه نرم می‌کنند و به نوعی حاصل قیمت‌گذاری دستوری است برطرف شود.